Koronavirüs her geçen gün daha iyi tanıma şansını elde eden bilim insanları, aniden ortaya çıkan koku alma kaybının koronavirüse işaret edebileceğini ve hastaların üçte ikisinde koku ve tat kaybının görüldüğünü tespit etmişlerdi. İnsanların iletişiminde kritik bir rol oynayan bu duyunun kaybı, hayatta kalmamızı sağlayan en önemli silahlarımızdan birini yitirmemiz anlamına geliyor.
Biz de bu hafta kapağa koku ve kokunun insan yaşamındaki yerini taşıdık. Konuya derinlemesine daldık: İnsanlar, kokuların bilinçaltına gönderdiği çeşitli sinyalleri nasıl deşifre eder? Korkunun kokusunu alabileceğinizi biliyor muydunuz? Bebeğinizi kokladığınızda hissettiğiniz o doyumsuz kokunun sevgi, sorumluluk ve merhamet duygularını nasıl tetiklediğini fark etmiş miydiniz? Arkadaşımız Reyhan Oksay derledi.
Ve karşınızda İvet Bahar
Prof. Dr. İvet Bahar önemli bilim insanlarımızdan biri. Hesaplamalı biyolojinin öncülerinden. 16 yıl Boğaziçi Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yaptıktan sonra Pittsburg Üniversitesi’nden aldığı teklif üzerine orada önemli bir laboratuvar kurdu. Yakın zamanda ABD Ulusal Ulusal Akademisine seçilen ilk Türk bilim kadınımız oldu. Makaleleri 23 bin atıf aldı.
O ve ekibi şimdilerde harıl harıl COVID-19 üzerinde çalışıyor. Hem yeni ilaç araştırmaları hem mevcut ilaçların yeni amaçla kullanılması için çalışmalar yürütüyorlar. Bahar ile kapsamlı bir söyleşi gerçekleştirdi Özlem Yüzak. Kariyer yolculuğunda kendisini nerelerin etkilediğinden tutun araştırmalarına kadar. Bahar’ın gençlere de önemli mesajları var...
Maddenin beşinci halini duymuş muydunuz? Haber yeni, olay yeri Uluslararası Uzay İstasyonu; NASA oraya 2008’de Soğuk Atom Laboratuvarı göndermişti. İşte orada maddenin 5. hali olarak bilinen Bose-Einstein Yoğunlaşması yaratıldı. İlginç öykü, peki neye yarayacak, 3.sayfamızda. Bu sayfada 3 haftada bir yazan Prof. Dr. Özlem Kayım Yıldız ise, hızlı bilimsel makale yayınını ele aldı. Hakem kontrolünün devre dışı kaldığı Korona araştırmalarında ortaya çıkan yanlışlıklar ve hatalar...
Prof. Dr. Metin Sitti’yi dergimizin okurları iyi bilir. O da çok ödüllü ve uluslararası başarıları ile tanınan bilim insanlarımızdan. Sitti ve arkadaşlarının geliştirdiği mikrorobotlar, kana enjekte edildiklerinde, vücudun askerleri görevi gören akyuvarlar gibi hareket ediyor, manyetik alan sayesinde uzaktan kumanda edilebiliyorlar. Hale Tuna Kuterdem Sitti ile internet üzerinden bir röportaj gerçekleştirdi.
Doğan Kuban hoca herkesin üzerinde düşünmesi gereken önemli bir soruyu gündeme taşıyor “Çağa uyumsuzluk cehalette mi yoksa tutuculukta mı temelleniyor?” Kuban geçmişte bir sürü değere sahip çıkıyor ama tutucu asla değilim diyor. Müfit Akyos teknoloji transfer ofisleri ile ilgili yazısını bu hafta da sürdürdü. Tanol Türkoğlu COVID-19’un kazananlarını yazdı: “En büyük galip video konferans imkanı sunan firmalar”.
COVID-19: Kapitalizmin sonu mu?
Geçen hafta başlamıştık, sürdürüyoruz. Bir virüsle baş edemeyen sistem ölür; kapitalizm korona ile başa çıkmayı beceremiyor. Peki ne olacak? Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Meltem Lara Bilikmen derledi, konuşan ise Marksist ekonomist Dr. Richard Wolff.
