Müfit Akyos
1 yıllık döküm: Neden Herkese Bilim Teknoloji?
21. yüzyılın beşte birini geride bıraktık. Pek iyi anılarla olmasa da 2020 yılını da ölü zamanlar arasına koyduk. HBT’nin bir dökümünü yapmaya çalıştım geçen yıl için. Bu dönemde çıkan 52 sayıda (197 – 248. sayılar) 190’dan fazla yeni isim HBT’ye yazı yazdı. 30’dan fazla başlıkta pek çok bilimsel ve teknolojik haber, deneme, derleme, özgün yazı yayınlandı. HBT ilk kez, 31 Ocak 2020, Sayı 201’de “K...
Aykut Göker’i anarken
Sevgili Aykut ağabey, ülkemizin geriye gidişinin ezikliği ve kızgınlığıyla, sizsiz geçen yılları saymak istemiyorum artık. Bilim ve aydınlanma temelleri üzerine kurulmuş Cumhuriyet ile hesaplaşmaları bitmeyenlerin en üst noktalardan üniversitelere kadar örtük-açık söylemlerle yansıttıkları karanlık dünyalarına sizin söylemlerinizle yanıt vermek istiyorum. “Bilim ve teknolojiyle kalın; ama bilim ve...
Aslolan topraktır
İstanbul’un yeşilini yok ederek yayılan “kentsel dönüşüm” öldürücü virüsü yaşadığımız bölgeye de sıçradı. Buradaki adıyla “yerinde dönüşüm”, yani bir yüklenici firma aracılığıyla binaların teker teker yıkılıp yeniden yapılması. Bulunduğumuz semtte hemen her binanın çeşitli meyve ve diğer ağaçlardan, bitkilerden oluşan küçük birer de bahçesi var. Örneğin oturduğumuz binanın bahçesinde incir, kiraz,...
Okumak ve yaratıcılık
Yaratıcılık için çalışmak, meraklı, ısrarlı, iyimser ve enerjik olmak, öğrenmek, geniş ilgi alanı, cesaret ve risk alma gibi özellikler sayılabilir. Beynin bilişsel faaliyetleri alanında yapılan çalışmalar bunlara eklenebilecek önemli bir özellik olarak ‘okumayı’ işaret etmektedir. Toronto Üniversitesi’nden Profesör Maja Djikic araştırmasında “kısa bir hikâye okuyan kişilerin “bilişsel kapanmaya” ...
Bilim gazeteciliği
The Guardian gazetesinde haftalık Bad Science isimli köşenin de yazarı olan Ben Goldacre (http://www.badscience.net/), yazılarında ve kitaplarında özensiz gazetecilerin bilimle çelişen yazılarını ve bilimsel verileri saptıran yayınları ve kişileri ele almaktadır. “Bilimi anlatmanın en iyi yolunun, sahte bilimi didiklemek” olduğunu vurgulayan Dr. Goldacre’nin bu yaklaşımı doğru olmakla birlikte bil...
“in vitro – in vivo – in silico”
Teknolojik olarak gelişmiş bir toplumda eğitimli her kişinin matematik bilimlerinin değişik yönleriyle yakınlığı olması beklenir. Günlük yaşamımızda pek farkında olmasak da matematik yaşamımızın her noktasına etki eden bir bilim dalıdır. Örneğin, cep telefonumuzda bir numarayı çevirmek istediğimizde her adımda matematik bilimleri gerekmektedir. Önce, onluk sistemde girdiğimiz sayılar ikili (0-1) s...
Dayanışma ve insani yardım süreçlerinde yenilikçilik
Yenilikçilik (inovasyon), küreselleşme ile bir kez daha öne çıkartıldığında (tökezleyen kapitalizmin bir çıkış yolu olarak görülerek), kapitalizmin kutsalı pazar bağlamında tanımlanıp girişimcilikten ayrılmaz bir kavram olarak değerlendirildi. Oysa ki, küreselleşme saldırısı nedeniyle kurumların, yeniliğin sosyal/toplumsal boyutunu da piyasaya emanet etmesinin olumsuz sonuçları, son olarak korona ...
Endekslerle Türkiye
Bilim, teknoloji ve yenilik politikalarının oluşturulmasının ve uygulamasının ülkelerin ekonomik, yasal ve sosyal yapılarından bağımsız faaliyetler olmadığı bilinmektedir. B-T-Y’nin gelişebilmesi bilimin özgürce yapılabileceği, teknolojinin ülke yararına geliştirilebileceği, yenilik için sınırsız bir yaratıcılık ortamının oluşturulacağı koşullara gerek duyar. Bu koşulların ülkemizde ne kadar oluşt...
Endüstri 4.0’ın işgücü özellikleri
Bilim ve teknolojinin uç noktalarında yüksek nitelikli bireylerin varlığı ülkelerin geleceği ve refahı için gereklidir. Endüstri 4.0 rüzgârı esmeye devam ediyor - her ne kadar ülkemizde biraz “körlerin fili tarif etmesi” biçiminde olsa da-. Yine de konunun gündemde ve konuşuluyor olması olumludur. Bilimkurgudan Yaşamın Gerçeğine: Endüstri 4.0 (HBT S.7/13 Mayıs 2016) başlıklı yazımda “Ancak devrim...