James Webb teleskopu ilk kez bir ötegezegenin atmosferinde karbondioksitin varlığını kanıtladı. Keşif, bir zamanlar bu gezegende yaşamın var olup, olmadığıyla ilgili sorusuna yanıt verebilir.
Geçen Aralık ayında uzaya fırlatılan teleskop, ilk kez güneş sistemimizin dışındaki bir gezenin atmosferinde karbondioksitin bulunduğunu gösterdi. Bu keşif, güneş sistemimizin dışında yaşam olup, olmadığının açıklığa kavuşturulması açısından ilgi çekici.
Kaliforniya Üniversitesi’nden Natalie Batalha ve ekibi, yaklaşık 700 ışık yılı uzaklıktaki bir yıldızın yörüngesinde dönen sıcak gaz devi WASP-39’dan gelen “Web” verilerini inceledi. Bu ötegezegen yaşamın gelişmesi için gerekli koşulları sağlamıyor ama, burada CO2’nin tespit edilmiş olması, yaşam için bu kadar elverişsiz olmayan başka bir ötegezende yaşamın varlığını bulma umudunu artırıyor. Dahası ABD uzay ajansı NASA, CO2 tespitinin, WASP-39’un nasıl ortaya çıktığı sorusunu netleştirmeye yardımcı olacağını söylüyor. NASA’ya göre CO2 tespitiyle ötegezegen araştırmalarında önemli bir eşik aşılmış oldu.
WASP-39 Webb teleskopunun çok hassas enfraruj sensorunun test edilmesi için seçilmiş. Bu ötegezegen çok büyük bir atmosfere sahip ve yıldızının etrafını sadece dört günde tamamlıyor. Ötegezegen yıldızının önüne geldiğinde, onun ışığını bloke ediyor. Bununla birlikte gezegenin kenarlarında, çok az miktarda ışın nüfus eder ve ötegezegenin atmosferinden geçer. Webb teleskopu, WASP-39’un atmosferinin ışık ışınlarında neden olduğu küçük değişiklikleri kaydederek, bilim insanlarının ötegezegenin atmosferinin gaz bileşimini belirlemesine olanak tanır. Daha eski olan Hubble ve Spitzer uzay teleskopları, WASP-39 atmosferinde su buharını, sodyum ve potasyumu tespit edebildiler, ancak aletleri karbondioksiti tespit edecek kadar hassas değildi.
Nilgün Özbaşaran Dede