Prof. Atilla Erdemli Korona günlerinde felsefe serisini sürdürüyor: “Bireyin özgün doğası doğa ile uyumlu olmadığından, İnsan Yaşama Sorunu ile karşı karşıyadır. İnsan çok yaşamalı bir canlı olduğu için Yaşama Sorunu da gerekli çözümler de çoklu olacak”diyerek ve öneride bulunarak...
Sürekli olarak olumsuz düşünen biri misiniz? Öyleyse beyniniz için tehlike çanları çalıyor. Zira araştırmalar olumsuz düşünmenin yaşlılıkta bunama riskini arttırdığını ortaya koyuyor. Rita Urgan derledi. Sosyal mesafe ve maske COVID-19 riskini %3,1’in altına düşürüyor: Grafik Bilgi’de. İstanbul Kültür Üniversitesi İletişim Tasarımı Bölümü’nden Dr. Nagihan Çakar Bikiç pandeminin film festivallerine etkisini yazdı.
Ağaç halkaları neler söyler?
Her ağaç, tıpkı birer insan gibi benzersiz özelliklere sahip. Ağaçların “parmak izi” olarak tanımlanabilecek ağaç halkaları da bunlardan biri. Ve bu halkaları incelemek, bilim insanlarının geçmiş iklimler ve eski uygarlıklar hakkında bilgi edinmelerine yardımcı oluyor. Batuhan Sarıcan ağaç halkası bilimi dendrokronoloji üzerine ilginç bir yazı derledi.
4. Çukurova HCC Kongresinin ardından özel bir kanser türü olan HCC ile ilgili yeni gelişmeleri kongre başkanı Hikmet Akkız yazdı. Güven Erbil’in yazısı da salgın günlerinde hekimlik eğitimi ve hocalık üzerine... Sağlık Bakanı’na da sesleniyor. Erhan Karaesmen “bilimsel ve sanatsal yaratıcılık: Uygarlığın temel dayanağıdır” diyor.
Laboratuvarda organ ve doku üretildiğini biliyoruz. Bilim insanları şimdi de cilt ve kıl üretmeyi denediler... Nilgün Özbaşaran Dede’nin Araştırma Gündemi sayfalarımızda yeni haberler var... Hayvanlar Dünyasının bu haftaki konukları 130 yıl aradan sonra ortaya çıkan Endonezya’nın boynuz burunlu kertenkelesi ve büyük beyaz köpekbalığının şaşırtıcı beslenme düzeni.
HBT zor koşullarda her hafta sizlerle birlikte olmaya özen gösterdi ve özveride bulundu. Sizi seviyoruz! Gelecek sayıyı da hazırlamaya çoktan başladık. Sevgiyle ve sağlıklı kalın.
Okurlarımıza gençler adına teşekkürler
ÇYDD bursiyeri gençler için pandemi süreci ile başlattığımız dijital dergi aboneliği kampanyamıza siz okurlarımızdan gelen ve gençlerimizin talepleri gerçekten çok anlamlıydı. Kampanya kapsamında 360 ÇYDD’li genci HBT ile buluşturduk. Ayrıca 340 öğrenci ve öğretmen de sizlerin destekleri sayesinde dergimizin okuru oldular. Türkiye’nin aydınlanma yolculuğunda sizlerle birlikte yol almak çok umutlandırıcı. Herkese sonsuz teşekkürler.
Emek Yağ’ın eğitim seferberliği
Emek Yağ 91 yıllık Bursalı bir bitkisel yağ üreticisi. Onlar da kampanya kapsamında Gıda Mühendisliği’nde okuyan 10 kız öğrenciye dergi aboneliğini hediye etmek istemişlerdi. Bursa Çağdaş Eğitim Kooperatifi (ÇEK) ile temasa geçildi ve isteyen 10 öğrenci abone yapıldı. Eğitime duyarlılıkları için Emek Yağ adına sevgili okurumuz Yıldıray Çamlık ve ÇEK adına kooperatif başkanı Buğra Küçükkayalar’a teşekkür ederiz. Emek Yağ her hafta 14 basılı dergiyi Bursa ve Bandırma’dakı fabrikalarındaki idari ve teknik kadroya dağıtıyor. Buğra bey de ÇEK bünyesindeki okullarda ve öğrenci yurtlarında HBT’nin okunmasını sağlıyor.
ÇYDD kampanyamız bitti. Ama eğitim seferberliğimiz sürüyor.
