Sevgili okur, Yukarı Bak! “Don’t Look Up” bize bilim inkârcılığıyla ilgili ne anlatıyor ve 5 şehir efsanesi..

Editör ne diyor?

‘Don’t Look Up’ yani ‘Yukarı Bakma’ izlenme rekorları kıran bir film. Filmde, Dünya’ya yaklaşan ve sadece altı ay gibi bir süre içinde kitlesel bir yok oluşa neden olacak bir göktaşını tespit eden iki bilim insanının, yalan haberlerle (fake news) ve siyasi ikiyüzlülük ve ataletle nasıl mücadele ettiğine tanıklık ediyoruz.

Don’t Look Up, gündelik yaşam için tehdit arz eden, rahatsız edici ama gerçek bilimsel bilgiyle karşılaşıldığında, bireylerin, bilim insanlarının, medyanın ve politikacıların nasıl başını kuma sokan deve kuşu gibi tepki verdiğini irdeleyen bir hiciv niteliği taşıyor. Don’t Look Up üzerinden, bilim inkârcılığını gündeme getiriyor ve 5 şehir efsanesini irdeliyoruz… Batuhan Sarıcan hazırladı. Metaverse, şu an büyük patlamadan sonraki ilk zamanlarını yaşıyor.

Metaverse dünyasında arsalar bile alınıp satılıyor. Tanol Türkoğlu ‘Dijital Arsa’ başlıklı yazısında ‘Fiziksel gerçeklikte tek bir dünya var; metaverseler ise çeşit çeşit. Acaba hangisinden arazi satın almalı?’ diyor.


Pelin Dilara Çolak ‘İnsanlığın Doğayla Derdi Ne?’ diye soruyor. “MÖ 3500’te bugünkü Girit adasında doğan Minos medeniyetinin sanatla dışa vurduğu hakikati görmekten bizi uzaklaştıran şeyin yine medeniyet olması ne kadar ironik: Yaşam, bağlantısal bir döngü, diyor...

Uygar Tutarlılık Ölçütleri

‘Sorunlara duyarlı olanlara soralım: Para ve gücün dışında sizi mutlu eden bir şey var mı bu dünyada? Sevgi, bülbül sesi, gül kokusu türünden. Yoksa benzin sarhoşluğu ve her şeye rağmen para şakırtısı mı? İnsana odaklaşmayan her şey bir yozlaşmadır...’ Doğan Kuban hocamız Uygar Tutarlık ölçütlerini anlatıyor.

Ali Akurgal mühendis ve araştırmacı kimliğini evindeki yaşama da taşıyan ve deneyleyen ender insanlardan biri. Şimdi de IoT uygulamasını, beyaz eşyalarını güneş enerjisinden beslemeye başlayarak deneyimledi ve yazdı.

İlk fosilini 6 yaşında buldu

Doğa koruma kampanyaları ve ülkemizde de yayımlanan eserleriyle tanıdığımız ünlü paleoantropolog Richard Leakey (77), Kenya’nın Nairobi yakınlarındaki evinde hayatını kaybetti. Onu, bilime ve bilim insanlarına yaptığı büyük katkılarla hatırlıyoruz. Bilim tarihi sayfamızda.

Teknolojik devrim, bir avuç insanın eseri mi? Ateş mızrak ucu, balta ve diğerleri.. İnsanlığın en eski teknolojileri ne şekilde keşfedildi ve dünyaya nasıl yayıldı? Nilgün Özbaşaran Dede derledi.

Pandeminin sonuna yaklaşıyor muyuz? Şu aralar herkesin sorduğu bir soru. Avrupa İlaç Ajansı’na göre virüs endemik bir yapı kazanmaya doğru evriliyor. Bu iyi haber ama tehlike henüz hiç de geçmiş değil. Koronavirüs’deki son gelişmeler Reyhan Oksay’dan..

Türkiye’nin sağlığı ne durumda? Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Fırat Kara “Sağlık hizmetlerinin finansmanı, önemi hızla artan ve merkeze kayan bir konu halini aldı. Tüm ülkeler finansal riskin paylaşılmasının en etkin yararlı ve eşit bir şekilde nasıl kullanılabileceği konularında fikir üretmek zorundalar’ diyor.

