Telefonlardan elektrikli arabalara kadar hemen hemen her mobil aygıtta bulunan şarj edilebilir lityum iyon (Li-ion) piller, tam şarj ile yalnızca birkaç saat veya gün dayanabiliyor; zamanla performansları düşüyor ve sık sık şarj edilmeleri gerekiyor.
Bu da pillerin teknik sınırlarının yarattığı küresel bir sorunu ortaya koyuyor.
Şimdi telefonunuzu, dizüstü bilgisayarınızı ve hatta elektrikli arabanızı şarj etmenize gerek olmadığını hayal edin.
Güvenli, ucuz ve erişilebilir
Bilim insanları, pillerin teknik sınırlandırmalarını aşarak bu hayali gerçeğe dönüştürmek için nükleer santrallerin “güvenli” ve “erişilebilir” bir yan ürünü olan radyokarbonla çalışan minik nükleer piller geliştirdi.
Karbonun kararsız ve radyoaktif bir formu olan karbon-14 ile betavoltaik pil üreten ekibin geliştirdiği son prototip, verimliliği büyük ölçüde artırırken, bu yenilikçi tasarım, zaman içinde zayıflayan ve üretimi çevreye zararlı olan lityum iyon pillerin aksine elektrik üretmek için beta ışınımını kullanıyor.
İleride kalp pili değişimine de gerek kalmayabilir
Amerikan Kimya Derneği (ACS) Bahar 2025 toplantısında sunulacak olan çalışmayı yapan Daegu Gyeongbuk Bilim ve Teknoloji Enstitüsü’nden (DGIST) Prof. Su-Il In, “Parmak büyüklüğündeki cihazlara, güvenli nükleer enerji yerleştirebiliriz,” diyor.
“Sadece beta ışınları ürettiği için radyoaktif bir karbon izotopu kullanmaya karar verdim," diyen In, sözlerine şöyle devam ediyor:
“Dahası, nükleer santrallerin bir yan ürünü olan radyokarbon ucuz, kolayca temin edilebilir ve geri dönüşümü kolay. Radyokarbon çok yavaş bozunduğu için radyokarbonla çalışan bir pil, teorik olarak binlerce yıl dayanabilir.”
Söz konusu pillerin birçok uygulama alanı olabileceğini söyleyen In, “Örneğin, bu sayede bir kalp pili bir kişinin ömrü boyunca dayanabilir ve cerrahi değiştirme ihtiyacını ortadan kaldırır,” ifadelerini kullanıyor.
Görsel: Su-Il In
