Nefes alamayan sadece George Floyd değil, tüm insanlık ve canlılar ve dünya…

Editör ne diyor?

Dünyadaki adaletsizlik, acımasızlık, büyük yok ediş, canlı yaşamına tüm insanlığa ve doğaya nefes aldırmıyor...George Floyd’un “nefes alamıyorum” çığlıkları halen kulağımızda ve protestolar sürerken elinde kutsal kitapla poz veren yöneticiler dünyayı adaletsizce yönetmeye devam ediyor.

Küresel adaletsizliğin sürdüğü bir dünyada tüm canlılar tehdit altında! İnsanlar, doğa, iklim... Arkadaşımız Batuhan Sarıcan gelir adaletsizliğinden, su kıtlığına., küresel ısınmadan doğa katliamlarına bugün gezegenin tüm canlıları olarak karşı karşıya olduğumuz büyük tehditleri derledi.

Uzay yolculuğunda yeni bir çağ


NASA, SpaceX’in tasarladığı Falcon 9 roketi ve Crew Dragon uzay kapsülü sayesinde 2011’den beri ilk defa astronotlarını uzaya gönderdi. Bu projenin gerçekleşmesi, insanların ilk kez ticari bir roketle Dünya’nın yörüngesine gönderilmesi açısından tarihi öneme sahip. Eski Sovyet teknolojisi Soyuz’dan sonra daha yeni bir teknolojiyle uzay yolculuğunda yeni çağın başlangıcı…

Ancak Çin’in özellikle Ay projesi Chang’e ve kapsamlı uzay çalışmaları ile aportta beklemesi ABD’yi korkutuyor. Bu da yeni uzay ve yıldız savaşları dönemine işaret ediyor. Farklı boyutları ile sayfalarımızda...

Yeni korona virüsüne çok farklı yönden bakışlar

Hepimizin aklında tek bir soru var. SARS-CoV-2 virüsünün bulaşma potansiyeli ne zaman sona erecek? Evrimsel biyologlar bu kritik soruyu yanıtlamadan önce virüsün evrim geçirip geçirmeyeceğini, bunun süresini incelemeye başladılar.

Ne var ki soruyu yanıtlamak zor. Zira bir uzmana göre virüsün hasta etme yeteneğini hiç kaybetmeme olasılığı da var. Çünkü evrimsel tahminler hava tahminlerine benzer. Çok fazla değişken, sürece müdahale eder. Bu virüs başarılı bir şekilde yayılıyor. Dolayısıyla kısa vadeli evrimsel değişiklikler gerekli olmayabilir. Virüsün evrimsel yaşam öyküsü olarak tanımlanabilecek filogeni üzerinden virüsün zaman ve mekânda nasıl yayıldığı izlenebilecek. Reyhan Oksay Yeni Korona virüse evrimsel açıdan bakan yazıları derledi.

ABD, COVID-19 ile mücadelede neden çöktü?

COVID-19 ABD’de neden bu kadar dramatik seyrediyor? 500 binin üzerinde evsizin olduğu, 40 milyondan fazla insanın yoksulluk ve yoksunluk içinde yaşadığı, son 10 yılda yoksulların yaşadığı kırsal kesimde 100’den fazla hastanenin kapandığı ABD’nin ‘hasta’ sistemini Bayram Ali Eşiyok yazdı. Grafik bilgi’de de ABD’de polis şiddeti kaynaklı ölümler ve etnik dağılıma göre oranları var.

Yine başka bir yazı daha bu konuyu tamamlıyor: COVID-19 Kapitalizmin sonunu getirir mi? ABD’li ekonomist Dr. Richard Wolff ile yapılan bir söyleşinin özetlenmiş çevirisinde bu sorunun yanıtını bulabilirsiniz. ABD COVID-19 ile mücadelede niye başarısız? Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Meltem Lara Bilikmen’in çevirisi ile...

