Mustafa Çetiner

Dr. Chen’in içine şeytan mı kaçtı?

Bu yılın Mart ayında ABD önemli bir bilimsel skandal ile çalkalandı. Ohio Eyalet Üniversitesinden bir öğretim üyesi, neden olduğu skandal yüzünden görevinden istifa etmek zorunda kaldı. Bu araştırmacının ismi Ching-Shih Chen idi ve kanser ilaçları konusunda çok önemli sanılan çok sayıda çalışmanın sahibiydi. Düşünün şimdi, bir yanda tedavi umudu ile bekleyen milyonlarca hasta, diğer tarafta bunlar...

İsveç ve biz…

Bayram boyunca Stokolm’deydim, Avrupa Hematoloji Kongresi’ne katıldım. Kişi başına geliri yıllık 60.000 dolara yaklaşan bir ülkede insanların “mütevazi”, gösterişten uzak yaşamlarına hayran oldum. Kongreden vakit bulduğumda Nobel Müzesini ziyaret ettim. Nobel’in edebiyat ve barış ödüllerini hep şaibeli bulmuşumdur. Ama bilim ödülleri öyle değil. Müzenin içinde “bilime saygı” yürüyüşünde insanlığın...

Pandemi günlerinde eğitim başlayacak mı?

Salgının başladığı ilk günden itibaren 0-18 yaş arasındaki bulaş ve hastalık oranları ile okulların kapatılmasının salgın kontrolündeki rolü tartışılıyor. “Journal of Global Health” dergisinde geçtiğimiz hafta yayımlanan bir çalışmada okul benzeri eğitim yerlerinde yapılan 24 farklı çalışmanın sonuçları değerlendirildi. Bu değerlendirme sonucunda, özellikle anaokulu, kreş gibi yerlerde çocukların ...

İlaç çalışmaları nasıl planlanıyor?

Şimdi düşünün bir X hastalığı ve bu hastalığın tedavisi için bir A, bir de B ilacı var. Daha önce yapılan klinik çalışmalar, B ilacının A ilacına göre daha etkili olduğunu kanıtlamış olsun. Siz de aynı hastalık için diyelim ki bir C ilacı geliştirmiş olun. Ne yapmanız gerekir? Geliştirdiğiniz C ilacının X hastalığı tedavisinde gerçekten etkili olduğunu kanıtlamanız gerekir. Bunun için bir klinik ç...

Bilimsel olarak mutluluk!

Bugünlerde Uruguay’ın eski devlet başkanı Jose Mujica’nın hayat dersi verdiği bir video sosyal medyada dolaşıyor. “Bu konuda çok düşündüm” diyor, “mutluluk insanın beynindedir” diyor ve azla yetinmek gerektiğini savunurken devam ediyor “Burada yoksulluğu değil gösterişsizliği savunuyorum.” İnsan beyni için ne çok şey söylenmiş tarih boyu. Beyin belki de hakkında en çok konuşulan ama görece en az ş...

Cep telefonları ve uykumuz

Geçtiğimiz hafta sonu Ankara’da Lösemi Lenfoma Miyeloma Hastaları ve Araştırma Eğitim Birliği Derneği’nin hasta toplantısına katıldım. Sorulan sorulardan biri şuydu. “Cep telefonları kanser yapar mı?” Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Koruyucu Onkoloji bölümünden Prof. Dr. Mutlu Hayran’ın yanıtı çok güzeldi. “Tam tersine kanserden korur. Araba kullanırken fi lan cep telefonuyla konuşmaya çalışa...

Aşı dedikleri…

Pandemiden çıkış yolunun aşılar olduğunu tüm bilim çevreleri kabul ediyor. Ancak bu konuda toplumu yönlendirmeye çalışan tıp insanları – ben de dahil - farkında olmadan bir hata yaptık. Topluma aşılanan sanki hiçbir riske girmeden maske ve mesafeyi bir yana bırakarak yaşayabilir mesajına yakın bir mesaj verdik. Bu mesaj hem insanları yanılttı hem de “aşı karşıtı” kesimlerin ekmeğine yağ sürdü. Onl...

Çakal yayıncılık

James Garfield, çok kısa süre ABD’de başkanlık yapmış ve talihsiz biçimde yaşamını yitirmiş bir politikacı. Onun şu sözü çok doğru. “Gerçek sizi özgür yapar ama önce acı çekmelisiniz..” Bu saptama günümüz bilim dünyası için tam tamına doğrudur. Çünkü gerçek bilgiye ulaşmanın önünde o kadar büyük engeller var ki. Bilim dünyası, son yıllarda Türkçeye “korsan” yayıncılık veya “ÇAKAL” yayıncılık olara...

Bilim bizi kandırıyor mu?

Türkiye alevler içinde, Türkiye’nin dört bir yanından yükselen alevler, kargaşanın, çatışmanın, kamplaşmanın işaret fişeği gibi sunuluyor topluma. Bilimi ve rasyonalizmi unutmuş ve gelecek kuşaklara sadece kimseye yaramayacak bir kavga bırakmaya niyetli bir toplum gibiyiz. Yaşadığımız bu facianın orta yerinde olmayan uçakları, alınmayan önlemleri hiç konuşmuyoruz. Türkiye’de vaka sayıları hızla ar...