Her boşalma sırasında erkekler yaklaşık 200 milyon sperm hücresi üretiyor. Peki ama bu minik hücreler hakkında ne biliyoruz? Sperm hakkında yedi şaşırtıcı bilgiyi derledik.
Beslenmenize cevap veriyorlar
Yapılan çalışmalar, bazı besin maddelerinin, sperm kalitesi ve miktarı için iyi olduğunu gösteriyor. Örneğin, balıklardan ve ek besin takviyesi olarak alınabilen dokosahekznoik asit (DHA) adı verilen yağ asidinin sperm oluşumu için gerekli olduğu biliniyor. Araştırmacılar, bu yağ asitlerinin neden bu kadar kritik olduğuna dair çalışmayı, Biology of Reproduction dergisinde yayımladı. Buna göre DHA, işlevsiz yuvarlak başlı spermi, yumurtanın içine girmesini sağlayan proteinlerle dolu, koni şeklindeki kafalara sahip güçlü yüzücüler haline getiriyor.
Bu sebeple de daha yaşlı erkekler için antioksidan açısından zengin bir diyet veya multivitamin düzenlemesi spermleri daha etkili hale getirebiliyor. ABD Enerji Bakanlığı’na bağlı Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı’ndaki bilim insanları tarafından yapılan bir araştırmada, yüksek C vitamini alan 44 yaş üstü erkeklerin, daha az alan yaşıtlarına göre spermlerinde %20 daha az DNA hasarı olduğu bulundu. 2012’de Fertility and Sterility dergisinde yer alan yayına göreyse antioksidanlar, E vitamini, çinko ve folat da benzer etkilere sahipti.
Komik görünüyorlar
Sağlıklı bir sperm yapısı, pürüzsüz oval bir baş ve uzun bir toynaklı kuyruktan oluşuyor. Ancak spermimizin çoğu o kadar da fotojenik değil. Erkek doğurganlığı konusunda blog yazan Dr. Craig Niederberger, erkeğin sperminin sadece üçte birinin normal göründüğünü söylüyor ve ekliyor, “Erkeklerin spermlerinin çoğu komik görünüyor.”
Sperm kusurları, üreme hücresinin üç bölümünün herhangi birinde ortaya çıkabiliyor: Baş, orta parça (boyun) ve kuyruk; bunların kombinasyonu da mümkün. Örneğin, kusurlu bir spermin çift başı, küçük veya büyük bir başı; bükülmüş boynu, ince orta parçası; bükülmüş, kırılmış veya sarılmış bir kuyruğu veya birden fazla kuyruğu olabilir. ABD, Şikago’daki Illinois Üniversitesi’nde Üroloji Bölüm Başkanı Niederberger’e göre, bu morfolojik anomalilerin daha az güçlü spermler yaratıp yaratmadığı halen tartışmaya açık.
En tuhafı hayvan spermleri
İnsanların tuhaf görünümlü spermleri olabilir, ancak davranışları konusundaki acayiplik ödülü hayvan krallığına gidiyor. Erkek dalgıç böceğinin spermini alın: Dişi üreme sisteminde kendi başına yüzmek yerine, sperm hücreleri genellikle çiftler halinde, kümeler ve hatta yüzlerce veya binlerce uzun zincirler halinde birbirine yapışıyor. Bu, tamamen dişiye ayak uydurmak için. New York’taki Syracuse Üniversitesi’nden biyolog Scott Pitnick, “Morfolojilerini incelediğimizde dişiler bunu gerçekten karmaşık hale getiriyor” diyor.
Çıplak köstebek sıçanları da tuhaf sperm özelliklerine bir başka örnek: Hatalı ve interfil olarak kabul edilen spermlere sahipler. Araştırmacılar, spermlerinin çoğunun yüzemediğini bile buldu, buna rağmen, mutant spermli erkekler, yavrularına baba olabiliyor.
Bir Hollandalı tarafından keşfedildi
Hollandalı mikroskop yapımcısı Antony van Leeuwenhoek, mikroskop merceğinde incelediği kendi meni örneğinde, “mikroskobik hayvancıkların” yılanbalığı gibi hareket ettiğini gördüğü 1677 yılına kadar sperm bulunamamıştı. (Meraklısına: van Leeuwenhoek, incelediği numunenin mastürbasyondan ziyade evlilik ilişkisinden geriye kalan “fazlalıktan” geldiğini söylemişti.) Van Leeuwenhoek ilk raporunda, sperm için “Vücutları yuvarlak, ancak önden körelmiş ve geriye uzayan, ince bir kuyrukla tamamlanmış” diye yazmıştı.
Uzun zaman yanlış anlaşıldı
Antony van Leeuwenhoek sperm sıvısında yeni bir hücre dünyası keşfetmiş olabilir, ancak spermlerin yumurtaları döllemek için nasıl çalıştığı konusunda uzun süren bir yanılgı yaşanıyordu. David Friedman’ın 2001’de yayımlanan “A Mind of its Own: A Cultural History of the Penis” kitabına göre, döllenme süreci 1879’a kadar kanıtlanmamıştı. 1600’lerde araştırmacılar, insanların yumurta veya sperm içinde minyatür olarak kıvrılmış olarak şekillendirildiğine inanıyorlardı. Bu teoriye inanan “Spermistler”, sperm hücrelerinin başı içinde küçük insansı yaşam formalarını görebildiklerini bile iddia etmişti. Spermistler, kadınların sadece erkek spermi için bir inkübatör (kuluçka makinesi) işlevi gördüğünü savunuyordu.
Biraz yardım alırlar
Spermler güçlü yüzücülerdir, ancak yumurtaya nüfuz etme konusunda yardım aldıklarını biliyoruz. Dişilerin ürettiği progesteron hormonunun patlaması, spermi yumurtanın koruyucu zarından geçirmek için küçük kuyruklarını çılgınca kıpırdatmaya teşvik ediyor. Araştırmacılar 2011’de Nature dergisinde, sperm hücrelerinde “catper” adı verilen bir proteinin hormonal sinyali almasından sorumlu olduğunu ortaya çıkarıyordu.
Maço erkeklerin süper spermleri olmayabilir
Kadınların derin ve erkeksi seslere sahip erkeklerden etkilenme eğiliminde olduğu söyleniyor. Fakat araştırmacılar, Aralık 2012’de PLos ONE dergisinde yayınladıkları çalışmalarında, maço erkeklerin, yüksek perdeli seslere sahip erkeklerden daha iyi sperm kalitesine sahip olmadığını ortaya çıkardı. Aslında, daha derin sesli erkeklerde sperm konsantrasyonu, yüksek sesli erkeklere göre daha düşüktü.
Araştırmacılara göre, derin seslerin bir kadını etkilemesi mümkün, çünkü derin sesler testosteron seviyeleriyle bağlantılı. Bununla birlikte, yeterince yüksek bir testosteron seviyesi, sperm üretimini engelleyebiliyor. Yani bu da sperm konsantrasyonundaki düşüşün evrimsel bir değiş tokuş süreci olabileceğini düşündürüyor.
Batuhan Sarıcan / [email protected]
Kaynak: https://www.livescience.com/23845-sexy-swimmers-sperm-facts.html
