İnsan kaynaklı iklim değişikliğinin daha sık hale getirdiği aşırı sıcaklık dalgaları, insan dahil tüm canlı yaşamını tehdit ediyor. İklim aşırılıkları daha sık hale geliyor. Muazzam yağışlar ve seller büyük can ve mal kayıplarına neden oluyor. Sıcaklık çarpması insan ölümlerini artırıyor, ülkeler alarm veriyor. Pasifik Kuzeybatısı’nda sadece birkaç gün süren aşırı sıcak dalgası şimdiden 1 milyar deniz canlısını yok etti. Uzmanlar, acil durumlara hazırlıklı olmak için iklim uyum planlarını derhal geliştirmemiz ve uygulamamız gerektiği konusunda uyarıyor. Dünya’da ve tabii Türkiye’de neler oluyor? Batuhan Sarıcan derledi.
Deniz seviyesinin yükselmesi, çölleşme, biyoçeşitliliğin azalması, tırmanan sıcaklıklar dünyamızı tehdit eden doğal felâketlerin yalnızca birkaçı. Ancak henüz tam farkında olmadığımız daha büyük bir tehdit daha var: Gıda üretimi. Dünya sera gazı salımlarının dörtte birinden sorumlu olan gıda üretiminde köklü değişiklikler yapılmadıkça küresel ısınmayı frenlemek mümkün olmayacak. Bireysel olarak da yapacaklarımız var:
1) Yiyecek israfına son vermek, 2) Daha az et tüketmek.. Reyhan Oksay hazırladı.
Boğaziçi dersleri: İntihal ciddi meseledir
Boğaziçi Üniversitesi’ne rektör olarak atanan Melih Bulu, atandıktan 6,5 ay sonra yine bir gece yarısı, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile görevden alındı. Görevden almanın gerekçesinin YÖK’ün intihal olgusunu kesinleştirmesi olduğu söyleniyor. Umarım karar çok gecikmeden açıklanır ve herkese ders olur. Lale Akarun intihalin önemi üzerine yazdı.
‘Türkiye’deki kargaşaya paralel bir uyku, rüya ve uykusuzluk gecesinin sabahı 05.00’te tarih ile Şair Eşref - Neyzen Tevfik - Aziz Nesin karmaşası bu Pot-purri’yi yazdım. Üslubun dağınıklığı ile ülkenin dağınıklığı...” Doğan Kuban hoca ‘Osmanlı Kültürü’ başlıklı yazısında önemli saptamalar yapıyor yine...
Bilinçli olarak keşfedilen ve geliştirilen malzemeler son yüzyılda daha da ivme kazandı. Müfit Akyos ‘Yeni Malzemeler Nasıl Keşfediliyor?’ diye soruyor. Tabii bunun için gerekli olan politikalar, finansman ve yönetimin önemini de vurgulayarak.
Dünyayı kurtarmak isteyen genç mühendislere öğütler…
İklim değişikliği ile savaşımda en önemli roller bilim insanları, mühendisler ve politikacılarda. Peki mühendisler bu yaşamsal tehdide karşı neler yapabilirler? Karbonsuzlaştırma, yeni ve temiz teknolojiler, hidrojen ekonomisi ve diğerleri...Erdal Musoğlu’nun kaleminden..
Yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik elde etmek artık daha ucuz. Grafik Bilgi de...
Tanol Türkoğlu Kriptopara dünyasının sert iniş-çıkışlarını irdeledi ‘bu gelişmeler kripto balinaların karnını doyuruyor!’ diyerek ...
Evrimsel Biyolojinin büyük devrimcisi Richard Lewontin geçtiğimiz hafta yaşamını yitirdi. Lewontin, evrimleşme süreçlerinin dinamiklerinin irdelediği iki makale ile Evrimsel biyolojinin araştırma programının yönünü değiştirdi ve moleküler evrim çalışmalarının başlangıcını oluşturdu. Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nden Ergi Deniz Özsoy Lewontin’i anlattı.
Beynimizin internetinin haritası çıkarılıyor. Çoklu organ disfonksiyonu sendromu denilin ve sıklıkla karşılaşılan bir durum hala gizemini koruyor. Uzmanlara göre sorunun kaynağı biyolojik iletişim ağında olabilir. Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Lara Meltem Bilikmen hazırladı.
Biyolojiyi dönüştüren virüs keşifleri
SARS-CoV-2, gezegenimizdeki milyonlarca virüsten sadece biri ve bilim insanları hızla yeni türler tanımlıyor. Virüsler, evrimin işleyişi için olmazsa olmaz. Onlar olmasaydı biz de olmazdık. Virüs tanımlama çalışmalarındaki son gelişmelere bir göz attık. Sayfalarımızda.
Selenyum, adını çok sık duyduğumuz bir mineral değil. Ama tiroid sorunu olanların vazgeçmemesi gereken bir besin. Ayrıca güçlü bir antioksidan. Peki hangi gıdalarda bulunuyor? Bilim ve Beslenme sayfamızda. Sevda Deniz Karali derledi.
Dünyanın her yerinde kadınlar genelde daha uzun yaşıyorlar. Peki, neden? Rita Urgan derledi.
Çalışan beyin çalışan bedende bulunur dizimizde bu hafta dans etmenin önemi var.
İstanbul Kültür Üniversitesi’nden Doç. Dr. Nurhan Yel yeni medya ve Z kuşağı üzerine yazdı.
Rüya görmemizin sebebi ne?
Dr. Tevfik Uyar “Rüya görmenin hangi işleve yönelik evrimleştiği de elbette sinirbilim araştırmacılarının merak ettiği hususlardan biri. Bu alanda yeni öğrendiğim bir teori beni çok heyecanlandırdı. Teoriye ilişkin muzip soruysa şu: Rüya görmemizin nedeni Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönüşü olabilir mi?’ diye soruyor. Konu son derece ilginç.
Koronovirüs hala etkisini kaybetmiş değil. Delta varyantı niçin bu kadar hızlı bulaşıyor? Pfizer aşısının iki dozu arasındaki optimum süre nedir? Uzun COVID’e kimler daha yatkın? Nadir görülen ‘Maymun B’ virüsüne bağlı ilk vaka nerede görüldü? Ve diğerleri... sayfalarımızda.
Başarılı deneyimler derin uykuda kaydediliyor. Kanserin gelişiminde alkol de etkili. Çölyak hastalığına karşı yeni bir etki maddesi bulundu. Mağara toprağından DNA elde edildi. Gen makası ile Sars-Cov-2’nin gelişmesi engellendi... Araştırma Gündemi’nde.. Nilgün Özbaşaran Dede hazırladı.
Havadaki DNA ile çevredeki hayvanların tespit edildiğini biliyor muydunuz? Ya “Parmak dinozor” fosili keşfini? Murat Altaş’ın hazırladığı Hayvanlar Dünyası’nda.
Meraklı Çocuk bu hafta “Beynimiz nasıl düşünür? “ diye sordu. Mercan Bursalı kaleminden. Ve acaba atletlerin sporcuların rekor kırmalarının bir sonu var mı, rekorarı ne etkiliyor?
Biz keyifle hazırladık.. Okuması yayması tanıtılması sizden... HBT’yi evlere ne kadar çok sokabilirsek, gençlerin ve halk eğitiminin de karınca kararınca gerçekleşmesine katkıda bulunmuş olacağız. Hadi bakalım!!!
Gelecek haftaya kadar sevgiyle kalın bilimde kalın..
