Toplum

Bildiğinizden emin olduğunuz bir şeyler düşünün. Örneğin okulda öğrendiğimiz, “üçgenin iç açıları toplamının 180 derece olduğu”. Bu bilginin aksini[1] iddia eden kimseye rastlamayan, her yargının en az bir ön koşulu olduğunu da kimseden duymamış bir çocuk, bu bilgiyi öylesine sahiplenir ki, zihninde bir küçük duvar örerek bu bilgiye uymayabilecek tüm alanları “öte taraf” ilan eder ve hiç kuşkusu o...

Bizimki hep “açık-ev”di. Çocuklarım büyürken, bütün arkadaşları bizde toplanırdı. Kitaplığıma bakar bakar, “Sahi Zeynep Teyze, bütün bu kitapları okudun mu?”, “Okudun da ne oldu?” diye sorarlardı. Bunlara benzer sorular birbirini izlerdi... Bir gün içlerinden biri “Ben bu kadar kitap okuyacağıma, üniversite diye canımı çıkaracağıma, babam bana şimdi Cağaloğlu meydanında bir bakkal açsın, hayatımı ...

Bir topluluk içinde insanlar genelde kendi görüşlerini çoğunluğun görüşüne uydurma eğiliminde oldukları uzun süreden beri bilinen bir durum. Ancak bunun beyinde nasıl gerçekleştiği son yıllara kadar bilinmiyordu. 2011’de, Stanford Üniversitesi’nden psikolog Jamil Zaki ve ekibinin yaptığı araştırmalara göre bunun sorumlusu beynimizin ödül merkezi diye de bilinen ventromedial prefrontal korteks. Bu ...

Bugün küresel eşitsizlik 19. yüzyılın sonlarındaki eşitsizlikle aynı düzeyde. Ve yükselmeye devam ediyor. Eşitsizlik arttıkça insanlar sahip oldukları medeni hakların da ellerinden kayıp gittiğini hissediyor. Bu durum yabancılaşmaya ve öfke patlamalarına yol açarken, milliyetçiliği ve yabancı düşmanlığını körüklüyor. İnsanların son yıllarda en büyük kaygısı, küçülmekte olan paylarını korumak, daha...

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), “Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2016 Sonuçları”nı şubat ayında açıklamıştı. Buna göre nüfusumuz bir yıl içinde 1 milyon 73 bin 818 kişi artmış, 79 milyon 814 bin 871 kişiye ulaşmış. TÜİK, basın bildirisinde nüfusumuzun %92.3 kentlerde yaşadığını belirtmişti. Bu yazının amacı kentleşmekentlileşme bağlamında TÜİK’in bilgilendirmesini kabaca tartışmaktır. Nüfusbil...

Son yıllarda Türkiye’de sanat ve kültür tarihine karşı istikrarla sürdürülen bir savaş var. Bir tarihi eserin tarihselliğinin ne anlama geldiğinin ya da bizim için gerçek değerinin ne olduğu konusu üzerine yeterince konuşulmadığını düşünüyorum.

Ülkemizde kadınlardan söz açıldığında usumuza gelen yakılma, bıçaklama, arabayla üzerinden geçme, kurşunlama ve komaya sokacak kadar sokak ortasında dövme. Namusu kadınlar üzerinden sağlanmaya çalışma. Toplu cinayet işlemenin nedeni… Evde/aile içinde başlayarak yaşamın her alanında ayrımcılık… Emeğinin değersiz/yok sayılması, ücretsiz emek deposu olarak görülmesi… Kısacası kadınlar iş yerinde, eği...

Herkese Bilim Teknoloji’de, değerli meslektaşım Ali Akurgal’ın 24 Mart 2017 günü yayımlanan “Öğün İşliği” başlıklı yazısı bana, “Türkçenin Özdevimli Biçimbilgisi Çözümlemesi” konulu doktora çalışmam sırasında Prof. Dr. Talat Tekin’in, Türkçe çevirisi bulunmayan Radloff sözlüğünden aktardığı bilgiyle öğren/öğret sözcüklerindeki “ög/öğ” kökünü 1970’lerin başında ayırt edişimi anımsattı: *ögremek, us...