Bitki dünyası olmasaydı iklim bilançomuz çok daha vahim olurdu. Çünkü bitki örtüsü fotosentez sayesinde büyük miktarlarda karbondioksit yutarak, iklim sisteminin bir tür CO2 toplayıcısı görevini görmekte. Dahası CO2 değerlerinin yükselmesi de bitkilerin büyümelerini, dolayısıyla da bitkilerin hafifletici etkisini de tetikliyor. Ama bu etki gerçekte ne kadar işe yarıyor? Ve iklim değişimi yüzünden değişmiş olabilir mi? Bu konuda birbirinden farklı tahminler var. İklim modellerine göre son yüz yıl içinde karasal birincil üretim artmış ve dolayısıyla da CO2’nin fotosentezle bağlanması yüzde beş ila otuz dört arasında hesaplanmıştır. Tutarsızlığın nedeni şu: Fotosentez ölçümleri genelde her yaprak için ayrı ayrı yapılır ve bu şekilde genel bir tablo elde edilmiyor diyen California Üniversitesi’nden Elliot Campbell, farklı bir yol denedi.
Araştırma için buz karotları, uydu ölçümleri ve arazi çalışmalarının verilerini değerlendirerek, karbonil sülfitin son yüz yıllarda atmosferdeki oranını hesaplamış Campbell. Bu eser gaz da (COS) tıpkı CO2 gibi bitkilerin fotosentezi sırasında alındığı için küresel birinci üretim hakkında bilgi verir. Sonuçlara göre mevsimsel oynamalar bir kenara bırakılırsa, COS değerleri ve küresel fotosentez verimi göreceli olarak sabit kalırken, endüstri devriminden itibaren değişmeye başlamış bile. Açıklamalara göre fotosentez son iki yüz yıl içinde en az yüzde 30 oranında artmış. Bunun sebebi hem artan CO2 değerleri hem de ısınan iklim diyor araştırmacılar. Yani bitki dünyası 200 yıl öncesine kıyasla çok daha fazla CO2 soğuruyor. Fakat bu yine de rahatlatıcı bir haber değil sonuçta atmosferdeki CO2 yoğunluğu bu “hafifletici etkiye” rağmen artamaya devam ediyor diyor uzmanlar. Gerçek mesaj şu ki, fotosentez artışı, fosil yakıtların daha fazla yakılmasını dengelemek için yeterli olmamıştır. Doğanın frenleri yetersiz kalmıştır ve şimdi atmosferdeki CO2 değerinin nasıl düşürüleceği üzerinde düşünüyoruz diyor araştırmacılar. Sonuçta bitki örtüsünün dengeleyici etkisi sonsuza kadar artmayacaktır. Ayrıca iklim dönüşümünün birçok yerde bitkiler üzerinde olumsuz etki yaptığı da bilinmekte. Mesela artan kuraklıklar özellikle de büyük ağaçları tehdit ediyor ve sıcaklıkların artışı öte yandan mesela kentlerdeki ağaçların daha az CO2 soğurmalarına yol açmakta.
