Eykosapentenoik asit (EPA) ve dokosaheksaenoik asit (DHA) gibi Omega 3 yağ asitlerinin iyileştirici etkileri hakkında uzun bir süredir yazılıp çiziliyor. Bu doymamış yağlar özellikle yağlı balıklarda ve bazı fındık türü yemişlerde bulunuyor ve her şeyden önce iltihap önleyici bir etkiye sahipler. Örneğin kalp-dolaşım hastalıklarını önledikleri gibi beyin gelişimini de destekliyorlar. Buna karşın birçok bitkide bulunan Omega 6 yağ asitleri, iltihapları tetiklediği gibi aşırı bağışıklık reaksiyonuna da yol açıyor.
Amerikan Ulusal Yaşlılık Enstitüsü’nden Christopher Ramsden ve ekibi Omega 3 yağ asitlerinin baş ağrısı ve migren üzerindeki rolünü inceleyerek, uygun beslenmeyle tekrarlanan nöbetlerin engellenip, engellenmeyeceğini öğrenmeye çalıştı. Araştırma çerçevesinde 182 migren hastası üç gruba ayrıldı. Birinci gruba günde 1,5 gram Omega yağ asidi ( EPA ve DHA) içeren bir diyet verildi. Bu yağ asitleri özel yağlar, somon ve diğer balıklarla alınıyor. İkinci grup bol miktarda Omega 3 ile birlikte az miktarda Omega 6 da aldı. Kontrol grubu görevini gören üçüncü grup ise endüstri ülkelerinde birçok insanın beslenme şekline göre yani bol Omega 6 ağırlıklı beslendi. Her grup kendilerine verilen diyeti 16 hafta uygularken, baş ağrısı günlüğü de tuttu. Ayrıca araştırmanın başlangıcında ve sonunda kan örnekleri de alınıp, analiz edildi.
Sonuçlara göre bol Omega 3 yağlarıyla beslenen grupta çok daha az baş ağrısı meydana geldi. Aylık migren nöbetleri 16,3 günden dört ila beş güne düştü. Ama en iyi iyileşme bol miktarda Omega 3 ve az miktarda Omega 6 alanlarda görülmüş. Ayrıca baş ağrısı nöbetlerinin süresi bir saat kadar azaldı ve katılımcılar daha az ağrı kesici aldılar. Bilim insanlarının açıkladıkları gibi, beslenmenin olumlu etkisi, özel antikor tedavilerinin veya botoks enjeksiyonlarının başarabileceği kadar. Gözlemlenen iyileşmenin biyokimyasal temelini, bedendeki omega yağ asitlerinin özümlenmesine bağlıyorlar. EPA ve DHA’dan oluşan çok sayıda oksilipinlerin ağrı kesici etkileri var. Her şeyden önce DHA tarafından üretilen 17-hidroksi-dokosaheksaenoik asit, çok sayıda ağrı kesici uyarı maddesinin öncüsü olarak kabul ediliyor ve araştırmalarda da benzer etki göstermiş.
Buna karşın Omega 6 yağ asitleri bedende daha çok ağrı tetikleyici etki yapan ürünler olarak indirgeniyor. Bilim insanlarına göre beslenme biçimini değiştirmek migreni hatta diğer bazı kronik ağrıların azaltılmasında etkili olabiliyor. ‘Araştırmamız balıkta bulunan Omega 3 yağ asitlerine dayanıyor. Yani takviye edici gıdalarda aynı etkinin ortaya çıkıp çıkmayacağını bilmiyoruz’ diyor araştırmacılar.
Nilgün Özbaşaran Dede
