İnsan zekâsını taklit eden bilgisayar sistemleri şaşırtıcı yeteneklere sahipler. Sinirsel ağlar sayesinde bu programlar artık dilimizi anlayacak, İnternet sayfalarını koruyacak ve örneğin nükleer santrallerdeki teknisyenlere güvenlik eksikliklerini tespit etmekte yardım olacak kadar öğrenebilir ve esnek hale geldiler. Elbette ki tıp alanında da heyecan verici sonuçlar elde ediliyor. Bilim insanları örneğin cilt kanserini, deneyimli bir dermatolog kadar iyi teşhis edebilen, öğrenebilir bir program tanıtmışlardı kısa bir süre önce.
Şimdi ise Yokohama Showa Üniversitesi’nden Yuichi Mori, yapay zekânın bağırsak kanseri tanısında da yardımcı olduğunu gösterdi.
Kolonoskopide doktorlara yardımcı olarak geliştirilen bir yapay zekâ programı, kalın bağırsaktaki sorunlu polipleri (adenom) teşhis ediyor. Bu tümörümsü dokular illaki kötü huylu olmasalar da çoğunlukla özünden uzaklaşarak çoğalabiliyorlar ki bu yüzden de kalınbağırsak kanserinin öncüleri olarak kabul edilmektedirler. Bilgisayar destekli yeni sistem bir polipin, adenom olup olmadığını tespit etmek için, şüpheli bölgenin 500 misli büyültülmüş görüntüsünü değerlendiriyor. Bu değerlendirme sırasında yaklaşık olarak üç yüz özellik analiz ediliyor.
Program, araştırmacılar tarafından 30.000’i aşkın endoskopik görüntüyle “eğitildiği” için adenom için nelerin tipik olduğunu biliyor. Sistemin güvenirliğini kontrol etmek isteyen araştırma ekibi, daha önce patolojik muayeneleri yapılmış 306 hastasının poliplerini yeni sistemle test edince, yapay zekânın polipleri yüzde 86’lık bir doğruluk payıyla teşhis ettiğini görmüş. Bu sonuç klinik deneyler için kabul görecek kadar iyi diyor Mori. Sistemin gelecekte düzenli olarak kullanılan bir tanı yöntemi haline gelmesini isteyen araştırmacılar, bu amaçta yeni klinik araştırmalara başlamışlar ve programı daha da geliştirmek istiyorlar.
Derleyen: Nilgün Özbaşaran Dede
Bu yazı HBT'nin 85. sayısında yayınlanmıştır.
