Türkiye’nin dünya biliminde yeri belli oldu!

Editör ne diyor?

Nature dergisi, bilim dünyasının atardamarlarından biridir. En etkili ve en önemli araştırma makaleleri bu dergide yer bulmak için yarışır. Son 15 – 20 yılda araştırmalarda büyük patlama sonucu, dergi kendi kendini “klonladı”, hemen her bilim disiplininde ‘Nature’lar yayınlamaya başladı. Nature’da araştırması yayımlanan bilim insanları bununla haklı olarak övünür.

İşte bu dergi birkaç yıldır Nature-Index yayınlıyor. 2019 Index’i yeni yayımlandı. Çeşitli bilim disiplinlerini kapsayan etki faktörü çok yüksek 82 bilim dergisinde yayımlanan 59.278 araştırma raporu-makale tasnif edilmiş Index’te.

Bu kadar sayı içinde Türkiye adresli makale sayısı sadece 70; yani toplamın binde biri civarında. Şaşırmadık.


Hangi ülkeler önde sorusunu dahil bir dizi grafikle bilim dünyasının önde koşanlarının durumu analiz ediliyor. Avrupa’da 19., dünyada 39.sıradayız.

Şu kadarını belirtelim: İran iki katına yakın üretti!

Dr. Esen Ercan Alp bu yazıyı derledi ve Türkiye’nin ne yapması gerektiği konusunda da önerilerde bulundu.

Dolu dolu bir HBT

Müfit Akyos 2019 Küresel Gıda Krizleri raporunu irdeledi yazısında. Gıdada dışa bağımlılığımız ve tarım yapma yetkinliğimizi kaybetmemiz yakın bir tehlike olduğu için konu hayli önemli. Bayram Ali Eşiyok da tarımda katma değerdeki aşınmanın geldiği noktayı, grafiklerle ortaya koyduğu bir yazı hazırladı HBT için. Tabii tarımda ne yapmalı sorusunun yanıtını da arayarak...

Doğan Kuban hocamızın yazısında neyi nasıl koruyalım diye soruyor. Koruma anlayışını eleştiriyor. Burada çok önemli bir noktayı vurguluyor: Biz Bizans eserlerini yok etmeyip koruyabilseydik Türkiye’nin turizm geliri iki katına ulaşırdı.

Türkiye’de 1900 yılından Ağustos 2019’a kadar büyüklüğü 4,0 ve daha fazla olan deprem sayısı toplam 8,733 adet. Bunların 25 tanesi 7,0 ve daha büyük, 108 tanesi 6,0 ile 6,9 büyüklüğü arasında. Prof. Dr. Haluk Eyidoğan buradan yola çıkarak Son 120 yılda Türkiye’de açığa çıkan deprem enerjisi değişimine dair bir değerlendirme yaptı.

ABD’de 1 milyon gönüllünün genom dizilimini çıkarmayı hedefleyen resmi bir araştırma yürütülüyor. Üstelik katılımcıların sonuçları anlamalarına yardımcı olmak için bir genetik danışmanlık şirketi ile çalışılacak.

Tütün bitkisinin genleri CRISPR ile bağımlık yaratmayacak şekilde yeniden düzenlendi. Bu haberi okuyan sigara tiryakileri “ne güzel içmeye devam” diye sevinmesinler zira uzmanlar düşük-nikotinli sigaraların, akciğerlere zarar veren ve kansere neden olan başka maddeleri de içerdiklerinden, normal sigaralar denli zararlı olduklarına dikkat çekiyorlar. Her ne kadar sigara üreticileri bu gelişmeye sevinmeseler de kimi ülkeler gelişmeleri ilgiyle izliyorlar. Çünkü amaç yeni sigara bağımlıları yaratmamak...

15 ülkeden biri Türkiye

Mustafa Çetiner’in bu haftaki yazısı vitaminler ve destek ürünleri üzerine. Gereksiz vitamin tüketimi tüm dünyada ve tabii Türkiye’de vahim bir hal aldığı için konu ilgi çekici.

Bu arada ‘grafik bilgi’de de ülkelerin anti-depresan ilaç kullanımlarını ve Türkiye’nin en fazla tüketen 15 ülkeden biri olduğuna ilişkin çarpıcı bir veriyi bulacaksınız.

Bilim ve Beslenme sayfamızda kahve konusunu sürdürdük. Geçen hafta yararları vardı bu hafta ise aşırı kafeinin yan etkileri üzerine yazı okuyacaksınız.

Sosyal medyada bir içerikten ötekine atlamak ya da eski deyimle zaplamak sosyal medya stresi diye tanımlanıyor. Tanol Türkoğlu buradan yola çıkarak genç nesillerin sosyal medya kullanımı üzerine yazdı.

İnsan vücudunun bilinmeyenleri üzerine başlattığımız dizide sona yaklaştık. Bu haftaki konu insanı primatlardan ayıran önemli bir özellik olan “becerili eller”.

Cinsel tercihlerimizde genlerin rolü konusunda bugüne kadar yapılmış en kapsamlı araştırma var önümüzde. Sonuç: Eşcinsellik geni diye bir şey yok. Genlerin rolü tabii var ancak bunlar çevresel koşullara göre artıyor ya da azalıyorlar. Ama... Evet sayfalarımızda işin “ama”sı ile birlikte araştırma bulgularını okuyacaksınız...

Geometri notlar: Zarlar

Zarların tarihinin 8 bin yıl öncesine dayandığını biliyor musunuz? Ergun Akleman “Geometri Notları”nı sürdürüyor. Zarların sadece küp şeklinde olmadığından, adil ve adil olmayan zar kavramlarına kadar ilginç bilgiler içeriyor yazısı…

Hindistan Ay’a araç indirmeyi başaran 4. ülke oldu mu? İnişe dakikalar bağlantı kesildi. Ardından gelen haberler ise çelişkili. Neler olduğunu sizin için derledik.

Erhan Karaesmen Beton’un tarihçesi üzerine yazdı. Ahmet Yavuz’un yazısı ise Sivas Kongresi üzerine…

Sayfalarımızda sporda karar verme ve performansın nasıl geliştirileceğine ilişkin Prof. Dr. Erkut Konter’in güzel bir yazısını bulacaksınız.

İstanbul Kültür Üniversitesi’nden Araş. Göv. Gözde Karakaş Yapay zekâ ve meslek seçimi üzerine yazarken, Bilim ve Üniversite sayfamızda Çağrı Yalgın, sirke sineğinin tüm beyin hücrelerinin ve nöron bağlantılarının haritalanmasının yakında biteceğini anımsatarak, bir beynin tüm bağlantılarını yakında öğreneceğimizi ve beyin araştırmalarına yeni bir kapı açılacağını vurguluyor.

HBT her yere yayılmalı. Evlere, okullara, üniversitelere, kafelere.

Geleceğimiz bilimde...

Gelecek Cumaya kadar sevgiyle kalın.