TÜSİAD ve TÜBİSED'in (Türkiye Bilişim Sanayicileri Derneği) Türkiye’nin İkinci Yüzyılı’na yönelik olarak, dünyayı saran büyük teknolojik ve dijital dönüşümü yakalaması için bir rapor yayımladı ve çağrı yaptı. Ülkenin yüksek teknoloji üreten ve satan bir ülke olabilmekten başka çaresi yok. 9 bin dolarlık milli gelir tuzağından kurtulabilmesi ve yoksulluğu yenebilmesi için Türkiye’nin tek çıkış yolu.
Rapor: Yüksek teknoloji ve dijital çağın neresindeyiz, içinde bulunduğumuz büyük dijital ve teknolojik dönüşüm hangi geleneksel sektörleri nasıl etkileyecek ve dönüştürecek, bunların ekonomik ve parasal etkileri, Türkiye’nin dünya ile kıyaslamaları, ne yapmamız gerektiği, bu dijital ve teknolojik dönüşümün ülkeye yapacağı büyük katkılar konularını rakamsal olarak ortaya koyuyor.
Yeni buluşlar yeni malzemeler... Dergide hemen her fırsatta bu tür haberlere yer veriyoruz. İklim değişikliği ile mücadele ve sürdürülebilir bir gelecek için son derece önemli. Bu hafta elektrik tüketmeden serinleten bitki bazlı yeni malzemeyi okuyacaksınız. Güneş ışığına maruz kaldığında soğuyan bitki bazlı bir film olan malzeme, gelecekte enerji tüketimine ihtiyaç duymadan binaları, araçları ve diğer yapıları soğutma potansiyeline sahip. Bir diğeri diyabetik yaraları yüzde 30 daha hızlı iyileştiren bir yara bandı. Bir diğeri ise elektrikli araçların menzilini 10 kat artırabilecek buluş.
Henrietta Lacks’in 100 yıllık öyküsü
Lack siyahiydi. Kanserli hücrelerinden biyopsi örnekleri kendisinden ve ailesinden izin alınmadan çoğaltıldı. 70 yıldır deney amaçlı kullanılıyor. HeLa hücreleriyle yapılan çalışmalar modern tıbbın temelini oluşturdu; kanser, immünoloji ve bulaşıcı hastalık dahil birçok alanda önemli keşiflere aracı oldu. Ama bunlar bilimsel etiğe uygunsuz davranıldığı gerçeğini değiştirmiyor. Yağmur Kan yazdı.
‘Bir rüya gördüm 14 Mayıs günü Alaaddin’in cini sandıktan çıktı; bana “üç dilek tut; üçünü de gerçekleştireceğim” diyor. Ne dilesem? Ne zor!’ Lale Akarun 14 Mayıs sonrası hayallerini paylaştı.
10 yıl sonra ne olacak? Doğan Kuban bu eski yazısında “Ben bir gelecek tahmincisi (Futurologue) değilim. Geleceğe çakşır (elbise) biçmek gibi bir amacım yok. Fakat dünyanın bütün politikacıları olayları başını gözünü yararak yorumlayıp, gerçekleşmeyen projelerden söz ederken seksen yıldan fazla yaşamış ve yirminci yüzyılın bütün politik palavralarını dinlemiş olan birinin, enerji buhranı, çölleşme ve ekonomik krizi kapımızda bulduğumuz şu günlerde on, on beş yıl sonrasına ilişkin bazı endişelerden söz etmesi olağan sayılmalı’ diyor. Yazı ufuk açıcı.
‘Bu birkaç fotoğraf karesinin deşifre edilmesi ne yazık ki büyünün de bozulmasına neden olacak. Artık pek bir önemi yok. Çünkü tüm o büyünün sahibi, hiç olmak zorunda bırakılmış, sihirbaz M. Sami Gürel (benim sevgili ilkokul öğretmenim) 5 Nisan 2023’te, 91 yaşında vefat etti! Tanol Türkoğlu’ndan...
Ali Akurgal seçim sonrası enerji politikaları üzerine, hidrojenin %10 doğal gaza katılmasıyla yenilikçi bir yakıt üzerine yazdı.
Hukuksuzluk, otoriterleşme
Dergimizin 365. sayısında, Müfit Aksoy imzalı “Demokrasiyi otokrasiye taşıyan üçlü: Yolsuzluk, Cezasızlık, Suçluluk” başlıklı bir yazı yayımlanmıştı. Enver Kumbasar bu üçlüyü hukukçu gözlüğü ile irdeliyor.
