Nöronlar ışıkla uyarıldı, fareler saldırganlaştı

Öne Çıkanlar Yaşam Bilimleri
Nöronlar ışıkla uyarıldı, fareler saldırganlaştı

Fareler tek bir tuşla ölüm makinelerine dönüştürüldüler. Brezilyalı ve Amerikalı bilim insanlarının Cell dergisindeki araştırma yazısına göre, bunun için beyindeki amigdala bölgesindeki nöronların ışık sinyalleriyle etkinleştirilmesi yeterli. Hayvanların avlanma davranışlarıyla ilgili köklerin bulunduğu bu bölgede, av hayvanlarının takibi ve öldürme güdüsü başlatılır. Lazeri çalıştırdığımızda fareler bir objenin üzerine atlayarak, sanki bir avmış gibi patileriyle tutup ısırmaya başladılar diye anlatıyor araştırmayı yöneten Ivan de Araujo (Yale Üniversitesi, Tıp Okulu). Fareler ışık sinyalinden sonra sadece canlı böceklerin değil tahta sopaların veya şişe kapaklarının üzerine de atlamışlar.

Araştırmanın çıkış noktası, omurgalı hayvanlarda avlanmaya hangi mekanizmaların ve sinir bağlantılarının izin verdiği sorusuydu. Yaklaşık olarak 400 milyon yıl önce gelişen hareketli çene, omurgalı hayvanlara yiyeceklerini çevrelerinden seçme dışında avlanmaya, avlarını yakalamaya ve ısırmaya da izin vermiştir diyor araştırmacılar.

Bu da omurgalı hayvanların evriminde önemli bir adımdı. Günümüzdeki omurgalı hayvanların neredeyse tümü gerçekçenelilere (Gnathostomata) dahildir. Ancak beynin avlanmayı nasıl çalıştırdığı ve bunun için hangi sinirsel bağlantıların birleştirilmesi gerektiği pek bilinmiyordu.


Araujo ve ekibi bu çalışmada, avlanma sırasında daha etkin olan amigdala üzerinde yoğunlaşmışlar. Bölgedeki sinir hücrelerini ışık sinyalinden sonra “saldıracak” şekilde manipüle eden araştırmacılar iki nöron grubu tespit etmişler. Biri avlanma dürtüsü diğeriyse çenenin ve ensenin kaslarını çalıştırıyor. İkinci bir deneyde söz konusu sinir hücrelerine hasar verilmiş. Bu durumda da nöronlar “ateşlenmiş” ancak kemirgenler avlarını öldürecek kadar kuvvetli ısıramamışlar.

Araştırmacılar bundan sonraki çalışmalarında, amigdalanın merkezi çekirdeğinin hangi sensorik sinyallerle doğal olarak etkinleştirildiğini, takip ve öldürme gibi avlanma davranışlarının ne şekilde koordine edildiğini bulmak istiyorlar.

Kaynak