insan
Dünyada ırkçılığın, aşırı milliyetçi eğilimlerin giderek arttığı bir dönemin içindeyiz ve bilim dünyasının saygın dergileri konuyu yeniden ele aldılar. Soru şu: İnsan türü içinde çeşitli ırklar mı var, yoksa herkes aynı ırkın bir parçası mı? Araştırmalar diyor ki: Irk olarak nitelendirilen gruplar arasındaki morfolojik çeşitlilik DNA’da büyük bir değişikliğe işaret etmiyor. İnsanı ırklara ayıran a...
Geride bıraktığımız ayların çok okunan kitabı “Sapiens” [1], insanlığın serüvenini farklı açıdan ele alma iddiasında olan bir metin. Bu serüveni, bilişsellik, tarım ve endüstri kilometre taşları temelinde aktaran kitaba göre; insanın bilişselliğinin en önemli sonucu, onu diğer hayvanlardan ayıran "olmayana inanma", fiziksel olarak var olmayan “şey”lere, ortak gizemli söylencelere (mitlere) göre ya...
ABD’de yapılan bir araştırma ileri yaşta baba olan kişilerin çocuklarının daha uzun yaşayabildiğini gösterdi. Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, erkeklerin yaşla birlikte spermlerinde meydana gelen değişiklikler, daha uzun yaşama olanağı sağlayan bir DNA kodunun ortaya çıkmasına yol açıyor. Bu özellik, kişinin çocuklarına aktarılıyor. Washington Ü...
Bilimsel adı strabismus olan şaşılık insanlarda olduğu gibi hayvanlarda da yaygın. Daha çok kedilerde görüldüğü söylense de bu, kedilerin diğer hayvanlara göre daha fazla göz önünde bulunmalarından kaynaklanıyor olabilir. Siyam, İran ve Himalayan kedilerinde şaşılık genellikle doğuştan gelir ve tedavi gerektirmez. Strabismus veya bilinen adıyla şaşılık, gözlerin yanlış pozisyonda bulunmasıdır. Göz...
ScienceAlert sitesinde yer alan habere göre, araştırmacılar ve arkeologlar, Filipinler'in Luzon Adası'nın kuzeyinde yer alan Callao Mağarası'nda gün ışığına çıkarılan 13 fosil kemik ve dişlerin oldukça kısa boylu, şimdiye kadar bilinmeyen bir insanımsıya ait olduğunu belirtti. Callao Mağarası'nda 2007, 2011 ve 2015'te yapılan kazılar sırasında bulunan kemik ve dişlerin "Homo luzonensis" ismi veri...
Nazım Hikmet’in ünlü şiirinin analizini yapmayacağız veya günün mana ve önemine bir gönderme yapma niyetimiz yok. Güneş’in yeryüzündeki hayatın kaynağı olduğunu da yazmayacağız. Kapakta kullandığımız 'güneş toplamak' ne güzel bir deyim! Ülkü Tamer’in ünlü şiiri ve Zülfü Livaneli’nin bestesi... Fakat derdimiz bu da değil, sadece güneş ile ilgili bilinen çağrışımlarla oynaşıyoruz giriş yapmak için. ...
Esneme, maymundan kuşlara kadar birçok canlıyla paylaştığımız bir davranış. İnsanların ve birçok diğer canlının bazen derin soluk alabilmek için niçin ister istemez esnemek zorunda kaldığı konusunda biyologlar arasında görüş ayrılığı var. Esneme genelde yorgunluğun veya can sıkıntısının işaretidir. Bir teze göre esneme sayesinde kan dolaşımına daha fazla oksijen pompalanır. Fakat birçok araştırmad...
İyi robot, kötü robot
İzleme fırsatını bulduğum bir bilim kurgu filmi (Ex Machina) Turing Testi ile ilgiliydi. Zekâ sahibi makine, bir robottu ve sorgulayıcısı ile bir camın arkasından ancak görsel ve işitsel engel olmadan iletişim kuruyordu. Üstüne üstlük sorgulayıcı genç bir erkek, robot ise kadın idi. Robotun verdiği cevaplardan onun bir “makine” olduğunu ayırt etmek olası değildi. Ancak sorun bununla bitmiyordu. Ün...
Nature dergisinde yayımlanan bir araştırma dizisiyle bilim insanları, insanoğlunun Afrika’dan çıkışı ve dünyanın çeşitli bölgelerine dağılışı hakkında bilgiler sundular. Afrika insanlığın beşiği olarak kabul edilir, Homo sapiens’in buradan tüm dünyaya yayıldığı varsayılmaktadır. Antropolojinin en büyük sorularından biri şudur: Afrika’dan kaç göç yaşanmıştır, iki mi yoksa daha fazla mı? “Out fo Afr...