Her yıl çığır açabilecek gökdelen tasarımları için yarışma düzenleyen tasarım dergisi eVolo’nun bu yılki birincisi, Sahraaltı Afrika’daki tüm şehirlerin gıda ihtiyacını karşılayabilecek bir dikey çiftlik tasarımı olan Mashambas gökdeleni. Bu kavramsal gökdelen demonte edilebiliyor ve toplumların ihtiyacı olduğunda farklı alanlara taşınabiliyor.
Polanyalı mimarlar Pawel Lipiński ve Mateusz Frankowski tarafından tasarlanan kule; gübrelerle ve tohumlarla üst katlarda da ürün yetiştirebiliyor. Diğer katlar; anaokulu derslikleri, doktor ofisleri ve hatta ulaşması zor alanlar için gıda ulaşımı yapabilecek insansız hava araçlarının toplanma alanı olarak bile kullanılabiliyor. Zemin kat, çiftçilerin mahsullerini satabilecekleri halk pazarları içerebiliyor.
Kulenin bir kısmı, parçalara ayrılıp başka alanlara transfer edilmesini sağlayacak modüler parçalardan oluşuyor. Lipiński and Frankowski projenin asıl hedefini, “bu yeşil devrimi çok fakir insanlara ulaştırabilmek. Küçük çiftçilere eğitim, gübre ve tohumlar vermek, büyük modern çifliklerdeki araziler kadar üretim yapabilmelerine olanak sağlamak” diye açıklıyorlar.
Mashambas, adını, işlenmiş arazi anlamına gelen bir Swahili kelimesinden alıyor. Kulenin amacı, tarımsal fırsatları desteklemek ve Afrika ülkelerindeki yoksul şehirlerdeki açlıkla savaşmak.
Mimarlar, “Çiftçiler, ürünlerini geliştirdiklerinde, yoksulluğun da üstesinden gelebilirler. Ayrıca, komşuları için ekstra gıda üretimine bile başlayabilirler. Çiftçiler gelirlerini arttırdıkça, kendi toplumlarındaki açlık ve yoksulluğu tamamen yok edebilir” diye de ekliyorlar.
Dünya Bankası’nın son raporuna göre, 1990- 2012 yılları arasında, Afrika’daki yoksulluk oranı %56’dan %43’e kadar düşmesine karşın, nüfus artışından dolayı hala birçok Afrika insanı yoksul durumda. Ayrıca günümüzde açlık ve yoksulluk sadece Afrika’nın meselesi değil. Dünya nüfusunun 2050 yılına kadar 9 milyona ulaşması bekleniyor ve bilim insanları bu durumun küresel gıda kıtlığına yol açabileceği konusunda uyarıyor.
Mashambas Kulesi 400’den fazla proje arasından seçildi. Mimarlar, bir Mashambas gökdeleni için arazi alanı seçmemiş olmalarına karşın, ilkinin Sahra Çölü’nün güneyindeki bir kasabada olabileceğini belirtiyorlar.
WEF’ten derleyen Didem Kızmaz
Bu yazı HBT'nin 59. sayısında yayınlanmıştır.