Mustafa Çetiner de ‘Kanserle mücadele bir takım işidir’ diyerek önemli bir konuya parmak bastı ve Kanser Savaşçıları Derneğini ve yaptıklarını anlattı.

Yoksullaştıran uzmanlaşma

Düşük ve orta teknoloji yoğunluklu sektörler temelinde küresel katma değer zincirine eklemlenen Türkiye, üretimin yapısını dönüştürememiş, giderek düşük ve orta teknoloji yoğunluklu sektörlere kitlenmiştir. İhracatı (rekabet gücünü) esas olarak ulusal paranın değer kaybına ve düşük ücretlere dayandıran bir stratejinin uzun dönemde serbest ticaretten zararlı çıkması kaçınılmazdır.. Bayram Ali Eşiyok Türkiye ekonomisinin açmazını yazdı.

Çin’in deneysel nükleer füzyon reaktörü, bir plazma döngüsünü Güneş›ten beş kat daha yüksek sıcaklıkta yaklaşık 17 dakika tutarak bir rekora imza attı.

Öğrenebilen bir malzeme: Tıpkı deniz salyangozları gibi nikel oksit de, hayvanlardaki basit öğrenmeye yönelik davranışları andıran birtakım özelliklere sahip. Bu buluş yapay zeka araştırmalarında çığır açabilir. Rita Urgan derledi.

Aşınız salata ile sofrada! Bitkilerden mRNA fabrikaları olarak yararlanıp yenebilir aşıları kendiniz yetiştirebilirsiniz.. bilim insanları şimdilerde salata gibi yenebilir bitkileri mRNA aşısı fabrikalarına dönüştürmeye çalışıyor.

Uzun yaşamın 3’lü belirleyicisi

Sadece kilonuzu kontrol ederek sağlıklı ve uzun yaşayacağınızı sanıyorsanız dikkat. Bir şeyler eksik kalmış olabilir. Uzun soluklu bir çalışma, daha uzun ve sağlıklı bir yaşamın en iyi göstergelerinin, direnç, denge ve hareketlilik olduğunu ortaya koyuyor. Bilim ve Beslenme sayfamızda ise bu hafta bol yağ tüketerek vücut yağlarından kurtulmayı hedefleyen KETO diyeti var. İstanbul Kültür Üniversitesi’nden Mukaddes Turan Miral endoktrin bozucu kimyasallar hakkında önemli bilgiler veriyor.

Yeşil dönüşüm: Kim için? Ne için?

Kapitalizmin krizden çıkış seçeneği mi; yoksa iklim krizinden çıkışın çaresi mi? Pek açık değil. Gelişmiş ülkelerin ve üst gelir gruplarının dönüşüm maliyetlerinin karşılanmasında sorumluluk almaları sağlanmadan ve eşitsizlikleri azaltacak sosyal politikalar geliştirilmeden, iklim değişikliğinin önlenebilmesi çabalarının başarıya ulaşması mümkün gözükmüyor. Bilgehan Gürlek’in kaleminden...

İnsana ilk kez domuz kalbi nakledilmesi; mRNA teknolojisinin kalp hastalıklarının tedavisinde de önemli olduğu; gebelik zehirlenmesi riskini gösteren yeni kan testi; parmak izimizdeki motiflerin genetiği... Araştırma Gündemi’nde...

Çöplerimizi bir yanardağa atıp yakabilir miyiz? Mercan Bursalı’nın hazırladığı Meraklı Çocuk’ta.. Kangurular yavrularını keselerinde nasıl büyütüyor? Avustralya’nın en kurak bölgesinde bulanan fosil hazinesi ne anlatıyor? Murat Altaş derledi.

“En Hakiki Mürşit”in rehberliğinde her hafta size HBT’yi sunuyoruz. HBT sadece haber sunucu değil, düşünce değiştirici, eğitici, rasyonelleştirici.. Çünkü bir nesnel bakış veriyor. Destekleyelim ve paylaşalım..

Bizimle ve sevgiyle kalın!