Aslında uzun bir süredir hayvanların da kendilerini hastalıklardan korumaya ya da iyileştirmeye çalıştırdıkları bilinmektedir. Bazı maymun türleri örneğin hastalandıkları zaman, bilinçli olarak antibakteriyel etkisi olan acımsı şifalı bitkilerin yapraklarını çiğniyorlar. Bazı kemirgenler ise yuvalarını bu tür bitkilerle kaplayarak, yavrularını parazitlerden korumaya çalışırlar. Hatta kırmızı önlü kahverengi lemurların (Eulemur rufifrons), kırkayak sıvılarıyla bedenlerini ovdukları görülmüş. Araştırmacılar hayvanların bu şekilde cilt parazitlerinden korunmak istediklerini sanıyorlar.
Hayvanların kendilerini tedavi ettikleriyle ilgili yeni bir örneğini Max Planck Enstitüsü’nden Alessandra Mascaro ve ekibi Gabun’daki Loango Ulusal Parkı’nda keşfetti. Burada yaşayan 45 şempanzeyi on beş ay kadar izleyen araştırmacılar, maymunların on iki kez açık yaralarını uçan böceklerle tedavi ettiklerini görmüşler. İnsansı maymunlarda daha önce böyle bir şey görülmemişti. Şempanzeler havada uçan böceği yakaladıktan sonra dudaklarının arasında eziyor ve ezilmiş böceği parmaklarıyla yaraya bastırarak sürüyorlardı. Daha sonra ezilmiş böceği tekrar dudaklarının arasına alıyor ve yeniden yaranın üzerinde gezdiriyorlar.
Burada ilginç olan nokta şu: Şempanzeler bu şekilde sadece kendi yaralarını değil hemcinslerinin yaralarını da tedavi ediyorlar. Bazen tek bazense iki şempanzenin yaralı bir şempanzeyle ilgilendikleri oluyor diyor araştırmacılar. Akraba olmayan maymunların bile birbirlerine yardımcı olmaları, hayvanlar dünyasında pek görülen bir şey değil. İlk defa insanlar dışındaki canlıların da bu tür sosyal davranışları olduğu öğrenilmiş oldu. Ayrıca hayvanlarda “ilaç” kullanımını göstermesi açısından da ilginç bir araştırma.
Bununla birlikte araştırmacılar maymunların hangi böceklerden yararlandıklarını bilemiyorlar henüz. Tahminlere göre bu böcekler iltihap önleyici veya antiseptik madde içeren uçan böcekler.
Nilgün Özbaşaran Dede
