‘Sürüden ayrılma’, ‘görme, duyma, konuşma’, ‘ileri gitme’, ‘sorgulama’, ‘takma’, ‘o konuya hiç bulaşma’, ‘bu kadar düşünme’, ‘sen işine bak, çok kurcalama’, ‘icat çıkarma’, ‘sınırını bil’, ‘haddini aşma’...
Bu emirlerden en az birini duyarak daha da acısı içselleştirerek büyüdük, büyütüldük. Okulda, evde, işte, evlilikte içimizden biriymiş gibi davranan bu üvey seslere biat ederek yaşadık ve yaşıyoruz. Bu yüzden kaybettiklerimizle yüzleşmek bir yana an geliyor onları düşünmek dahi istemiyoruz.
Oysa birileri var, birileri varmış bu dünyanın bir yerlerinde... Misal, oğlu için yaptığı ekmeği kasabadaki markete elleriyle taşıyan ve zaman içinde ünü dünyayı dolaşan. Oysa birileri var, birileri yaşamış bir zamanlar dünyanın bir yerlerinde, yapıp ettikleri kadar söyledikleriyle de zihnimizi açan. İşte o birileri ki onlar sürüyle vedalaşmaktan çekinmeyen, gördüğüyle yetinmeyen, içsesine güvenen, fikrini, ürününü en uzağa eriştirebilmek için emek veren...
O birileri mesela ‘burada rahatım iyi, bozulmasın’ dememiş, verilenle yetinmemiş, söz almak için beklememiş, mucize dilememiş. O birileri bugün başımızın üstünde yeri olan icatları çıkaranlar, o birileri haddini şahane bir özgüven ve nezakatle aşanlar, o birileri ki dünya durduğu müddetçe sınır tanımayacak olanlar...
İKÜ Yayınevi, Temmuz (2016) ayında yeni bir kitabı Türkçe'ye kazandırdı: Sınır Tanımayanlar: Zamana Direnen Liderlik. AKQA dijital reklam ve pazarlama şirketinin CEO’su Ajaz Ahmed’in kaleminden çıkan kitap, dünyaca ünlü liderleri ve onların enerjilerini temsil eden markaları liderliğin 5 ilkesi çerçevesinde aktarıyor. Kitabın en güçlü yönü liderliğe ilişkin literatürü şemalara, istatistiklere, grafiklere indirgemiyor olması. ‘10 dakikada ikna turu’, ‘beş dakikada girişimci olun’, ‘dört kelimede mucize şirket kurmak’, ‘meleklerle irtibat’ gibi boş vaatler sunmadan, olabildiğince yalın hikayelerle örülmüş olması kitabı cazip kılan diğer bir özellik.
İş yapmak bir sanattır
Sınır Tanımayanlar: Zamana Direnen Liderlik, dolu dolu bir giriş metniyle okuru karşılıyor. İş Yapma Sanatı başlığını taşıyan bölüm mesajlarıyla dikkati çekiyor. Örneğin, işinizi bir öyküye dönüştürmeniz gerekse söze nereden başlarsınız? İstatistikleri, grafikleri, şemaları bir yana bırakın.
İşinizi nasıl bir olay örgüsü içinde anlatırsınız? Ajaz Ahmed, işi yapmayı bir sanata dönüştürmenin özünü, sözü uzatmadan şöyle aktarıyor: “İstatistikler ve değişmeyen yol haritaları, zamanla anlamsızlaşabilir. İnsanlar dünyayı sayılarla değil hikayelerle anlar. Onlar insan kültürünün hayatta kalan parçasıdır.” (...) “Bu büyüleyici, moral verici ve anlaşılması güç insanlar bize kullanım kılavuzu değil, unutulmaz alıntılar, heyecan verici konuşmalar ve ilham verici fikirler verdiler.”
Liderliğin felsefesi üzerine 5 ilke
Sınır tanımayanlar: Zamana Direnen Liderlik kitabında, liderlik üzerine 5 ilke sunuluyor. Yaygınlaştırma, Devrim Yaratma, Sadeleştirme, Düzenleme, Yazma. Bu 5 ilke liderler ve liderlerin kişiliğinden izler taşıyan markalar üzerinden açıklanıyor.
