İnsanlık, ne kadar barışçıl olmaya çalışsa da, ne yazık ki, en büyük teknolojik ilerlemeleri, çoğunlukla başkalarını yok etmek için elde ediyor. Bunların sivil kullanıma yansımaları ile günlük yaşamın kolaylaşması hattâ hayat kurtarıcı uygulamaları olanaklı kılması bir avunma olabilir, ama olaya geniş açıdan bakınca, teknolojiyi, hâlâ savaşmak için icat ediyoruz.
Savunmada kendi teknolojimiz
Türkiye’nin Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı harekatlarında, kendi özgün teknolojisi ile yerli olarak yaptığı silahlar olmasa, sınırımızın hemen ötesine yuvalanmış olan ve oradan bizim sivil halkımızın güvenliğini tehdit eden terör unsurlarını söküp atmak o kadar kolay olabilir miydi? Özel ve kamu sermayeli şirketlerimizin geliştirdikleri savunma ürünlerinin başarılarını bu nedenle gururla alkışladık. Teknik kökenli olmayan bir arkadaşımın, bir İHA’mızın çektiği ve basın üzerinden paylaşılan görüntüler için, “ne kadar net, bunu nasıl yapıyorlar?” dediğini aktarmalıyım. Evet, savunma sanayiimiz çok yol aldı ve ciddi bir atılım elde etti. Bunun katkısıyla elde edilen başarıyı, Cumhurbaşkanı, sık sık “şu an itibarı ile etkisiz duruma getirilen terörist sayısı…” şeklinde açıkladı. Evet teröre karşı kendimizi savunmak için teröristleri etkisiz hâle getirmeliyiz. Ben de meslek yaşamımın önemli kısmını savunma sanayiinde ürün tasarlamakla geçirdim. En etkili silahı tasarlamak, bu sektörde çalışan herkesin en birinci hedefidir.
S400’ler mükemmel mi?
Basında yer alan haberlere göre İngiltere’de zehirlenen eski Rus ajanı ve kızının da sıradan olmayan bir zehirle etkisizleştirilmeye çalışıldığı anlaşılıyor. Demek ki, dünyanın her tarafında yeni gelişmeler, yeni teknolojiler ortaya çıkıyor. Daha geçen hafta ABD, Suriye’ye kimyasal silah kullanma nedeniyle bir “ceza kesti”. Sayısı tam belli olmayan füzelerin bir kısmı, Suriye’deki hedefleri vurdular. Sivil halk üzerinde kimyasal silah kullanılmasının etik olup olmadığı (kimin kullandığı da kesinlik kazanmamıştı), buna verilecek yanıtın füze saldırısı olup olmadığı değil tartışmak istediğim; başkan Trump’ın “en akıllı ve üstün füzeler geliyor” diye “ceza kesme”yi önceden duyurmasına dikkat çekmek istiyorum. Bu füzeleri karşılayan hava savunma sistemi, bizim de satın aldığımız S400’ler. Suriye’de bir yerler vurulduğuna göre, Trump’ın övündüğü füzeleri, Rusların övündüğü S400 kalkanını (az sayıda olsa bile) geçebiliyor. Görüyor musunuz teknoloji savaşlarını?
Barışçıl insanlar, kendi güvenlikleri için, kendilerine gelebilecek saldırıları geri çevirecek daha üstün silahları geliştirmek zorunda kalıyorlar. Böyle olmamalı elbet ama, karşısındakinin saldırısına karşı savunmasız kalmayı da kimse kabul edemez. Geriye kalıyor tek avunma noktası, o da “savunma için elde edilen teknolojinin, sivil yaşamda, yaşamı kolaylaştırıcı, yaşam kalitesini artırıcı alanlara yansıtılması”. Yapışmaz tavalarda kullanılan teflon, sanırım en sık anlatılan örnektir.
Biz ne yapabiliriz?
Bence şimdi düşünme ve değerlendirme vakti. Elde ettiğimiz savunma sanayii teknolojilerinin sivil yaşama yansımalarını nasıl yapacağız? Bu uygulamaları yapmayı, bu teknolojileri geliştiren ekiplerden beklemek, onların daha üstün savunma ürünleri yapmalarının önünü keser. Demek ki, başka bir ekip oluşturulacak, onlar, “bu teknolojiyi hangi sivil amaç için kullanabilirim?” diye düşünecekler. Böylece hem ülke güvenliği için teknoloji geliştirilmiş olacak, hem de sivil amaçlı uygulamasından ticari gelir elde edilecek. Belki de o İHA’dan o net görüntüyü sağlayan teknoloji, hap büyüklüğünde, yutulabilen bir kamera ile tüm sindirim sisteminizi bir ucundan diğerine fotoğraflayıp erken teşhis ile hayat kurtaracak.
Olur mu, olur!
Ali Akurgal / [email protected]
Bu yazı HBT'nin 108. sayısında yayınlanmıştır.