Kimi koronavirüs hastaları koku ve tat duyusunu yitirmekten inmeye, çeşitli nörolojik rahatsızlıklar yaşıyor. Hastalığın nöronları da etkileme olasılığını göz önünde bulunduran doktorlar, tedavi de köklü değişikliklere gidilebileceğini belirtiyorlar. Ayrıntılar sayfalarımızda.

Mustafa Çetiner Pandemi serisini sürdürürken, Kültür Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Nihal Sarıer tarihte bulaşıcı hastalıklarla mücadelede aşı devrimlerini yazdı.

Maya Uygarlığı’na ait en eski tapınak

Arkeoloji de yeni teknolojilerden nasibini alıyor. Geçenlerde Meksika’nın Agua Fénix bölgesinde Maya uygarlığının erken dönemlerine ait çok eski bir tapınak bulundu. Geleneksel yöntemler alanın gerçek boyutu ve derinliği anlama konusunda yetersiz kalınca LIDAR adı verilen havadan gönderilen lazer pulsları arkeolojik sit alanını üç boyutlu görüntüsünü elde etti. Görülüyor ki günümüzden3000 yıl önce bizim ilkel olarak tanımladığımız toplumlarda daha eşitlikçi bir kültür geçerli.

Doğan Kuban hocamızın, toplumun karşı karşıya olduğu sorunları irdelediği yazısını mutlaka okumalısınız.

Tanol Türkoğlu dijital çocukları yazarken, Ali Akurgal ise TÜBİTAK’ın üzerinde çalıştığı bilim teknoloji odak alanları üzerine yazdı, diyor ki: Türkler kendilerine verilecek her türlü projeyi başarıyla sürdürür! Ve İHA’lardan örnek verdi.

“Üç Haftada Bir” köşesinde Dilara Çolak geçtiğimiz günlerde kaybettiğimiz ünlü yazar, düşünür, şair, akademisyen, çevirmen Oruç Aruoba’nın ardından ülkemizde felsefenin sorunlarını tartışmaya açıyor. Neden Türkiye’den filozof çıkmıyor diye soruyor ve Oruç Aruoba’nın, Türkiye’nin Nietzsche’si değil; Türkiye’nin Oruç Aruoba’sı olduğunu vurguluyor.

Bilgehan Gürlek Eşitsizlik ve inovasyon başlıklı yazısında planlamayı rafa kaldıran, üretimden giderek uzaklaşan, eşitsizliklerin arttığı bir ekonomi yenilikçi olabilir mi diye soruyor. Bu arada korona günlerinde evde oturmaktan kilolarına kilo katan okuyucularımıza bir önerimiz var: Fazla kilolarınızdan kurtulmak istiyorsanız bol bol erik yiyin. Şimdi tam zamanı.

Prof. Dr. Doğan Uçar bizlere muhteşem bir eseri tanıtıyor: “Tarihte İstanbul Haritaları”. İstanbul’un tarihteki en güzel haritaları ilk defa bu kadar kapsamlı şekilde bir araya getirildi. Bu kitap araştırmacılar için de harita meraklıları için de hazine değerinde.... Hayvanlar Dünyası’nda bu hafta zekâlarıyla hepimizi şaşırtan kargaların bu kadar zeki olmalarının sırrı açıklanıyor.

HBT zor zamanların dergisi. Korona bulaşısı nedeniyle insanlar evlerine kapanırken ve bayilere ve dergilere ulaşmak zorlaşırken, HBT ısrarla yayınını sürdürdü. Böyle olağanüstü zamanlarda geniş bir açıyla okurunu bilgilendiriyor. Ve okurlarının desteğini bekliyor. Tanıtalım ve yayalım lütfen.. HBT Türkiye’nin tek ve dünyanın az sayıdaki haftalık popüler bilim dergilerinden biridir.

Sevgiyle ve sağlıkla kalın, gelecek haftaya kadar.