Kanserrrr. Binlerce yıl öncesinden beri insan bedeninin baş belası, kontrol edilemeyen hücre çoğalması. Yüzden fazla türü ve bedenin her köşesinde ortaya çıkabilme özelliği. Göz kanserinden tutun kalp kanserine kadar. Enderi var, geneli var, tedavisi zor veya imkânsız olanından tutun; tedavi edilebilirliği çok yüksek türlerine kadar.
Biliyor musunuz tıp bilimi kanser araştırmalarına yılda ortalama 5 milyar dolar kadar harcama yapıyor! Kamu bütçeleri, ilaç şirketleri, üniversiteler, vakıflar bu amaçla seferber. Mustafa Çetiner kanser üzerine doğrular ve yanlışlar yazı dizisine bile başladı. Umut tıpta! Tabii ki bu umudu sömüren sahtekârlardan da geçilmiyor dünya. İnsanoğlu, varlık olarak yaşamaya odaklı, programlı. Savunma sistemi (bağışıklık) bu amaçla var.
Kanser neden var? Ya hastalıklar? Bunlar varlığın bir parçası, mükemmel değil canlılar, hiç değil. Evrimsel mutasyonlar, yani canlıların genetiğinde durmadan gerçekleşen değişimler, çevre ve beslenme etkileri, güneş ışınları, başlı başına insanın biyolojik, sosyal ve kimyasal olarak varlık olma hali, kanser için türlü çeşitli nedenler… DNA, yani kalıtsal varlığımız, çok kırılgan.
Biliyorsunuz, DNA’yı koruma mekanizmalarımız var, Aziz Sancar bu mekanizmalardan birini çözen bilim insanımız. DNA'yı tamir mekanizmaları, DNA'nın karşı karşıya kaldığı bozucu etmenlerle baş edemediği noktada, raydan çıkıyor. Anladığınız gibi, kanser belki de genetik kökenli.
Hep bilimin yanındayız
Doğan Kuban Hoca, toplumun meraksızlığının, bilgisizliğinin, okumaz oluşunun, ülkenin yakın geleceğini de tehlikeye attığını vurguluyor.
Prof. Coşkun Özdemir’in gen transferi ve CRISPR bağlamındaki gelişmelerin SMA hastaları için de umut ışığı olduğunu müjdelediği yazısı son derece dikkat çekici. İşin güzeli yanı, bu konudaki en önemli araştırma gruplarından birinin içinde bir Türk bilim insanı da var: Dr. Zarife Şahenk. İleriki sayılarda kendisini daha yakından tanıtacağız.
Sağlık diye başlamışken Dr. Meltem Özkan Girgin’in rahim içi cerrahisi diye adlandırılan histereskopi yöntemi hakkındaki yazısını unutmayın. Ve Bahçeşehir Üniversitesi’nden Uzman Dr. Selen Gür Özmen “Vücut dinlenir, beyin dinlenmez” yazısı ile istirahat halinde aktive olan özel beyin ağını yazdı.
Arkeoloji dünyasının en önemli isimlerinden biri daha aramızdan ayrıldı: Prof. Dr. Muhibbe Darga. Darga’yı eski bir öğrencisi ve aynı zamanda dergimizin de yazarı olan Nilgün Özbaşaran Dede yazdı.
Çevr ve, eko sistemin bozulması sıklıkla dile getirdiğimiz en kritik konulardan biri. Bu kez mercanları ve giderek aşınan resifleri yazdık.
Prof. Erhan Karaesmen Leonardo Da Vinci’yi farklı yönleri ile anlattığı Leonardo üçlemesinin ikincisinde Haliç için çizdiği köprü projesini anlatıyor.
Stratejik maden savaşı
Stratejik madenler, içinde bulunduğumuz dönemin en büyük rekabet alanlarından biri. ABD hükümeti 35 madeni hem ekonomi hem de ulusal güvenlik açısından stratejik ilan etti. Biz de bu madenleri ve Türkiye’nin buradaki yerini haberleştirdik. Bayram Ali Eşiyok “Türkiye’nin erken sanayisizleşme” sorununa dikkat çekerken, Müfit Akyos Politikbilim’de TÜBİTAK’ın başkanlığına getirilen Prof. Hasan Mandal’a açık bir mektup yazdı. Tanol Türkoğlu, Djital miyiz, diye soruyor yazısında… Burak Cem Çoşkun ve Mehmet Özer’in ilginç yazısı: “Fermat’ın son teoremi ile başlayan düşünce yarışı...”
Beslenme sayfasının bu haftaki konuğu patlıcan. Yararları ve zararları ile Akdeniz mutfağının bu vazgeçilmez sebzesini ele aldık.
Genç HBT: Bize yazın
Geçen hafta başlattığımız Genç HBT sayfamızı düzenli hale getirmek istiyoruz. Amacımız hem gençlere yol göstermek hem de iyi ve başarılı projeleri, fikirleri tanıtmak. Bu nedenle, sizlerden gelecek düşünsel katkı, haber ve önerileri çok önemsiyoruz.
HBT Türkiye’de bilimin haftalık sesi ve beyin besleyen dergisi. Daha geniş çevrede okunması için çaba gösteriyor musunuz? Bu hepimizin ortak sorunu...
Sevgiyle kalın.
***
Şefik ve Mualla Alkan’dan 10 öğrenci aboneliği daha
Okurlarımız Şefik ve Mualla Alkan’ın, geçen hafta 10 lise ve üniversite öğrencisine hediye ettiği dijital dergi aboneliğini yazmış ve öğrencilerin listesi yayınlamıştık. Şefik Bey abonelik hediyesini 20 öğrenciye çıkartacağını söyledi. Biz de gelen başvurulardan 10 öğrenci daha seçtik. Liste aşağıda:
Mücahit Selman Demirci – Amasya Üni. Elektronik Haberleşme Teknolojisi
Ömer Faruk Öztürk – İstanbul Gelişim Üni. Bilgisayar Müh.
Berkhan Keskin – Ege Üni. Uçak Teknolojisi
Cihan Sural – Bartın Üni. İnşaat Müh.
Bilge Ceren Yılmaz – Ege Üni. SEB Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı
Günseli Üredi – 19 Mayıs Üni. İngilizce Tıp Fakültesi
Hicret Biber – Trakya Üni. Tıp Fakültesi
Selin Altun – Özel Samsun Doğa Anadolu Lisesi
Zeynep Yıldırım – Özel Samsun Doğa Anadolu Lisesi
Necati Taner Akıncı – Galatasaray Lisesi
