Küresel gıda sistemi, sorunun ta kendisi. Ana kaynağı ise küresel gıda sisteminin büyük tekellerin elinde olması. Bu şirketlere en çok kazancı getiren pirinç, soya, mısır ve buğdaya, yani tek tip (monokültürel) gıda ürünlerine yaratılan bağımlılık, çevreye ve insan sağlığına zarar verdiği gibi ekonomileri de olumsuz etkiliyor. Aynı zamanda küresel gıda sistemini şoklara karşı savunmasız hale getiriyor.
Oysa çeşitliliğe dayalı bir gıda sistemi çevresel faydalar sağlayabilir, iklime karşı hassasiyeti azaltabilir, halk sağlığı ve refahını da iyileştirebilir. Aynı zamanda yerel ve bölgesel gıdalar ekonomileri iyi yönde dönüştürebilir ve insanların besleyici ürünlere güvenli erişimini sağlayabilir. Konu hepimizi yakından ilgilendiriyor. Batuhan Sarıcan hazırladı.
Toplumsal eşitsizlik beyin yaşlanmasını hızlandırıyor
Gelir eşitsizliği ve sosyoekonomik eşitsizlik, hava kirliliği, sağlık hizmetlerine erişimin sınırlılığı ve düşük eğitim düzeyinin beyin sağlığını olumsuz etkilediği bilinmektedir. Şimdi bu faktörlerin beyni yaşlandırdığı da belirtiliyor. Özlem Kayım Yıldız yazdı.
Bir insanın doktora düzeyinde bir eğitimi tamamlaması kabaca otuz sene sürdüğüne göre, GPT bunu 3-4 senede tamamlayacak gibi görünüyor. Tanol Türkoğlu’nun ‘Doktoralı yapay zeka’ yazısı.
Doğan Kuban’ın geriye bakanla ileriye bakanın mücadelesini yazdığı bu eski yazısının ikincisini yayınlıyoruz: Türkiye ayak sürtüyor.
Motorsiklet uçar gider… Müfit Akyos “2025’te 736 milyar dolara ulaşması beklenen dünya moto kurye piyasasındakilerin yarıya yakını 25-34 yaş aralığında ve bu kişiler büyük oranda (%70) eve en çok gelir getiren hane üyesi. Genç işsizliği ile üst üste binen bu tablo kuryelerin dar gelirli hane ekonomileri içerisindeki geçim sorumluluğunu da gözler önüne seriyor” diyor.
Bilim, toplum, çocuk… Bekir Onur “Toplumun da çocuğun da gelişmesinin tek yolunun bilimsel akıldan, eğitimden, üretimden geçtiğini unutmamakta yarar var” diyor.
İleri teknoloji ürünleri ve modern kölelik yan yana
Akıllı telefonlar, dizüstü bilgisayarları, tabletler ve elektrikli araçlar modern dünyanın simgeleri, fakat bu cihazların çalışabilmesi için gereken kobalt mineralini, Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde (KDC) köle gibi çalışan çocuk emekçiler çıkartıyor. Reyhan Oksay hazırladı.
Bana mikrobiyomunu söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim. Yemek pişirme, temizlik ve evcil bir hayvana sahip olmak bile çevremizde yaşayan mikrop topluluklarının oluşumunu etkiliyor. İlginç biçimde, yapıların tasarım ve işleyişleri de kapalı alanlarda barınan mikroplar açısından belirleyici bir rol oynuyor. Rita Urgan’dan.
Dünyanın ‘en hızlı’ mikroskobu geliştirildi: Hareket halindeki elektronları tespit edebilen bu mikroskop, elektronların nasıl davrandığına dair temel sorulara yanıt verme potansiyeline sahip. Plastik atıkları servete dönüştürebilir misiniz? Bir kimyasal geri dönüşüm yöntemi plastik geri dönüşümüne sürdürülebilir bir alternatif sunuyor ve gerçek anlamda döngüsel bir ekonomi yaratmayı hedefliyor. Yüksek Teknoloji sayfamızda.
Yapay zeka araçlarının sanat dünyasındaki etkisi giderek artıyor ve sürrealizm gibi akımların yeniden popülerlik kazanmasının önünü açıyor. Kültür Üniversitesi’nden Okan Şeker’in ‘Sürrealizm 2.0: Bilgisayarların Rüyası’ yazısı ilginç.
Arı kovanında “sosyal mesafe”. Yaban arılarının koku alma duyularını yok oluyor. Neden? Hayvanlar Dünyası’nda
Ne yediğinizin farkında mısınız?
Yiyeceğe ve tabakta nasıl sunulduğuna bakmak, yemeğin kokusunun tadını çıkarmak için zaman ayırmak, servis edilen yemeğin sesini dinlemek, çatal veya kaşığı aldığımızda ağırlığını hissetmek ve her lokmayı tatmak… Size neler kazandırır öğrenmek ister misiniz? Bilim ve Beslenme’de. Egzersizi doğru yapmanın yolları yazı dizimiz bu hafta da sürüyor.
Meraklı Çocuk köşesinin bu haftaki konusu, “Dinozorlar hâlâ dünyanın bir yerinde var olabilir mi?” Mercan Bursalı hazırladı.
***
Bir haftayı daha geride bıraktık.
Hatırlatmadan geçmeyelim. Dijital baskı 8 sayfa daha çok. Abone olabilir, desteği büyütebilirsiniz.
Bu arada YouTube kanalımız canlandı. Röportajlar yayınlamaya başladık.
Geçen hafta yazmıştık: Kanalda, yeni olarak yazarımız Lale Akarun ile Özlem Yüzak’ın röportajı var: Üniversite eğitimi gerekli mi? Orhan Bursalı’nın Cem Say ile yapay zeka üzerine röportajını izlemediyseniz, orada sizi bekliyor. Yakında çok ilginizi çekecek yaptığımız söyleşileri bir bir ardına yayınlayacağız. İzleyin ve abone olun lütfen.
Hediye dijital HBT aboneliği için kontenjanımız hala var. Bize isim, soy isim ve okul bilgileriyle başvurabilirsiniz: info@herkesebilimteknoloji.com
Hediye abonelikler vererek hem gençleri özendiren hem de HBT’ye katkı yapan okurlarımıza candan teşekkürler. HBT’yi elbirliğiyle yaşatacağız!
Haftaya görüşmek üzere, sevgilerimizle.
