2021 birçok olağanüstü bilimsel ve teknolojik gelişmeyi de beraberinde getirdi. Bugünün çalışmaları yarının kapılarını araladı ve insanlığın umudu oldu. Fizikte Müon parçacıkları deneylerinden kuantum çalışmalarına, evde çalışmanın sosyal etkilerinden iklim krizine kadar yılın en önemli bilim ve teknoloji gelişmeleri gündeminize getiriyoruz. Fizikte parçacık deneyleri, bilime fonlar, insan evrimi, dokunabileceğimiz hologramlar, kuantum bilgisayarlar... Ve diğerleri..
Herkese Bilim Teknoloji dergisi olarak 2021 yılına damga vuran bilimsel ve teknoloji gelişmelerden bir seçki yaptık.. Tıp ve sağlıktaki gelişmeler, korona ile mücadele... Uzaydaki ilkler: Uzay turizmi, 3 ülkenin Mars’a araç göndermesi, Uzay teleskoplarının en büyüğünün faaliyete sokulması... Hepsi bu yılın son sayısında. Batuhan Sarıcan, Reyhan Oksay ve Murat Altaş hazırladılar.
Üç yazardan önemli 3 makale
Pelin Dilara Çolak zor zamanlarda hayatta kalabilmenin ipuçlarını felsefe ve edebiyat dünyasında bir gezintiye çıkararak veriyor bizlere... Web yeni bir evreye giriyor. Adı Web3. Blokzinciri ile gelen merkezsiz yapı web3 adıyla anılmaya başladı. Bu teknolojik değişimler bizi nereye götürüyor? Tanol Türkoğlu’nun kaleminden..
Doğan Kuban ise Avrupa Uygarlığı’nı sorguluyor ‘Kapitalizm, ulusçuluk, dincilik, ırkçılık, emperyalizm zaten Avrupa kültüründen kaynaklandılar. Bugün başka ulusların gelenekleriyle daha kanlanmış olarak dünyayı tehdit ediyorlar. Yine de Avrupa uygarlığını savunmak, eğri yanlarını doğrultmak, kendini beğenmişliğini ve megalomanisin törpülemek, onu dünyanın diğer kültürlerinin yarattıkları insani değerlerle güçlendirerek ayakta tutmak zorundayız. Yerini alacak başka uygarlık yok’ diyerek...
HBT’nin 2021 karnesi
Müfit Akyos HBT’nin 2021 yılı karnesini çıkardı bize. Kendisine sonsuz teşekkürler.. “Işık daha çok ışık!” başlıklı yazısında “Karanlık dönemlerde tek ışık kaynağı bilgi, daha çok bilgidir. Bilginin aydınlatma gücünü arttıracak olan ise paylaşılarak yayılmasıdır. HBT, 2021 yılı boyunca her hafta bu ışığı okurlarına ulaştırmaya çalıştı. Hem de küresel düzeyde yaygın salgının da beslediği ekonomik ve sosyal güçlüklerin ülkemiz özelinde daha da fazla hissedildiği bir dönemde..’diyerek...
Dünyada 280 milyonu aşkın göçmen olduğunu biliyor muydunuz? Dünya nüfusunun yüzde 3.6’sını oluşturuyorlar. Peki hangi ülkelerden hangi ülkelere göç en fazla? Grafik Bilgi’de..
Gülün ve gülme işini ciddiye alın
Gülmek, evrensel bir özelliğimiz ama aynı zamanda güçlü bir toplumsal araç. Ve 3 farklı işlevi var: Ödüllendirme. Gerilimi ya da utancı yumuşatma. Üstünlük kurma.
Yeni araştırmalar gülmenin işlevi ve önemine yoğunlaşıyor. Ve önemli bir durum daha var: Gülmeye katılmıyor ya da katılamıyorsanız toplumsal ilişkiniz de bundan etkilenir. Araştırmalara göre, bunama belirtileri taşıyan kişiler farklı gülme türlerini ayırt etme konusunda da zorlanıyor. Rita Urgan derledi.