Komplo kuramlarıyla mücadele mümkün… Ama nasıl? Komplo kuramlarına inanmak hem toplumlara hem de bireylere zarar verebiliyor. Bunlara karşı çıkmak içi kullanılan geleneksel yaklaşımların yarar sağlamadığı artık biliniyor; fakat bazı alternatifler umut verici. Reyhan Oksay derledi.
Brokoli bağırsak duvarını koruyor, hastalık riskini azaltıyor. Aralıklı oruç diyeti tip 2 diyabet riskini düşürüyor. Murat Altaş’ın hazırladığı Bilim ve Beslenme’de.
Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Sibel Çakır’ın yazısı psikolojik dayanıklılık üzerine.
Mustafa Çetiner Diyet ve Sağlığımız’da D vitamini ve süt benzeri ürünleri ele aldı.
Taş devri işaret dilini merak ediyor musunuz?
Mağara resimlerindeki eksik parmaklı eller, yoksa bir taş devri işaret dilini mi temsil ediyor? Paleolitik devir el resimlerinde eksik olan parmakların, ritüel için kesilmiş veya donmuş olabileceği düşünülüyordu, fakat bazı yeni araştırmalar, bu ellerin bazı gizli mesajlar içerebileceğini akla getirdi. Nilgün Özbaşaran Dede derledi.
Kültür Üniversitesi’nden Doç. Dr. Melis Seray Özden emekliliğin psikolojik yönlerini ele aldı.
Pazartesileri iyi hissetmek için beynimizi nasıl eğitiriz? Siz de pazartesi sabahlarından nefret edenlerden misiniz? Beynimizi yeniden programlayarak, farklı düşünmesini sağlayabiliriz. Nasıl mı? Meraklının Köşesi’nde.
Uykusuz bir gecenin ertesi günü için çalışanlara tüyolar Rita Urgan’dan.
Hayvanlar da insanlar gibi mi uyuyor? Mercan Bursalı’nın hazırladığı Meraklı Çocuk’ta. En uzun boyun rekoru hangi dinozora ait? Pumaların av stratejisi: Avlanma bahçeleri. Hayvanlar Dünyası’nda.
Yalnızlık insanı yoruyor... Avrupa’da Tunç çağında uyuşturucu... Fillerin kendilerini evcilleştirmesi ve diğerleri Araştırma Gündemi’nde...
***
HBT Akademi E-kitaplarını izliyor musunuz?
HBT Akademi ve yazarları Türkiye için düşünüyor, yazıyor, tartışıyor. Mutlaka sizin için bir tane vardır, ilginizi çekecek… Herkese Bilim Teknoloji, “HBT- Akademi” başlığı altında elektronik kitap (e-kitap) yayını yapıyor. Kitapların hepsi PDF formatında, bilgisayarlara indirilebiliyor. İktisatçı- araştırmacı yazarımız Bayram Ali Eşiyok 6 e-kitap hazırladı. Osman Bahadır’dan 3 e-kitap (Türkiye’de Tıbbın Evrimi (Galip Ata), Yeni Aydınlanma ve Sosyalizm, Thomas Kuhn ve Postmodernizm). Erdal Musoğlu: Geleceğimiz nasıl şekilleniyor? Yusuf Altıntaş: Büyük bir başarı hikayesi: Anadolu’dan Kanada ve Bilim Dünyasına Yolculuk.
Bu kitapların kısa tanıtımlarına ve içeriğine herkesebilimteknoloji.com portalından ulaşabilirsiniz. Doğrudan adresi: www.herkesebilimteknoloji.com/kutuphane
İktisat öğrencileri, iktisat öğretim görevlileri, Türkiye üzerine kafa yoranlar ve ekonomiyi anlamak isteyenler, gençler, meraklılar, geçmişi ve bugünü anlamak isteyenler, geleceği kurmak isteyen... Herkes bu kitapları bir şekilde incelemeli diye düşünüyoruz.
***
Bir dergiyi daha size sunmaktan mutluyuz. Geleceğimiz bilimle teknoloji üretimiyle dolu bir Türkiye yaratılmasında. Bilime kulak veren bir siyasette, iktidar yapısında. Çocuklarımızın gençlerimizin bilgi ile araştırma merakı ile yetişmesinde. HBT bu yolda elinden gelen çabayı yapmaya çalışıyor. Bu çabaya destek vererek HBT çevresini genişletmek de sizden…
Bilimde kalın sevgiyle kalın.
