Doktorların domuz organlarını insanlara nakledilmesinin mümkün olduğunu göstermelerinden sonra, araştırmacılar ABD düzenleyicilerini klinik deneylerin bu tür prosedürleri, insanlarda kapsamlı bir şekilde test edilmesine izin vermeleri için çağrıda bulunuyorlar. Geçen haftalarda ABD Gıda ve İlaç Dairesi’ne (FDA) yönelik bir danışma komitesinin iki günlük toplantısından sonra, katılımcıların çoğu ksenotransplant olarak bilinen türler arası nakillerle ilgili en acil araştırma sorularını yanıtlamaya yardımcı olmak için, insanlar üzerinde gerçekleştirilecek deneylerin gerekli olduğu fikrinde birleşti.
Klinik deneylerde bedenlerinin bir domuz organını kabul etmesine yardımcı olacak en iyi bağışıklık bastırıcı ilaç kokteylinin ne olduğu ve nakledilen organın bir domuz virüsü barındırma riskinin nasıl yönetilebileceği gibi bir dizi soruya yanıt bulunması isteniyor. Araştırmacılar ayrıca hangi domuz ırkının organ nakli için en uygunu olduğunu ve diyabet gibi birlikte ortaya çıkan sağlık koşullarının nakil başarısını nasıl etkileyeceğini de görmek istiyorlar. Çok sayıda hastanın organ beklemesi nedeniyle araştırmacılar, bu tür çalışmaların büyük bir ihtiyaç olduğunu söylüyorlar.
Günümüzde sadece ABD’de 100.000’den fazla insan organ nakli için sırada. Yeterli organ bulunamadığı için de her gün insanlar ölüyor. Bu yılın başında ilk kez bir hastaya domuz kalbi nakledilmişti. Hasta ameliyatı atlattıktan sonra bedeni de genetiği değiştirilmiş organı reddetmedi. Ancak hasta iki ay sonra yaşamını yitirdi. Doktorlar incelemeler sırasında nakledilen domuz kalbinde domuz sitomegalo virüsünün (PCMV) izlerine rastladılar ve bu patojenin hastanın ölümüne katkıda bulunmuş olabileceğini düşünüyorlar. Araştırmacılar kalp nakli yapılan kişinin ölmesine rağmen, ameliyatın muazzam bir başarıyı temsil ettiği görüşündeler. Böylece Ksenotransplantasyon biliminin en büyük bir sorunu yanıtlanmış oldu.
Sonuçta ölmekte olan bir hasta, bir domuz organıyla yaşama tutundu diyor araştırmacılar. Bununla birlikte türler arası organ naklinin standart klinik uygulama haline gelebilmesi için yanıtlanması gereken birçok soru var. FDA, danışma toplantısında, komite üyelerinden virüs taramasının nasıl iyileştirilebileceği ve domuzların viral enfeksiyonlu üreme riskinin nasıl azaltılabileceği konusunda tavsiye istedi. Ve insan denemelerinde daha rahat olabilmek için, PCMV ve diğer virüslerinin organ bağışçısı olarak yetiştirilen domuzlarda gizlenme olasılığını ortadan kaldırabilecek, doğrulanmış testlere de ihtiyaç olduğunu söyledi. United Therapeutics'in sahibi olduğu Blacksburg, Virginia'daki Revivicor gibi şirketler, ksenotransplantasyonda kullanılmak üzere domuz yetiştiriyor.
Araştırmacılar insanların bağışıklık sistemlerinin hayvanlardan organ kabul etmesini sağlamaya yardımcı olabilmek adına, domuzlar için doğru genetik modifikasyon kombinasyonunu arıyorlar. FDA bu domuzların iyi bir şekilde test edilmesini istiyor. Toplantıda tartışılan konulardan biri de standart bir bağışıklık baskılayıcı ilaç paketi ve domuzlar için genetik modifikasyonlar geliştirmenin mümkün olup olmayacağıydı. Araştırmacılar herkes için çalışan tek bir paketin olmayacağını ve bunun yerine, insandan insana organ nakillerinde olduğu gibi, nakledilen organ ve alıcısının durumuna göre uyarlanması gereceğine karar verdiler.
Nilgün Özbaşaran Dede
