Güney Afrika’nın 3.7 milyon nüfuslu en büyük kentlerinden Cape Town dünyada suyu bitmek üzere olan ilk kent. Uzmanlara göre sonuncusu da olmayacak. Dünyanın pek çok bölgesinde iklim değişikliğine bağlı olarak değişen yağış rejimleri büyük kentleri susuz bırakacak.
Birkaç yıldır süren kuraklığa bağlı olarak Cape Town’a su sağlayan su rezervuarlarının dörtte üçünün boşaldığı belirtiliyor. 3.7 milyon insanı barındıran kentte yaşayanlara tuvaletlere su sağlayan muslukları kapatmaları, onun yerine su tanklarını kullanılmış suyla doldurmaları tavsiye ediliyor. Başbakan Helen Zille, kendisinin de ancak üç günde bir duş yaptığını söyleyerek vatandaşlarından günde yalnızca 50 litre temiz su harcamalarını rica etti. Bu miktar güney Afrikalıların tipik olarak bir günde kullandıkları suyun beşte birine eşit.
Global Environmental Change isimli dergide yer alan bir makaleye göre dünyada en büyük 500 kentin dörtte biri susuz kalma tehdidi altında: Buradalarda su talebi su arzını hayli hayli aşıyor. Brezilya’nın 12 milyon nüfuslu Sao Paulo kenti birkaç yıl önce tehlikeli biçimde susuzluğun sınırına dayanmıştı. Hindistan’da 21 kent 2030 yılında tamamen susuz kalma riski taşıyor.
Susuz kalma tehlikesi yalnızca gelişmekte olan ülkeleri tehdit etmiyor. Örneğin Kaliforniyalılar uzun süreden beri kuraklıkla savaşıyorlar. “Ne var ki daha zengin ülkeler su ihtiyacını karşılamak için çeşitli ve farklı alanlara yatırım yapma şansına sahipler” diye konuşan Berkeley’deki Kaliforniya Üniversitesi’nden Mühendislik bölümü öğretim üyesi David Sedlak, “İşler iyice sarpa sarınca en azından deniz suyunu tuzundan arındıracak desalinasyon tesisleri kurabilirler. Zengin ülklelerdeki kentlerin bu sorunu erteleme şansı, gelişmekte olan ülkelerden daha fazla. Başka bir deyişle zengin kentlerin şiddetli kuraklığa daha uzun süre dayanmaları için yedekte su kaynakları var. Bu süre içinde kendilerine yeni bir altyapı inşa edebilirler.
Doğal Kaynakları Koruma Örgütü’nün küresel su programı başkanı Giulio Boccaletti Cape Town’da baş gösteren sorunla ilgili şu değerlendirmede bulunuyor: “Kuraklığa karşı hazırlıklı olmak çok riskli uzun vadeli bir kumardır. 20- 30 yıl ötesi için su planları yaparsanız rezervuarlar ve desalinasyon tesisileri gibi altyapılara çok fazla yatırım yapma riskine girersiniz.Eğer kuraklık olmazsa bu yatırımların çoğu heba olur gider. Bunun tam tersi, eğer bir kentte su kaynakları açısından yeterli yatırım yapılmazsa bir su krizinde halk büyük bir felaket yaşar.”
Los Angeles Times gazetesine göre Cape Town meselesinde ulusal yönetim altyapıya yeterli yatırımı yapmadığı için sorun bu boyutlara ulaştı.
Cape Town’da şimdi neler olacak. Eğer şehir şebekesi beklenildiği üzere Nisan ayında susuz kalırsa kent sakinleri kentte dağılmış bulunan 200 dağıtım noktasından su sağlayacak. Burada kendilerine kuponlar dağıtılacak ve günde ancak 25 litre su alabilecekler.
Reyhan Oksay
