9 Şubat “Dünya Sigarayı Bırakma Günü”
Dünyada her yıl tütün ve tütün ürünlerine bağlı 7 milyon ölüm olduğu biliniyor. Dünyanın en kanlı savaşı olarak bilinen 2. Dünya Savaşı’nda ölen kişi sayısı, 7-8 yılda tütün ürünlerinden ölen kişi sayısı kadardı, yani 40-50 milyon kişi. İşte sigaranın parlak ve akıl çeldirici paketi kaldırıldığında altından bu acı gerçek çıkar.
Türk Toraks Derneği (TTD) adına açıklama yapan Dr. F. Çağla Uyanusta Küçük, sigaranın bir çeşit taşınabilir reklam panosu olduğunu söyledi ve düz pakete geçerek tüketimin azaltılabileceğini belirtti.
Sigarada düz pakete geçerek tüketimi azaltabiliriz
Uluslararası bir anlaşma olan ve ülkemiz tarafından da imzalanan Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi’nde (TKÇS) yer alan Madde 13’ün tütün ürünlerinin reklam, sponsorluk ve promosyonuna yönelik düzenlemeleri içerdiğini belirten Küçük'e göre düz pakete bir an önce geçilmesi gerekiyor.
Düz paket uygulaması, sigara paketleri üzerinde yer alan marka adı, logosu, rengi, resmi ve promosyon bilgilerinin kullanılmaması anlamına geliyor. Amaç, tütün ürünlerinin çekiciliğini ve bağımlı üzerindeki görsel etkisini büyük oranda azaltmak. Ayrıca, ürünü daha az zararlıymış gibi gösteren light, düşük katranlı vb. akıl çelen ibareler de paket üzerinde yer almayacak.
Çeşitli bilimsel yayınlara göre düz paket uygulamasıyla tütün kullanım sıklığında azalma izlenmiş, gençlerin bu uygulamadan yararlandığı, hastaların normal pakete nazaran düz pakete bakma süresinin arttığı, düz paketin 'kirli, tuhaf, çirkin' olarak algılandığı görülmüş.
Avustralya, Fransa, İrlanda, Birleşik Krallık, Yeni Zelanda, Singapur, Norveç ve İsveç gibi birçok ülkenin, düz paket ile ilgili yasal düzenlemelerde önemli yol kat ettiği biliniyor.
Devlet, tütün ve nikotin bağımlılığı ile mücadele etmeli
Dr. F. Çağla Uyanusta Küçük
Sağlıklı yaşamın en temel insan haklarından olduğunu vurgulayan Küçük, tütünün zarar verici sağlık etkilerine karşı halkı korumanın, devletin öncelikli görevi olduğunu söyleyerek şöyle devam etti: "Ülkemizde hızla artan tütün kullanımını, gençler arasında giderek artan sigara, nargile ve elektronik sigara salgınının azalması için, ticari nargile sunumunun yasaklanması, tütün endüstrisine teşviklerin kaldırılması gerekmektedir. Ayrıca yasalaşacağına dair daha önce bakan düzeyinde sözü verilen düz paket uygulamasının da acilen gerçekleştirilmesinin önemi açıktır. Türkiye’de hayata geçirilen tütün kontrol politikaları tütün ürününü tüketen bireyi hedeflemekte, tütün ürünlerinin satışını ve üretimini yapan kesimleri kapsam dışında bırakmaktadır. Oysa konuyla ilgili yapılan bilimsel araştırmalar, tütün ürününün pazarlama ve üretim süreçlerini kısıtlayan önlemlerin gerektiğini göstermektedir.”
Ormanlar tütün için yok ediliyor
Sürdürülebilir bir yaşam için temiz sağlıklı bir çevre ve iklim koşullarının gerekliliğine değinen Küçük, yapılan araştırmalara göre, sigara bağımlılığının ve sigaraya bağlı ölümlerin, düşük eğitim seviyesi, düşük gelir ve yüksek işsizlik oranı ile orantılı olduğunu dile getirdi.
Dünyanın birçok düşük ve orta gelirli bölgesinde, ormanlık alanlar tütün yetiştirmek için yok ediliyor. Sigara izmaritleri orman yangınlarının, ormansızlaşma da, iklim değişikliğinin en önemli nedenlerinden biri. Tütün yetiştiriciliği, pestisitlerin ve kimyasal gübrelerin yoğun şekilde kullanıldığı karmaşık bir süreç. Her yıl trilyonlarca izmarit, paket ve plastik ambalaj doğayı kirletiyor.
