Kuluçkaya yatan dinozorlarla ilgili ilk kanıt

Son Dakika Bilim Yaşam Bilimleri

Dinozorların “beşiği” ile ilgili bilgiler hala eksik. Paleontologların buldukları ait bazı fosil dinozor yumurtaları ve embriyolar bu ilkel sürüngenlerin yumurtladıklarını kanıtlamıştı. Hatta yavruların ortak yuvalarda yumurtadan çıktıklarını ve dinozorların kuluçkaya yattıklarını da. Fakat sonuncusu, yumurtalarda daha yüksek bir sıcaklık yansıtan, izotop analizlerine dayanıyordu. Yunnan Üniversitesi’nde Shundong Bi ile çalışan paleontologlar ilk kez kuluçkaya yatmış bir dinozor fosili buldular. Güney Çin’in Ganzhou kentinde bulunan yuva fosili üzerinde yetişkin bir dinozor kalıntısı bulundu.

Fosil yuva yaklaşık olarak 70 milyon yıllık, yani son Tebeşir devrine ait. Araştırmacılar kemiklerin yardımıyla yırtıcı dinozorun Oviraptor cinsine ait olduğunu tespit ettiler. Dinozor fosilinin kafası eksik olsa da yumurtaların üzerine kıvrılmış bir şekilde duran iskeletin büyük bir kısmı sağlam. Yuvada en az 24 yumurta bulunuyor ancak bazıları kırılmış. Yirmi dört yumurta içinde henüz yumurtadan çıkmamış embriyolar konserve olmuş. Araştırmacılar ilk defa böyle bir kalıntıyla karşı karşıya olduklarını söylüyorlar. Yuvalar üzerinde bulunan daha önceki yetişkin dinozor fosillerinin altındaki yumurtalar genelde kırık veya boştu. Bu yüzden yetişkin hayvanın gerçekten de yumurtaların sahibi olup olmadığı belirlenememişti.

Fosil yumurtaların içindeki embriyoların yumurtadan çıkabilecek kadar olgunlaşmış olmaları, dinozorun uzun bir süre kuluçkaya yattığını gösteriyor. Dinozorun kesin ölüm nedeni bilinmiyorsa da fosiller, dinozorun günümüzdeki kuşlar gibi gerçek bir kuluçka davranışını sergilemesi açısından önemli diyor araştırmacılar. Ayrıca yumurtaların analizleri de gerçek bir kuluçkaya işaret ediyor. Nitekim fosil embriyoların içindeki oksijen izotop oranı, embriyoların sadece çevrenin sıcaklığıyla değil, 30 – 38 derecelik yüksek bir sıcaklıkta geliştiklerini göstermiş ki bu da kuluçkaya işaret ediyor diyor araştırmacılar. Fakat burada ilginç olan nokta şu: Yumurtalar farklı gelişim evrelerindeler. Bunlar aynı zamanda yumurtadan çıkmayacaktı. Farklı zamanlarda gelişme günümüzde sadece çok ender kuş gruplarında görülür. Anlaşıldığı üzere Oviroptorlardaki bu gelişme türü diğer kuşlardan ve diğer dinozor gruplarından bağımsız olarak gelişmiş.


Kaynak