Karın yağlarının kalp için zararlı olduğu biliniyor. Peki aynı zamanda beyniniz için de zararlı olabileceğini biliyor muydunuz? Neurology dergisinde yayınlanan araştırma sonuçlarına göre obez kişilerde görülen yüksek bel-kalça oranı (göbek yağı ölçüsü) beynin küçülmesine yönelik risk unsuru oluşturuyor. Özellikle de fazla miktarda karın yağı, gri maddenin yani sinir hücrelerini içeren beyin dokusunun azlığı ile bağlantılı.
İngiltere Leicestershire’daki Loughborough Üniversitesi’nin Spor, Egzersiz ve Sağlık Bilimleri Okulu’ndan araştırma başyazarı Mark Hamer, obezitenin, özellikle de vücudun orta bölümlerindeki kilo fazlasının, beynin küçülmesiyle bağlantılı olduğunu bulduklarını belirtiyor.
Düşük beyin hacmi ya da beynin küçülmesi, aynı zamanda hafıza gerilemesi ve demans riskinin artmasıyla da bağlantılı.
Araştırmada yalnızca karın yağı ile düşük beyin hacmi arasında bir bağlantı bulundu. Bu durumda bel kısmında fazla yağ bulunmasının beynin küçülmesine sebep olduğu kanıtlanabilmiş değil. Bu durum, bazı beyin bölgelerinde daha az gri madde bulunan kişilerin obez olma riskinin daha yüksek olması şeklinde de açıklanabilir. Bu bağlantının sebeplerinin kesin olarak öğrenilebilmesi için ileri araştırmaların yapılması gerekiyor.
Tehlikeli yağ
Karın yağı, karın boşluğunun derinlerine depolanmış yağdır ve hemen derinin altında biriken yağa oranla daha büyük sağlık riskleri oluşturabilir. Önceden yapılan araştırmalar karın yağının kalp krizi ve beyin kanaması da dahil olmak üzere kalp hastalıkları, tip 2 diyabet, yüksek tansiyon ve erken ölüm gibi durumlarla bağlantılı olduğunu ortaya koymuştu. Başka araştırmalarda ise karın yağı ya da yüksek bel kalça oranı ile beyin hacminin düşüklüğü arasında bağlantı bulmuştu, fakat bu bağlantılar genellikle önemsiz boyutlardaydı.
Yapılan yeni araştırmada Birleşik Krallık’ta yaşayan ve yaş ortalamaları 55 olan 9.600’den fazla insanın verileri incelendi. Katılımcıların vücut kitle endeksleri ve bel kalça oranları ölçülmüş, ardından beyin hacimlerini belirlemek amacıyla MRI taramaları yapılmıştı. Araştırma sonucunda hem vücut kitle endeksleri, hem de bel kalça oranı yüksek olan kişilerin beyin hacimlerinin düşük olduğu gözlemlendi. Yalnızca yüksek vücut kitle endeksine (yüksek bel-kalça oranlarına sahip olmayan) sahip kişilerde beyin hacmi daha yüksekti. Benzer şekilde sağlıklı kilodaki kişilerde de beynin küçüldüğüne ilişkin bir bulgu gözlenmedi.
Bu bulgular, araştırmacılar yaş, sigara içme ya da yüksek tansiyon gibi beyin hacmini etkileyebilecek diğer etkenleri de göz önünde bulundurduklarında bile aynı kaldı.
Her ne kadar araştırma, karın yağı ile beyin küçülmesi arasındaki olası mekanizmaları incelememiş olsa da bu tür yağların beynin küçülmesine (beyin atrofisi) rol oynayan iltihaplı maddeler üretiyor olabileceğine ilişkin bir varsayım söz konusu.
New York’taki Lenox Hill Hastanesi’nden nörolog Dr. Gayatri Devi bulgulara katıldığını, beyindeki gri maddenin küçülmesinin, obezite ve yüksek karın yağı ile bağlantılı olabileceğini belirtiyor. Devi, bütün bu çalışmanın genel sağlığımızın beyin sağlığımız için de ne kadar önemli olduğunu gösterdiğini vurguluyor.
Araştırmacılara göre araştırmanın sınırlamalarından biri, katılımcı olmak isteyen kişilerin istemeyen kişilere oranla d aha sağlıklı olmasıydı. Yani elde edilen bulgular bütün nüfus için geçerli olmayabilir.
Sevda Deniz Karali
