Yazarlar
Bilgisayarla görme tarihi – 2
Geçen haftaki yazımda, bilgisayarla görmenin gerçek anlamda, 1980’lerde başladığını, benim de o dönem öğrenci olarak bilgisayarla görme dersi aldığımı söylemiştim. 1980’lerde, ancak basılı harflerin tanınması ve basit kalite kontrolü problemleri çözülebiliyordu. El yazısı harflerin tanınması ve genel olarak dökümanların sayısallaştırılması problemleri, 90’larda çözüldü ve ya...
Demanstan korunmada: Koku
Burundan beyne, kokudan belleğe... Yaşlanan nüfusla birlikte demans (bunama) yani edinilmiş bilişsel yetilerin sonradan kaybı gittikçe büyüyen bir halk sağlığı sorunu haline gelmekte. Demanstan korunmak için Akdeniz tipi diyet, hipertansiyon, diyabet ve kolesterol yüksekliğinin uygun tedavisi, zihinsel ve sosyal olarak aktif olmak ve hareketsizlikten ve tütün kullanımından kaçınmak...
Kanserde devrimsel gelişmeler ama adaletsizlikler diz boyu
Her 6 ölümden birinin nedeni, onlarca biçimi olan kanser. 2020’de kanserden 10 milyon insan ölmüş, Dünya Sağlık Örgütü’ne göre. Şüphesiz bilim insanları tedavi için alın teri döküyor, pek çok kanser türünde sağ kalma oranları artıyor, yeni ilaç kombinasyonları iyi sonuçlar veriyor, yeni moleküler teknikler geliştiriliyor, kanser ve çeşitli hastalıklara karşı bedenimizin en büyük zırhı-savaşçısı ba...
Türkiye: Kısa öyküsü
Bağımsız sanayileşmeden erken sanayisizleşmeye Türkiye’nin ancak sanayileşerek kalkınacağına ilişkin kalkınmacı yaklaşım 1980’li yıllara kadar toplumsal bir hedef olarak kabül gördü. Ancak 1980’li yıllarla birlikte gündeme gelen finansal birikme dayalı neoliberal yeniden yapılanma politikaları sonucunda sanayileşerek azgelişmişliğin aşılması hedefi toplumsal bir hedef olmaktan çıktı. Türkiye 2000’...
Cumhuriyet’in bilim ve teknolojide 100 yılı
Kilit nokta, bilimin bizzat ülkeyi yönetenler tarafından sahiplenilmesi, iktidarların üzerinde bir devlet politikası olması. Cumhuriyet’in ilk yıllarında olağanüstü kalkınma hamlesi işte tam da temelini bundan alıyordu. Bugün gelişmiş ülkelere baktığımızda istisnasız hepsinin ekonomik, sosyal ve toplumsal hedeflerine ulaşmak için doğru işleyen bir bilim ve teknoloji altyapısı ve sistemi kurdukları...
Müziğin nörobilimi
Müzik salt duysal (işitsel) bir fenomen değildir; anıları canlandırır ve duyguları harekete geçirir ‘’keyif verici molekül’’ olan dopaminin salgılanmasını sağlar ve motor korteksi harekete geçirir (enstrüman çalma, baş sallama, ritim tutma). Son zamanlarda müzik terapisinin belirli nöropsikiyatrik hastalıklarda yararlı olabileceğine dair yayınlarla karşılaşıyoruz. Gerçekte, eski ç...
Bilgisayarla görme tarihi – 1
Bilgisayarla görme, yapay zekanın önemli bir alt alanı. Bilgisayarla görme dediğimizde ne kastediyoruz? Bilgisayarların görüntü veya videolardaki nesneleri, ortamları tanımaları, neler olduğunu anlamaları, çıkarımlar yapmaları... Yani bir insan bu görüntüye bakınca ne anlıyorsa ne çıkarımlar yapıyorsa, benzer işleri yapması. 40 senedir bilgisayarla görme konularıyla ilgileniyorum; 3...
Cumhuriyet harcı…
Cumhuriyet harcı... Tam 100 yıllık...Tuttu tabii. Tutmasaydı bugünleri de göremezdik. İdil Biret’ler, Fazıl Say’lar, Nuri Bilge Ceylan’lar, Aziz Nesin’ler, Aziz Sancar’lar, Canan Dağdeviren’ler, Türkan Saylan’lar, Leyla Gencer’ler, Yıldız Kenter’ler yetişebilir miydi? Dünyaca ünlü başarılı doktorlarımız, cerrahlarımız, bilim insanlarımız, sanatçılarımız, mimarlarımız olur muydu? Olmazdı tabii... T...
Kuantum bombasını patlatmadan denetlemek
Aynı anda iki durumda birden olabilen sistemlere biz bilgisayarcılar “kubit” diyoruz. Kuantum bilgisayarları bunlardan yapılıyor. Elitzur-Vaidman bombasını sağsalim kontrol edebilmek için de böyle bir kubit kullanıyoruz. Fizikteki kuantum devrimi, doğanın sağduyumuza ters davrandığı birçok örneği ortaya saçtı. Gelin, bu tuhaflıkların anlatması en kolay olanlarından birini, İran ve SSCB doğumlu İsr...