Güven duygusu maymunlarda da var

Yaşam Bilimleri
Güven duygusu maymunlarda da var

Şempanzelerin de arkadaşlarına “güven” duydukları ortaya çıktı. Böylece, dostluğun insanlara özgü olmadığını öğrendik.

Leipzig Max-Planck Enstitüsü bilim insanları, arkadaşlığın, evrim sürecinde sanılandan çok daha erken geliştiğini söylüyor. Dostluğun kökeni çok eski ve uzun bir evrimsel kökene sahip yani. İlginç sonuç öte yandan diğer primatların (insana yakın memelilerin) sosyal ilişkilerinde de izlenebiliyor.

Şempanzelerin hemcinslerine, diğerlerine kıyasla daha fazla sempati duydukları aslında eski araştırmalarla da kanıtlanmıştı. Ancak bu dostlukların da insanlarda olduğu gibi güvene dayandığı son araştırmayla açıklığa kavuştu.


Jan Engelmann ve Esther Herrmann, Kenya’daki “Sweetwaters Chimpanzee Sanctuary” barınağında yaşayan on beş şempanzenin, karşılıklı temizlenmeleri veya birlikte beslenmeleri gibi etkileşimlerini inceleyerek, her şempanze için “en iyi arkadaş” ve “arkadaş olmayan” birer şempanze belirledi. Daha sonra şempanzeler “Human Trust Game” olarak bilinen bir güven oyununa katıldı. Tabi bir miktar revize edilerek: Şempanzeler görüşlerini “güveniyorum” veya “güvenmiyorum” iplerinden birini çekerek belirttiler.

Deney prensibi şöyleydi: “Güveniyorum” ipinde sevilen bir yiyecek asılıydı. Diğer ipte ise pek sevilmeyen bir yiyecek. Bir şempanze hangi ipi çekerse ucundaki yiyeceği paylaştırma yetkisi diğer şempanzedeydi. Yani sevilen yiyeceği çeken şempanze bu işten hiçbir pay almadan çıkma riskini taşıyordu. Ne var ki şempanzeler güvendikleri deney arkadaşları olduğunda birinci ipi çekmeyi tercih ettiler. Yani çektikleri ipin ucundaki güzel yiyeceği alıp kaçmak yerine kendileriyle paylaşacaklarına güven duydular.

Bu araştırmadan elde edilen bulgulara göre şempanzeler seçtikleri hemcinsleriyle yakın ve uzun vadeli ilişkiler kuruyor, ki bu da insanlar arasındaki ilişkilerle paralellik göstermekte. Araştırmacılar, bundan sonra şempanzelerin arkadaşlarına diğerlerine kıyasla daha çok yardım edip etmediklerini öğrenmeye çalışacak.