İlk ‘genetik bebeklerin’ Çin’de dünyaya geldiği iddia ediliyor

Öne Çıkanlar Sağlık
İlk ‘genetik bebeklerin’ Çin’de dünyaya geldiği iddia ediliyor

Çinli bilim insanlarının açıklamalarına göre, genetik değişimden geçirilen ilk bebekler dünyaya geldi. Haber gerçekse, çok büyük etik soruları da beraberinde getirecek devrimsel bir gelişmeyle karşı karşıyayız.

Her ne kadar Çin’deki klinik araştırma kayıtlarında bazı bilgiler olsa da Güney Bilim ve Teknoloji Üniversitesi (Shenzhen) biyoteknoloji uzmanı Jiankui He’nin iddiasıyla ilgili bilimsel belgeler veya araştırma yazısı bulunmuyor henüz. AP haber ajansına göre He, gen makası CRISPR/Cas9 ile yedi embriyoda, HIV-virüsünden koruyan kalıtım kısımlarını “çalıştırmış”. Araştırmacı, HIV virüslerinin üzerine yapıştığı, CCR5 reseptöründen sorumlu olan geni hedef almış. CCR5 proteinleri işlevsel olmayan kişilere HIV virüsü bulaşmıyor. Bunun en bilinen örneği “Hasta Berlin” lakaplı Timothy Ray Brown’dır. Denemeler yapay döllenme çerçevesinde gerçekleştirildikten sonra bir kadında hamilelik gelişmiş. Ve Kasım ayında bu şekilde ikiz kız bebekler dünyaya gelmiş. "Lulu ve Nana diğer tüm bebekler kadar sağlıklı" diyor He, YouTube üzerinden paylaşılan videoda. Açıklamaları, İkinci Uluslararası İnsan Genomu Düzenleme Zirvesi’nden kısa bir süre önce yaptı. AP haber ajansının başvurduğu Amerikalı bilim insanlarından hiçbiri yöntemin işleyip işlemediğinin bilmiyor, ayrıca ne gibi olası zararların geleceğini de. He, güncel sonuçları kontrol etmek ve ikizleri on sekiz yaşına kadar takip etmek istiyor. Şimdilik aynı yöntemle yeni hamilelik denemeleri yok planda.

He’nin araştırması Shenzen’deki Harmonicare Kadın ve Çocuk Hastanesi’nin etik kurulu tarafından onaylanmış. "Biz bu girişimin etik olduğuna inanıyoruz" diyor etik kurulunun başkanı Lin Zhitong. Avrupalı birçok bilim insanı tarafından etik bulunmayan bu yöntem, Avrupa Etik Kurulu (EGE) başkanı Christiane Woopen’e göre Uluslararası İnsan Hakları Belgeleri’yle de örtüşmemekte. “Çinli araştırmacılar insan haklarına zarar verdiler ve bilimin güvenilirliğini zedelediler. Uluslararası birlik buna rıza göstermemeli.” He, çalışmalarının tartışmalara neden olacağının bilincinde olduğunu, ancak ailelerin buna ihtiyacı olduğunu söylüyor. Ve “Anne babalar tasarlanmış bebek değil sadece hastalıklardan arınmış bir bebek istiyorlar” dese de He’nin çalıştığı üniversite, araştırmacının bu denemesinden habersiz olduğunu ve araştırmanın üniversite dışında gerçekleştirildiğini açıkladı. Bu açıdan bakıldığında He, akademik etik kurallarını da çiğnemiş oldu. Üniversite, bu girişimin incelenmesi için bir komiteyi görevlendirdi.


Derleyen: Nilgün Özbaşaran Dede

Kaynak: AP News; Dr. Jiankui HE, SUSTech