Tanol Türkoğlu
Özgür robot, köle insan!
Yeni derdimiz robotlar! Sanki insalarla ilgili sorunlar çözülmüş gibi. Sanayi toplumunun son iki yüz yıllık karnesine bakıldığında robotlarn insan hayatını olumsuz yönde etkileyecek unsurlarının gündemde daha çok yer kaplıyor olması şaşırtıcı değil. Belli ki robot teknolojisi de sanayi toplumu refleksi ile yaşamımıza girerse insanların başına gelen nahoşluklar robotların da başına gelecek. Önce iy...
Kuantum edebiyat
Hayır bir başka “kuantum sahtekârlığı” icat etmek değil derdim. Gözlenen ile gözlemlenen arasındaki atom-altı fiziğine yönelik temel bir kuantum ilkesiyle edebiyatı irtibatlandırmak istiyorum. Bu aynı zamanda bütünsel (holistik) bakış açısının önemini vurgulamak üzere kullanılabilir: Bir öğretinin bir başkasına çözüm, yol gösterici, vizyon verici olabilmesi. İster yazar olsun ister şair, edebiyatç...
İyimser “Başlangıç”
Şair William Blake, Nietzsche, Gaudi, Guggenheim, La Sagrada Familia... Hepsi de Dan Brown’ın 3 Ekim’de tüm dünyada yayınlanan yeni kitabı “Başlangıç”ta (kitabın orijinal adı “Origin”). Kitap “Dijital Kale”den sonra belki de yazarın teknoloji ile en içli dışlı olduğu eseri. “Başlangıç” için tipik bir Dan Brown kitabı denilebilir. Yine elinizden düşüremiyorsunuz. Bir bölüm, bir bölüm daha derken ki...
“Sosyal” sanat
Sanat (sanatçı, sanat eseri, eserin sunumu vb) sosyalleşmeli, eser-izleyici etkileşimini de esere dahil edebilmeli; eser tamamlandıktan(?) sonra bile! Sosyal sanat kavramı bugüne dek daha ziyade sanatın toplumsal bir konuyu işaret etmesi amacıyla kullanıldı. Tipik bir sanayi toplumu (ya da modernite) bakış açısı! Oysa bugün bilgi çağında “sosyal” sıfatı başına geldiği olguyu “etkileşim”leştiriyor....
Dijital savaş ligi
Geçtiğimiz günlerde 116 uzman Birleşmiş Milletler’e bir mektup gönderdi. Bunlar yapay zeka ve robot teknolojilerinin önde gelen kişileriydi. Mektupta şu noktanın altını çiziyorlardı: Emir almadan insan öldürecek robotların yapılmasına izin vermeyin! İnsanda karmaşık duygular uyandıran bir mesaj. Bir yanıyla olumlu. Bir de başımıza öldürme “hakkı” olan robotlar sorunu çıkmasın! Bir yanıyla olumsuz....
Savaşma dijitalleş!
Savaş ya da barış bilim için bir anlam ifade eder mi? Belki lojistik açıdan edebilir. Savaşın olduğu bir ortamda bilim yapılmasının sekteye uğraması ikisi arasında ters orantılı (ancak dolaylı) bir ilişki kurulmasını sağlayabilir. Bilimin “uygulaması” niteliğindeki teknoloji savaşla da barışla da daha az dolaylı temas halindedir. Aslında teknoloji savaşın ya da barışın var olmasını, sürmesini, kaz...
Bilgi, fikir ve sorgulayıcı akıl
Eğitim sistemi veya toplumsal hayat, bireyin bir şeyi irdelemeden, sorgulamadan kabul etmemesine saygı duyuyor mu? Mesela aile içinde? Şu söz rahmetli gazeteci Uğur Mumcu’ya aittir: “Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olunmaz” – bazıları onu Kuran’dan bir ayet (Ali İmran-66) sansa da! Bilgi nerede bitiyor, fikir nerede başlıyor? Gün geçtikçe ikisi arasındaki sınır netliğini kaybediyor. Ayrıca “enfo...
Yapay zekâ
Yeni dijital canavar Yapay Zekâ (YZ) mı olacak? Yıllardır dikkat çekmeyi başaramayan YZ hiç beklemediği bir anda popüler oldu. Neymiş? Facebook laboratuvarlarında YZ ile çalışan iki yazılım kodu İngilizceyi bir kenara bırakıp, kendi aralarında icat ettikleri bir dille iletişim kurmaya başlamışlar. Uzmanlar bunu fark edince “Başımıza bir şey gelir” kaygısıyla programların çalışmasını durdurmuşlar. ...
Ağ tarafsızlığı
İki esnaf düşünün. Aynı cadde üzerinde hizmet veren iki büfe esnafı. Belediye o caddede yürüyenleri tek tek sorgulasa ve büfelerden birine gidenlere yol verip, diğerine gidenlere izin vermese (veya bir süre bekleterek bıraksa) adil bir uygulama olur muydu bu? Benzer şekilde “ağ tarafsızlığı” da internet trafiğini taşıyan telekom firmalarının böyle bir müdahale yapma hakkına sahip olamaması anlamın...