İlk ilke Yaygınlaştırma. Herkese ulaşma, erişilebilirlik düsturunun özeti olan yaygınlaştırma ilkesinde Bill Gates, Margaret Rudkin, Dietrich Mateschitz ve Henry Ford ile yeniden tanışıyorsunuz.
Devrim Yaratma ilkesi ise bugüne kadar en çok kabul gören lider efsanesini yerle bir ediyor. ‘Sesi en yüksek çıkan, sözcük dağarcığı en geniş olan liderdir’ anlayışının karşısında duran devrim yaratma ilkesine göre liderliği üç özellik besliyor: dingin bir algı, uyum ve farkındalık. Ajaz Ahmed bu argümanı, Thomas Edison, Akio Morita ve Steve Jobs’un iş yapma sanatına ilişkin sunduğu ayrıntılarla da ispatlıyor.
Sadeleştirme ilkesi ise tabir yerindeyse liderin ve liderliğin altın kuralı. Neden büyük başarılar, rutinler ve basit kararlar üzerine kurulur? sorusuyla yola çıkan yazar Lego, Chanel gibi markaların yanında, bir işi kıvanç duyarak, herkesin iyiliği adına, dikkatli, nazikçe ve elinden gelecek en iyi şekilde yapmanın Japon kültüründeki temsili olan shokunin felsefesine de değiniyor. Yaptığınız işin içinde benliğinizi eritmenin, karizmanız ve yansıttığınız kişilikten daha önemli olduğunu söyleyen Shokunin felsefesinin özü ise şöyle aktarılıyor: ” Yaptığınız iş taze balık ya da demir olsun, malzemelerinizin özüne topyekün bağlanmaya ve odaklanmaya devam edebilirseniz sabırla yaptığınız bu iş sizi başkalarının hayal bile edemediği noktalara taşıyabilir.”
Düzenleme, zamana direnen liderliğin 4’üncü ilkesi. ‘İyi İşlerin İnşası Asla Bitmez Onlar Daima Yapım Sürecindedir’ başlıklı bölümde düzenleme, etkili insanların belirgin bir özelliği olarak karşımıza çıkıyor. Etkili insanların düzenleme işine bir angarya olarak bakmadıklarını belirten Ajaz Ahmed, düzenlemenin hayali bir “sonra” yerine amaçlarını gerçekleştirmeye şu an başlamak için seçilen en iyi yol olduğunu söylüyor. Düzenleme lider işletmelerin de öne çıkan bir özelliği. Sınır tanımayanlar için düzenin en az yaratıcılık kadar önemli olduğunu da belirten Ajaz Ahmed, bu iki gücün aynı sürecin parçası olduğunu şöyle belirtiyor: ‘Yaratıcılık harika bir şeydir, ancak kâr ve zarar dünyasında önemli tarihleri kaçırmaya, bütçenize uymamaya devam ettiğiniz sürece daha uzun süre yaratıcılığı tadına varamazsınız.”
Sınır tanımayanların 5. ilkesi ise yazmak. ‘Kültürleri değiştirenler kendi masallarının efedileridir’, cümlesiyle açılan bölüm, hayatın anlamını kavramak için hikayenin değerini Ralph Lauren, Jeff Bezos, Joss Whedon, J.J Abraham’ın hikayeleriyle aktarıyor. ‘Ne kadar çok hikaye dinlerseniz, asırlık duygulara dokunarak yeni dinleyiciler kazanan kendi hikayenizi yaratmak için o kadar donanımlı olursunuz.’ diyen Ajaz Ahmed, giriş bölümündeki argümanını son ilkede bir kez daha vurguluyor: ‘Hikaye kazanır.’
Bir kitabın ardından...
Sınır Tanımayanlar: Zamana Direnen Liderlik, tıpkı giriş metni gibi görkemli bir kapanışla, okurunu, ‘Yeni Ufuklara Yelken Açın’ mesajıyla uğurluyor. Kitap bittiğinde gökten üç elma düşüyor: Biri sınır tanımayan liderlere, biri icat çıkarma diyenlere, biri de asla söz dinlemeyenlere.
Nilgün Eryeşil, İKÜ Kurumsal İletişim Birimi / [email protected]
