Beslenme önerileri arasında hep erken yemekten söz edilir. Çünkü geç saatte yemek, fazla kiloya ve şişmanlığa yol açıyor. Son bir araştırma bunun nedenini açıklığa kavuşturdu.
Amerikalı bilim insanları, beslenmeleri sıkı bir şekilde takip edilen insanlarla, geç saatte yemenin niçin fazla kiloya neden olduğunu gösterdiler. Katılımcılardan bir grup günlük dört öğünlük yemeğini erken saatte yerken, diğer grup dört saat daha geç yedi. Geç yemek yiyenler hem daha fazla acıktılar hem de metabolizmalarında, daha az yağ yakma ve daha fazla yağ dokusuna yol açan değişimler saptandı. Şişmanlık, diyabet, kardiyovasküler hastalıklar ve belirli kanser türleri de dahil olmak üzere, çeşitli sağlık sorunları riskini yükselttiği için küresel bir problemdir diyor araştırmacılar Cell Metabolism dergisinde.
Gerçi şişmanlığın nedenleriyle ilgili çok sayıda araştırma var ama yemek saati, enerji alımı, enerji yakımı ve metabolizma arasındaki ilişki pek incelenmemişti. Araştırmacılar laboratuvar deneylerinde 5’i kadın, 11’i erkek olmak üzere 16 şişman kişiyi incelediler. Katılımcıların yaş ortalaması 37’di. Araştırmadan iki hafta önce katılımcıların uyku düzenleri ayarlandı. Araştırmadan üç gün önce tüm katılımcılar aynı yemekleri aynı saatte yediler. Ayrıca bedensel etkinlikler ve aldıkları ışık oranı da kontrol edildi. Altı günlük inceleme süresinin ikinci gününden itibaren bir grup öğünleri dört saat daha sonra aldı. Geç yiyenler kahvaltı ederken, erkenciler öğle yemeği yediler. Geç yiyenler anketlerde daha çabuk acıktıklarını söylediler ve nişastalı yiyecek veya et gibi belli başlı yiyeceklere karşı daha fazla iştahları olduğunu belirttiler.
Ayrıca geç yiyenlerin kanında ortalama olarak yüzde altı daha az leptin bulunuyordu. Leptin hormonu doyma hissini desteklemektedir. Leptinin iştah açıcı hormon ghreline oranı da, geç yemek yiyenlere göre daha fazla aç hissetmelerine yol açacak şekilde değişti. Ayrıca geç yiyenlerin bedenleri yüzde beş oranında daha az enerji harcadı. Ve uyku zamanının son saatlerinde beden sıcaklıkları çok daha düşüktü.
Bu kişilere ait örneklerde ayrıca özellikle de yağ yakmayı azaltan ve yağ depolanmasını destekleyen genlerin de etkin olduğu fark edildi. Araştırmada alınan kalori miktarı, bedensel hareket, uyku ve ışık etkisi de dikkate alındı. Normal yaşamda bu faktörlerin çoğu, sadece alınan öğünlerin zamanından göre etkilenebilir diyor araştırmacılar. Araştırma sonuçlarının şişmanlıkla mücadelede işe yarayacağı söyleniyor.
Nilgün Özbaşaran Dede
