Bir bilim kurgu teknolojisi daha gerçek oluyor. İlk kez çok kısa bir mesafe için olsa bile iyon motorlu küçük bir uçak havalanabildi.
Kısmen Amerikan bilim kurgu dizisi Uzay Yolu’ndan esinlenilerek geliştirilen motorda hareketli parça bulunmuyor ve hemen hemen sessiz çalışıyor. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) Steven Barret, 5 metrelik bir kanat açıklığına sahip insansız uçağı, Nature dergisinde tanıttı.
Hareketli parçaları bulunmayan ilk uçak özelliğine sahip iyon motorlu araç bu özelliğinden dolayı, daha sessiz çalışan ve mekanik açıdan daha basit olan ve egzoz salmayan yeni uçak araştırmalarında yol gösterecek. Barret çocukluğundan bu yana hep Uzay Yolu gibi bilim kurgu dizileri izleyerek, sessiz bir şekilde yol alan ve arkalarında sadece mavi ışık üreten uzay araçları üretmenin hayalini kurmuş.
Geleceğin motoru güçlü bir elektrik gerilimiyle çalışıyor. Bu gerilim kanatların önünde ve arkasındaki iki tel arasında yaratılıyor. Öndeki ince teldeki güçlü elektrik alanı, elektrik yüklü hava moleküllerini, yani iyonları üretiyor. İyonlar güçlü elektrik gerilimiyle arka tele iletiliyor. Bu iletim sırasında çok sayıda diğer iyon hava molekülleriyle çarpışıyor ve bu şekilde bir hava akımı üretiyorlar. Araştırmacıların “iyon rüzgarı” olarak adlandırdıkları bu hava akımı ise uçağı çalıştırıyor. Bu “elektro-aerodinamik motor” aslında 1920’li yıllarda düşünülmüştü ama serbest uçan hava araçları için gerçekleştirilebilir değildi. Barret ve ekibi bunu özel olarak üretilen hafif uçakla başarıyı yakaladı.
Yeni geliştirilen bu modelde, sadece iki tel değil, minyatür bir tel örgü bulunuyor. Bu tel konstrüksiyonunda araştırmacılar 40.000 voltluk gerilim oluşturdular. 2,5 kg ağırlığındaki uçak, gerçi elde edilen iyon rüzgarıyla kalkamasa da, kendi kendine havada kalabiliyor. Ekip uçağı 60 metre uzunluğunda bir spor salonunda test ederken, uçak mancınıkla kalkış yaparak 5 metre kadar yol almış, geri kalan 55 metreyi ise kendi kendine uçmuş. Bu uçuş sırasında araç yarım metre kadar yükselmiş. Uçuş deneyleri yaklaşık 12 saniye sürmüş.
Bu açıdan Wright kardeşlerin ilk motorlu uçak deneyleriyle karşılaştırılabilir. Bundan 115 yıl önce (17 Aralık 1903) havalanan uçak 12 saniyede 36 metre kadar uçmuştu. Ancak 6 metre uzunluğundaki çift kanatlı Wright uçağı bir pilotu da taşıyabilmişti. İyon motorlu uçakta bu henüz mümkün değil.
Fakat bilim insanları yeni yöntemin geliştirilebileceğini söylüyorlar. İyon rüzgarı motoru şimdilik daha çok insansız hafif uçaklar ve drone'lar için düşünülmüş. Ama Barret uzun vadede hem klasik motora hem de iyon motora sahip hibrit yolcu uçaklarının da geliştirilebileceğini söylüyor.
Kaynak: Flight of an aeroplane with solid-state propulsion, Nature, 21.11.2018.
