En eski bira üretimi Orta Avrupa’da mı?

Öne Çıkanlar Toplum
En eski bira üretimi Orta Avrupa’da mı?

Bira üretiminin geçmişi tarımın başlangıcına kadar uzanmaktadır. Mesela İsrailli arkeologlar iki yıl önce Hayfa’nın güneyindeki Rakefet’teki bir mağarada bir bira üretim yeri keşfetmişlerdi. 13.000 yıllık üretim yerinde biraya benzer bir içecek üretilmişti. Bununla birlikte arkeolojik buluntular arasında alkollü içecek kalıntılarını tespit etmek o kadar kolay değildir. Alkollü içeceğin kalıntıları ancak dolaylı olarak kanıtlanabiliyor. Gerçi eski Mısır’a ait buluntular arasında malt haline getirilmiş (çimlendirilmiş) tahıl bulunmuştu ama bunlar kurumuş malzeme içinde korunagelmişti. Yani çöl iklimi dışında bu tür kalıntılar bulunmuyor pek.

Avusturyalı bilim insanları şimdi öğütülmüş, ezilmiş ve karbonize olmuş malzeme içindeki maltlı yiyecekleri de tespit etmeye yarayan bir tanı yöntemi geliştirdi. Arkeolojik bitki kalıntılarının birçoğu genelde karbonlaşmış olarak bulunur. Aslında bira üretmek göreceli olarak basittir sonuçta nişastayı alkole dönüştürmekten ibarettir. Bira üretimindeki önemli bir adım ise maltın fermantasyonudur. Tahıl – günümüzde genelde arpa kullanılır- çimlendirildikten sonra fırınlanır. Çimlenme sırasında tahıl tanesinin besi dokusunda bulunan nişasta ve hücre duvarlarının selülozu parçalanır ve şekere dönüştürülerek, rüşeymin büyümesi için gerekli enerjiyi üretir. Bu süreçlerde yapılar mikroskobik boyutta değişir. Mesela besi dokusunu çevreleyen ve çimlenme sırasında önemli bir rol üstelenen aleuron tabakasının hücre duvarları git gide incelir.

Araştırmacılar yöntemi geliştirirken, farklı uzunlukta çimlenmiş arpa maltını yapay olarak karbonlaştırmış ve prehistorik dönemlere ait karbonlaşmış tahıl kalıntılarıyla karşılaştırmışlar. Ve bu şekilde İsviçre’deki Parkhaus Opera kazı yerinde bulunan yiyecek kalıntılarının ve Almanya’da Konstanz gölü yakınındaki Sipplingen Osthafen ve Hornstaad-Hörnle yerleşmelerinde bulunan ekmek kırıntılarının malt içerikli olduğu anlaşılmış. Ayrıca Hornstaad-Hörnle’deki kalıntılardan anlaşıldığı üzere çok küçük parçalar halindeki arpa maltının sıvıya dönüştürüldüğü ve bu sıvının bir yangında koyulaşarak karbonlaştığı anlaşılmış. Ancak araştırmacılar burada söz konusu olanın alkolüz bir malt içeceği mi yoksa taş devrine ait ilk biranın mı olduğunu kesin olarak söyleyemiyorlar. Ancak ne olursa olsun araştırmacılar Orta Avrupa’da günümüzden önce 3900-3100 yıllarına ait en eski malt kalıntılarını bulmuş oldular ve Hornstaad-Hörnle’deki buluntular belki de Orta Avrupa’daki ilk bira üretimine ait kalıntılar olabilir.


Kaynak