Neandertal insan neden tükendi, Homo sapiens neden ayakta kaldı?

Öne Çıkanlar Yaşam Bilimleri
Neandertal insan neden tükendi, Homo sapiens neden ayakta kaldı?

Neandertal soyu yüz binlerce yıl içinde Avrasya’nın batısında başarılı bir şekilde gelişmiş ve buz devrinin değişken döngülerini atlatmaya başarmıştı. Fakat günümüzden yaklaşık olarak 40.000 yıl önce dondurucu iklim en uç noktasına ulaştı. Değişen yalnızca iklim de değildi, bölgeye yeni bir insan türü geldi: Homo sapiens. Ve modern insanın Avrupa’ya göçmesinden sonra Neandertal insanının soyu da tükendi.

Neandertal insanın tükenişiyle ilgili bazı teoriler varsa da hala kesin bir sonuca varılmış değil. Uluslararası bir araştırma ekibi şimdi bu konuya farklı bir soruyla yaklaştı: Beslenme stratejileri insanın gelişimi üzerinde ne tür etkiler bıraktı?

Araştırmacılar Neandertal ve üst Paleolitik insanların azı dişlerindeki mikro aşınma izlerini inceleyerek insanların beslenme biçimleri hakkında bilgi edindi ve iklim koşullarıyla zamansal bağlantılar kurdu. Bu şekilde iki insan türü arasında belirgin davranış biçimleri ortaya çıkmış: Neandertaller kolay ulaşılabilir besi kaynaklarına bağlı kalırken, modern insanlar zor ulaşılabilir besinlerden yararlanabilmek için çaba harcamışlar. Bu farklılık yeni teknolojilerin kullanımıyla ilgili. Bilim insanları modern insanın farklı beslenme stratejileri sayesinde Neandertal insanından daha üstün duruma geldiğini düşünüyorlar.


Araştırma çerçevesinde günümüzden 500.000 ila 12.000 yıl önce Avrupa ve Akdeniz ülkelerindeki 37 buluntu yerinden çıkarılan, Neandertal ve Homo sapiens’e ait 52 azı dişi incelenmiş. Dönüşümlü olarak yaşanan soğuk ve sıcak dönemler doğal çevreyi hep yeniden biçimlendiriyordu, bazen bozkırlar bazense ormanlık alanlar vardı diyor uzmanlar. Analizler Neandertal insanın önemli ölçüde doğal çevreye bağımlı kaldıklarını göstermekte. Bozkırlarda daha çok etle beslenen Neandertal, ormanlarda etin yanında örneğin sert tohumlar veya fındık gibi bitkiler de tüketmişti ki bu yiyecekler dişlerde daha karmaşık motifler bırakmış. Bu verilerden anlaşıldığı üzere Neandertal insanı değişen çevre koşullarının sunduğu besinlerle yetinmişti. Oysa modern insanın beslenme biçimindeki değişim daha çok kültürel gelişimle ilgiliydi. Farklı çevre koşullarında beslenme biçimini değiştirmeyen Homo sapiens, bozkırlarda da göreceli olarak bol miktarda bitki tüketmeye devam etmişti. Bunun için de örneğin toprağın içindeki bitki kökleri çıkarabilmek için aletler geliştirmişti.

Bilim insanları sonuçların Neandertal insanının esnek olmadığının veya değişimlere uyum sağlayamadığının bir kanıtı olmadığını söylüyorlar. Fakat Buz devrinde iklimin çok fazla soğuması ve besinlerin kıtlaşmasından sonra Neandertal insanının oportünist beslenme biçimi hayatta kalabilmek için yeterli olmamıştı. Modern insan ise kötü iklim koşullarında bile yeni teknolojileri sayesinde çevresindeki besin kaynaklarında daha verimli bir şekilde yararlanarak üstün konuma gelmiş ve yaşamını sürdürmeye başarmıştır.

Kaynak: http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0153277