ABD’de yapılan bir araştırma ileri yaşta baba olan kişilerin çocuklarının daha uzun yaşayabildiğini gösterdi. Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, erkeklerin yaşla birlikte spermlerinde meydana gelen değişiklikler, daha uzun yaşama olanağı sağlayan bir DNA kodunun ortaya çıkmasına yol açıyor. Bu özellik, kişinin çocuklarına aktarılıyor.
Washington Üniversitesi’nden Dr. Dan Eisenberg ve arkadaşları, araştırmayı deneklerin telomerleri üzerinde yürüttü. Telomer her bir DNA sarmalının ucunda bulunan ve kromozomları koruyan parçalara deniyor. Daha önce yapılan araştırmalarda insanın yaşam süresinin, bu telomer adlı yapıların uzunluğu tarafından belirlendiği ortaya çıkarılmıştı. Kromozom uçlarının hasar görmesini engelleyerek yaşam süresini artıran telomerler, yaşlanmaya bağlı olarak kısalıyor.
Bir kadının yumurtaları doğmadan önce oluşur; ancak erkeklerin testislerindeki hücreler yaşamları boyunca bölünür. Bizi yapan yumurta ve sperm hücrelerinin telomer uzunluklarını miras aldığımız için, yaşlı babaların çocukları teorik olarak daha kısa telomerlere sahip olduğu düşünülüyordu. Ancak Eisenberg ve ekibi, spermlerde bu durumun tam tersine olduğunu ve telomerlerin yaşla birlikte uzadığını ortaya çıkardılar.
Deneklerden alınan örnekleri incelediklerinde ileri yaşta baba olan kişilerin çocuklarında telomerlerin daha uzun olduğunu keşfetti.
Peki bunun nedeni neydi?
Bunun nedeni muhtemelen telomerlere daha fazla DNA ekleyerek onların uzamasını sağlayan telomeraz adındaki enzimin testislerde çok aktif olması. Zaten bazı araştırmalar, yaşlı erkeklerden gelen spermlerin ortalamadan daha uzun telomerlere sahip olduğunu göstermekteydi.
Erkekler DNA’larını çocuklarına spermleri ile geçirdikleri için sahip oldukları telomerler de sonraki nesillere aktarılıyor. İşte, telomerazın kromozoma DNA eklemesi sayesinde uzamış olan telomerleri de çocuklarına aktarılmış oluyor.
Araştırmalarını yaklaşık 3 bin büyükbaba, oğulları ve torunları ile yürüten Eisenberg, erkeklerin çocuk sahibi olmayı ertelemesiyle uzun telomerlerin sonraki nesillere aktarılarak insan ömrünün uzamasına neden olacağını belirtiyor. Telomer uzunluğu, kişinin dedesinin de ileri yaşta baba olması durumunda çok daha fazla oluyor.
Bilim insanları yaşlı babalardan miras alınan uzun telomerlerin bağışıklık sistemi, sindirim sistemi ve cilt gibi hızlı hücre gelişiminin görüldüğü doku ve biyolojik fonksiyonlarda son derece olumlu etkilere yol açabileceğini iddia ediyor.
