Bayram Ali Eşiyok
Bir kutup yıldızı: HBT
HBT’yi en iyi betimleyen sözcük nedir diye sorarsanız, benim yanıtım Kutup Yıldızı olacaktır. Kutup Yıldızı ya da bilimsel adıyla Polaris, tarih boyunca insanların, seyir halindekilerin yön bulmasına katkıda bulundu. HBT de tıpkı bir kutup yıldızı gibi, bilimin ışığında, yön bulmamıza, yön duygumuzun gelişmesine katkıda bulunuyor. HBT öncesinde, Cumhuriyet Bilim Teknik (CBT) 1987 yılında, Orhan Bu...
Üretimde ana sorun: Patates cipsi mi, bilgisayar çipi mi?
Türkiye, 1980’li yıllardan günümüze kadar uygulanan statik mukayeseli üstünlüklere dayalı kaynak tahsis süreci sonucunda düşük profilli sektörlere kilitlenerek yüksek teknoloji üretiminde başarısız oldu. Temel olarak düşük ve orta teknoloji yoğunluklu sektörlere dayalı bir üretim yapısı ile Türkiye’nin uluslararası işbölümündeki yerinde anlamlı değişiklikler gerçekleştirmesi olası değil. Türkiye g...
Tarım çözülürken, ekonomi inşaatlaşıyor
Türkiye tarımda 1990’li yıllara kadar “kendi kendine yeterli yedi ülke” arasında yer alırken, günümüzde artık net ithalatçı bir ülke. 1980’li ve izleyen yıllara damgasını vuran neoliberal yeniden yapılanma politikalarından sanayi gibi tarım da payını aldı. Tarım sektörü giderek daha fazla dünya pazarlarına eklemlenirken, çevre ekonomilerdeki üreticiler uluslararası gıda tekellerinin denetiminde, k...
Kore ve Türkiye: Seçilmiş bilim ve teknoloji göstergeleri
Yıl 1960: Türkiye’nin milli geliri yaklaşık 14 milyar dolar (tam olarak 13.995 milyon dolar), Kore’nin 4 milyar dolar (tam olarak 3.892 milyon dolar). Yıl 2015: Türkiye’nin milli geliri 717.880 milyon dolar, Kore’nin 1.377.873 milyon dolar. Bu bulgular bize şunu söylüyor: 1960 yılında Türkiye’nin milli geliri Kore’nin 3,6 katı iken, 2015 yılına gelindiğinde Kore’nin milli geliri Türkiye’nin yaklaş...
COVID-19 ABD’de neden bu kadar dramatik gelişiyor?
Micheal Moore’un ülkemizde de gösterilen “Hasta-Sicko” belgeseli, ABD sağlık sisteminin nasıl içten içe çürüdüğünü, sektöre yön veren sigorta ve ilaç şirketlerinin insan sağlığını nasıl hiçe sayıp sadece ve sadece kâr dürtüsü ile hareket ettiklerini dramatik bir şekilde ortaya koyuyordu… Yapıt sağlık alanındaki piyasalaşmanın yarattığı olumsuz sonuçları örnek vakalar üzerinden hareketle eleştiri b...
Covid-19, işsizlik ve yeni bir küreselleşmeye doğru…
Krizler kapitalizme içkindir. Önceki krizlerde toplam talebin düşmesi sisteme içkin döngüler/çelişkiler sonucunda gerçekleşirken, bu kez covid-19’un tetiklediği bir krizle karşı karşıyayız. Salgının bu kadar derin etkilerde bulunması finansal birikime dayalı neoliberal politikaların yarattığı tahribatlarla yakından ilgili… Reel birikimden kopan ve giderek şişen finansal balon covid-19 ile patladı…...
Güney Kore deneyiminden dersler
1960: Türkiye'nin milli geliri, Kore’nin 2,3 katı. 2014: Kore’nin milli geliri, Türkiye’nin 1,8 katı. 1960’lı yıllara Türkiye ile aynı sıralarda, hatta birçok gösterge açısından daha gerilerde başlayan Güney Kore, kalkınmada önemli sıçramalar gösterirken, Türkiye yarı-sanayileşmiş bir yapıya sıkışmış durumda. Kore 1960’lardan günümüze yüksek teknoloji üretiminde ve kalkınmada önemli başarımlar sağ...
Türkiye tarımda net ithalatçı ülke oldu
II. Dünya Savaşı sonrası gündeme gelen ancak esas olarak 1950’lerden 1970’lerin sonlarına kadar altın çağını yaşayacak olan kalkınma iktisadının ana sorunlarından birisini tarım oluşturdu. 1950’li yıllarda henüz tarım çözülmemiş ve dünyanın büyük bölümünde ağırlığı olan temel sektördü. Bu nedenle başlangıçta kalkınma iktisadının, tarıma merkezi bir işlev yüklemesi doğaldı. Kalkınma iktisadının en ...
Toplumsal ve bireysel çözülme…
Türkiye, tarihinde hiçbir dönem ile kıyaslanmayacak bir toplumsal ve bireysel çözülme ile karşı karşıya… Toplumu bir arada tutan bağlar giderek zayıflıyor, çatlaklar/yarılmalar hızla büyüyor. Değerler ve normlar anlamını yitiriyor. Suç oranları artıyor, kurumlar giderek işlevsizleşiyor… Bugün bireysel ve toplumsal düzlemde yaşanan çözülme tarihsel birikimin bir sonucu… 1980’lerden günümüze uygulan...