Lale Akarun
Üniversitenin varlık nedeni
16 Mayıs Cuma akşamı Cemal Reşit Rey konser salonunda, Boğaziçi Akademisyenleri ve Boğaziçi Üniversitesi Mezunlar derneğinin düzenlediği “Değişim Arifesinde Üniversite” etkinliği vardı. Geçen yazımda, açılış konuşmasını yapan Harvard Üniversitesi öğretim üyesi tarihçi Cemal Kafadar’ın söylediklerini ele almış, fikir özgürlüğü ile bilimsel özgürlük farkı üzerinde söylediklerini aktarmıştım. Bu yazı...
Akademik sahtekarlıkla savaş
Akademik Sahtekarlık artık önü alınamaz bir durumda. Tezler, ödevler, makaleler, makalelerde yazarlık, atıflar, hepsi, hepsi parayla satılıyor. Bu işin ticaretini yapanlar, yapay zeka araçlarını yaygın olarak kullanarak, sahte ödevler, makaleler, tezler yazıyorlar. Yapay zeka araçlarının iyileşmesiyle sahtecilikleri, kopyayı fark etmek zorlaştı. Bu nedenle artık derslerde ödev vermek, dönem raporu...
Bilimsel özgürlükler ile ifade özgürlüğü farkı
16 Mayıs Cuma akşamı Cemal Reşit Rey konser salonunda, Boğaziçi Akademisyenleri ve Boğaziçi Üniversitesi Mezunlar derneğinin düzenlediği “Değişim Arifesinde Üniversite” etkinliği vardı. İstanbul Büyükşehir Belediyesinin desteklediği ve CHP milletvekillerinin katıldığı etkinlikte, İBB seçilmiş başkanımız Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasından sonra onun vekili olarak İBB başkanı olan Nuri Aslan içten ...
Yapay zeka ne kadar zeki?
Matematikte olimpiyatçıların seviyesinde değil; ortalama bir lise öğrencisi kadar soru çözebiliyor! Geçen yazımda, büyük dil modellerinden birisi olan GPT4.5’in insandan ayırt edilemediğini, dolayısıyla Turing testini geçmiş sayılacağını anlatan makaleyi özetlemiştim. Büyük dil modeli, başarısını trilyon mertebesinde parametreye sahip olmasına borçlu. Bu parametrelerini de onlarca, yüzlerce trilyo...
Bilgisayarlar Turing testini geçti mi?
Tartışmalı bir konu: Argo kullanan ve genç taklidi yapan yapay zeka, sorgucuları, kendisinin insan olduğuna ikna etti. Fakat... Bilgisayar sistemleri yapay zekaya sahip mi? Alan Turing, 1950’de bu soruya cevap vermenin yöntemini tanımladı: Turing testi diye tanımlanan bu yöntemde, bir sorgulayıcı, bir bilgisayar sistemi ve bir insan ile mesajlaşma arayüzü üzerinden yazışır. Sorgucu, her ikisine de...
Üniversite diploması ne işe yarar?
Üniversite niye okunur? Toplumun geneli ile akademisyenler arasında genelde bu konuda görüş birliği yoktur. Toplumun geneli, üniversitenin bir meslek edinmek için okunduğunu düşünür: Mühendislik okur mühendis olursun, tıp okur doktor olursun, hukuk okur avukat, savcı, hakim olursun. Beklenti, mesleği icra ederken ihtiyaç olan her şeyin de üniversitede öğretileceğidir. Oysa pek de öyle olmaz: Ünive...
Türkiye’den ABD’ye bilgi transferi
Türkiye akademisyenleri olarak özel kararnamelerle işten atılma; akademik kurumlardan dışlanma, yerine göre üniversitelerin toptan kapatılması, yerine göre kayyım atanması ile baştan aşağı zapt-ı rapta alınması, akademisyenlerin disiplin soruşturmaları, görevden alınması, projelerine, laboratuvarlarına el konulması, akademik ziyaretlerinin engellenmesi ile bezdirilmesi gibi uygulamalara, öğrencile...
Çıkar çatışması nedir?
Çıkar çatışması, sanırım Türkiye’de hiç bilinmeyen bir kavram. Mesela bir ihale yapıyorsunuz; ihalenin bir şartnamesi olur, yani yapılacak işin bir tasarımı, teknik bir tarifi. Yüklenici adayları kapalı zarflar içinde teklif verir; bu işi şu fiyata yapacağım der. İhale komisyonu, zarfları aynı anda açar, teklifleri şartnameye uygunluk açısından denetledikten sonra en düşük fiyat teklifi vereni seç...
Kadın teğmenler sınıflarının birincisi!
Hava, Deniz ve Kara Harp Okulu birincilerinin hepsinin kadın olduğunu duymak beni inanılmaz mutlu etti. 1992 yılında doktoramı bitirip yurda yeni döndüğümde, bir dönem Hava Harp Okulu'nda ders vermiştim: İstatistik ve olasılık. Verdiğim ilk derslerden birisiydi. Sabahları servisle Yeşilköy’e, Hava Harp Okulu'na gidiyorduk. İlk gün silahlı bir asker “Komutanımı almaya geldim" diye kapı...