Sıcaklıkların en yüksek seviyeye ulaştığı şu günlerde herkes serinlemenin bir yolunu arıyor. Özellikle de büyük şehirlerde yaşayanlar klima cihazı olmadan yapamıyorlar. Fakat klima cihazları çok fazla enerji harcıyor. Sydney Üniversitesi bilim insanları bu yüzden klima cihazlarına alternatif yöntemler araştırdılar. Çalışma yöntemleri açıklamakla kalmayıp, olumlu ve olumsuz taraflarına da dikkat çekiyor.
Alternatif tüm yöntemler mekanı değil bedeni serinletiyor. Vantilatörler klima cihazlarına kıyasla elli kat daha az enerji harcıyorlar. Bu, havada yüzde elli nem bulunması halinde geçerli. V-Vantilatörler hava akımıyla teri buharlaştırarak serinletirler. Havadaki nem oranı bir tarafa bırakıldığında, 40 yaşına kadar olan yetişkinlerin 39 dereceye kadar sıcaklıkta vantilatörle serinleyebildiklerini söylüyor araştırmacılar.
65 yaşına kadar olan yetişkinler ise 38 dereceye kadar vantilatörden yararlanabildikleri gibi, belli bir yaştan sonra daha az terlendiği için insanlar üzerlerinde püskürtmeli şişeyle su püskürtebilir diyor uzmanlar. Ayrıca yaşlı insanların susuz kalmamaları için, vantilatörle serinlerken su içmeleri de öneriliyor. Su püskürten vantilatörler sadece açık havada ya da çok iyi havalandırılmış mekanlar için önerilmekte. Yoksa mekandaki havanın nem oranını yükseltebiliyorlar, bu da soğutucu etkiyi azaltıyor.
Evaporatif soğutucular da pek önerilmiyor. Çünkü bunların dezavantajları, avantajlarından fazla. Çok kuru havada gerçi odadaki sıcaklığı 10-15 derece kadar düşürebiliyor ama yüksek nem oranında hemen hemen hiç etki yapmadıkları gibi sivrisineklerin üremesini de tetikleyebiliyorlar. İnsanların püskürtmeli şişeyle üzerlerine su püskürtmeleri de çok etkili ve 47 dereceye kadar bu yöntem kullanılabiliyor. Fakat bu işlem beş ila on dakikada bir tekrarlanması gerektiğinden pek kullanışlı sayılmıyor. Ayakların soğuk suda bekletilmesi suyun bileklerden aşağıda kalması ve sıcaklığının 20 derecede olması halinde önerilmekte. Sıcaktan çok fazla etkilenen kişinin, ensesine buzlu havlu koyması etkili olabiliyor. Ancak negatif etki yapmaması için uzmanlar buzlu havlunun en fazla bir ila iki dakika kadar uygulanılması konusunda uyarıyorlar.
Soğuk su içerek de serinlemek mümkün. Bu durumda en ideal su sıcaklığı on derece olmalı. Su daha soğuk olduğu zaman beden daha az sıvı alıyor. Ayrıca terin bedenden atılmasını da zorlaşıyor. Sonuçta terlemeye başlamış insan için soğuk su içmek hiçbir şeye yaramıyor.
Nilgün Özbaşaran Dede