Ucuza satıyoruz, pahalıya alıyoruz
Bayram Ali Eşiyok, yıllar itibariyle imalat sanayiinin ihracat ve ithalat kg fiyatlarına ($) toplu bir bakış attı. İmalat sanayiinin 2014 yılında 1,98 dolar olan ortalama ihracat kg fiyatı izleyen yıllarda düşme eğilimine girmiş, 2020 yılında 1,28 dolara kadar gerilemiş… 2021 yılının Ocak-Ekim döneminde ise görece bir yükselişle 1,50 dolara yükselmiş… aynı kalemlerde ithal ettiğimiz malların dolar cinsinden kilogram fiyatı daha yüksek, sattığımız mallar ise daha ucuz…
Ve korona
Omikron çok ağır seyretmiyor ama yine de tehlikeli... COVID-19 antiviral ilaçlarına FDA yeşil ışık yaktı... İsrail’de 4. doz aşı onaylandı... COVID ile mücadelede müthiş bir başarı örneği: Küba... 2022’de hangi varyant baskın olacak? Sayfalarımızda..
Orhan Bursalı’nın yazısı bilimsel araştırmaların tekrar edilebilirliği üzerine...
Soru önemli: İnsan neden hem iyi hem kötü olabiliyor? Kozmos ile ilgili en derin 13 soru, dizimizde...
İnsanlar kısa boyluyken nasıl uzadı?
Prof. Dr. Gülten Uyer öncü hemşirelerimizden biri. 1931 doğumlu. Tüm yaşamını sağlık hizmetlerine adamış biri. Kültür Üniversitesi’nden Dr. Meral Madenoğlu Kıvanç bu efsane hemşireyi ve yaşamını yazdı.
İnsanlar binlerce yıl boyunca görece kısa boylu idiler. Peki neden ve nasıl uzadı boylar? Sayfalarımızda...
Siz sağlıklı olma halini nasıl tanımlarsınız. Bunun kriterleri nedir? Bahçeşehir Üniversitesi’nden Fırat Kara yazdı.
İçinde bulunduğumuz aralık ayı Dünya AIDS Farkındalık Ayı. HIV’e karşı 40 yıllık mücadelede çok yol kat ettik, ama sadece ‘bazılarımız’ için. Artık insanlar ilaç olarak virüs geçirme riskini sıfırlıyorlar. Temas sonrası hastalık için de ilaç var. Ancak bundan sadece belli bir kesim yararlanıyor. Neler yapılmalı? ABD’de doktorluk yapan Dr. Derin Allard HIV’in 40 Yıllık Mücadele tarihini özetledi.
Ve pek çok ilginç haber
Besin takviyeleri alırken dikkat. Kimi zaman yarar yerine zarar da verebilir... Bilim ve Beslenme’de ..
1500 dilin yok olma tehlikesi altında olduğunu biliyor muydunuz?
10 bin yıl önceki kız bebek gömütünün o dönemin kültürüne ilişkin neler anlattığını peki? Bol mantarlı toprakların daha fazla karbon depolayabildiklerini? Araştırma Gündemi yine dopdolu... Nilgün Özbaşaran Dede hazırladı.
Kutup tilkileri karda nasıl avlanır? Meraklı çocuk sordu, Mercan Bursalı yanıtladı.
Hayvanlar dünyasında yılın yetenek keşifleri
Hayvanların bu yıla kadar bilmediğimiz olağanüstü yetenekleri 2021’de bizi şaşırttı. Su altında yürümeden, vücudunu tamamen yenilemeye kadar uzanan bu yeteneklerden en etkileyici olanları hatırlayalım: Hayvanlar Dünyası’nda..
***
HBT bunca kargaşa arasında bir ışık yakıyor. Sizi başka bir gerçekler dünyasına götürüyor. Yaşaması yayılmasına bağlı ve bu da sizlerin ve hepimizin sorumluluğunda…
Sevgiyle ve bilimde kalın…
