Yazarlar
İmalat sanayinin ve teknolojinin küresel görünümü
1950’lerden günümüze sanayinin mekânsal/coğrafi dağılımında önemli değişiklikler gerçekleşti. Gelişmiş, metropol ülkelerin dünya imalat sanayi katma değer payları düşerken, az sayıdaki çevre ülkenin ve bölgenin (Doğu Asya’nın) payında önemli artışlar yaşandı. Küresel ölçekte sanayi coğrafyasındaki değişme; ulus-üstü şirketlerin denetiminde, küresel ağlar üzerinde gerçekleşen üretimin parçalanması ...
Aziz Sancar’dan ülkeye ve siyasete 8 maddede bilim dersi
Haziran’ın ilk haftasında Aziz Sancar, Semerkant’ta Türk Devletleri Teşkilatı Türk Üniversiteler Birliği Rektörler Özel Toplantısı’nda, 7 Haziran’da bir konuşma yapmıştı. Konuşmayı tam metin yayımlamayı HBT’ye bırakırken özellikle bilimde neler yapılması gerektiği konusunda 8 maddelik görüşlerini, aslına sadık kalarak burada özetleyeceğim. Bu saptamaların ülkemizin yönetimi ve siyaset dünyamız içi...
Matematiğin doğası üzerine düşünceler
Einstein’ın deyişi ile: Nasıl oluyor ki, insan aklının bir ürünü ve onun deneyimlerinden bağımsız olan matematik, böylesine hayranlık verici bir biçimde gerçek dünyanın cisimlerine uygulanabiliyor? HBT'deki ‘Matematiğin doğuşunun eğlenceli öyküsü’ konulu yazımızı aşağıdaki paragraflarla bitirmiştik: Matematik disiplini, uzun süredir şu felsefi ve ontolojik soru ile karşı karşıyadır: Matematik, biz...
Sinir yolakları neden çaprazlaşır?
İnsan sinir sisteminde bilgiyi bir merkezden diğerine taşıyan sinir yolaklarının birçoğu, orta hattaki özelleşmiş birtakım noktalarda tam veya kısmen çapraz yaparak karşı vücut yarısındaki nihai bölgelere ulaşır. Böylece istemli kas hareketlerini sağlayan motor sinir uzantıları ve duyuları taşıyan duysal sinir uzantıları da dahil birçok yolak, beyindeki ilgili merkezlerle çapraz ...
Yapay zeka kötüye kullanılabilir mi?
Bu soruyu herkes soruyor! Evet, yapay zeka kötüye kullanılabilir. Mesela öğrenciler tüm ödevlerini yapay zekaya yaptırabilir. Mesela yapay zeka size nasıl suç işleyeceğiniz ya da vergi kaçıracağınız konusunda yardımcı olabilir. Kastedilen kötüye kullanma bunlar ise, asıl kötülüğü yapanın yapay zekayı kötüye kullanan insanlar olduğunu söylemek istiyorum. Aynı şeyi başka tekn...
Yapay zeka başrolde
Film endüstrisinde bilgisayarların ürettiği imgelere (Bilgisayar Üretimli İmgeleme – CGI) deniyor. CGI, tüm filmlerde, değişik amaçlar için kullanılıyor. Örneğin Titanik’teki gemi batma sahneleri zamanın çok başarılı uygulamaları. Yanmalar, patlamalar, felaketler, dublör aktörlerle bile zor çekilebilecek sahneler, CGI için yaygın kullanım alanları. Öte yandan, bilgisayarların ya...
Mobil nörogörüntüleme: Gerçek dünyada insan beynini görüntülemek
Son on yıllarda beyin aktivitesinin çeşitli yöntemlerle kaydı kognitif (bilişsel) nörobilim çalışmalarına büyük katkılar sağlamış olsa da, bugüne dek yapılan araştırmaların laboratuvar ortamında hareketsiz bireylerde yapılması elde edilen bulguların dinamik dünyadaki gerçek yaşama uyarlanabilirliği konusunda soru işaretleri yaratmaktadır. Spontan davranışın ve doğal uyaranların...
Üç dilek tut deseler…
Bir rüya gördüm 14 Mayıs günü Alaaddin’in cini sandıktan çıktı; bana “Üç dilek tut; üçünü de gerçekleştireceğim” diyor. Ne dilesem? Ne zor! Ne çok şey var dileyecek! Bir kere, kişisel bir şey dileyemem; bu çok bencilce olur. En iyisi mi önce çocuklarımız için, gençler için bir şey isteyeyim. Ondan sonra ülkem için, sonra da insanlık için bir şeyler dilemek lazım. Diley...