Müfit Akyos

YZ etiği ve “etik aklama”

Etiği ahlaktan ayıran en önemli özelliği, kişinin (bir disiplinin veya kurumun) çevresinde hazır bulduğu değer ve kuralları yaşamında benimseyip uygulaması ile sınırlamayıp bunlardan da yararlanarak ve toplumsal sorumluluk bilinci ile akli düzeyde tartışarak, sorgulayarak, temellendirerek, içinde bulunduğu topluluğun özelliklerinden beslenerek ilkeli ve evrensel bir düzeye taşıdığı değerlerdir. Bu...

Yapay zekâ’nın ahlakını kim temsil edecek?

Hemen bütün yeni teknolojilerin ve onları kullanarak geliştirilen ürünlerin ortaya çıkıp yaşamımızı etkilemeye başladığı noktada kamu otoritesi yeni kurallar (hukuki düzenlemeler, standartlar ve regülasyonlar) oluşturmak için çalışma başlatır. Teknolojinin etki ve yayılım alanının küresel düzeyde olması durumunda küresel kurumlar ve devletlerin yanı sıra, öne çıkan firmalar bu standartlar ve regül...

Yapay zekânın belirsizliğine önlemler

30 Mayıs 2019’da düzenlenen Harvard Üniversitesi mezuniyet töreninin onur konuşmacısı olarak ilk konuşmayı yapan Almanya Şansölyesi Angela Merkel’e onursal hukuk doktoru unvanı verildi. Merkel’in zaman zaman ayakta alkışlanan ve altı başlık altında yaptığı konuşmasının en çok alkışlanan ve bu köşenin ilgi alanına giren konulardan gerçekle ilgili sözlerini seçtim: “… bu bize yalanları gerçek olarak...

Yapay zekâ yolunda sorular

Yapay zekâyı (YZ) genel anlamıyla makinalara zekâ kazandırmak olarak tanımlarsak en düşükten en gelişmişine (?) kadar geniş bir aralıkta ölçeklendirilebilecek zekânın makinalar için oldukça alt basamaklarda olduğu söylenebilir. İnsan makina ilişkisinde önceleri kas gücünü makinalara aktararak yaşamını kolaylaştırmaya ve verimliliğini arttırmaya çalışan insanoğlu aynı zamanda zekâsını da aktarmış o...

18.900 km uzaktan bilim yönetmek

Thomas Bennett, Cambridge Üniversitesi Malzeme Bilimi ve Metalürji bölümünde görevli ve aynı zamanda bilimsel projelere liderlik yapma (principal investigator - PI) kariyeri yolunda ilerleyen bir bilim adamıdır. Bu bağlamda yakın zaman önce Yeni Zelanda Christchurch’deki University of Canterbury’e yaptığı ziyaret sonrası proje liderliği konusunda https://www.nature.com’da yayımlanan değerlendirmes...

Ulusal yenilik sistemimizden beklentiler

Bütün ekonomi göstergelerinin, süreceği açık bir kriz dönemine işaret ettiği ülkemizde, azalan dışalım kalemleri içinde önemli oranda ileri teknoloji sınıfına giren ara mallarının olması, ilgili üretim alanlarımız için olumsuz sonuçlar doğurabileceği anlamına gelmektedir. Bu olumsuz ortamdan çıkış için bütün kaynaklarımızı etkin kullanmak zorundayız. Bu bağlamda yaklaşık on yıldır dışsatımda ileri...

Marifet iltifata tabidir

Yaşadığımız günlerde karşılığı olduğu tartışma götürse de “başarılı bir kimse, desteklenir, takdir edilir, övülürse daha iyi işler yapar (TDK)” anlamında kullanılagelen özlü bir söz. Elbette marifetin bilgi ve emek ürünü olması koşuluyla. Dergimizin ve bu köşenin okurlarının anımsayabilecekleri gibi 2015 yılından bu yana, ABD Ulusal Mühendislik Akademisi’nce 1995 yılından beri her yıl düzenlenen M...

Işık! Daha çok ışık!

2021 Herkese Bilim Teknoloji Dergisi için beşinci yılını doldurması nedeniyle önemli bir yıl oldu. HBT’nin 9 Nisan 2021, 263. sayının kapağında, “Neden Bilim?” sorusunun yöneltildiği seçkin bilim insanlarımızın resimleri YAŞASIN BİLİM! başlığıyla yer almaktaydı. Editör köşesinde ise “5 yıl önce Nisan ayında bizim de ne olacağını bilmediğimiz bir yolculuğa çıktık. ‘Bu ülkenin aydınlanma yolculuğund...

Bölgesel kalkınmada akıllı uzmanlaşma

AB içinde bölgesel kalkınmada akıllı uzmanlaşma (RIS3) uygulamalarının yaygınlaşması hatta tematik konularda (ör. tarımsal gıda) örneklerinin görülmesiyle, uygulama sonuçlarının gözden geçirildiği bir aşmaya gelindi. Ülkemizde şimdilik yalnızca kalkınma ajanslarının gündeminde olsa da yerel seçimler sonrası yeni yönetimlere kalkınmada yol gösterici bir metodolojik araç olabilme özelliği nedeniyle ...