HBT’yi en iyi betimleyen sözcük nedir diye sorarsanız, benim yanıtım Kutup Yıldızı olacaktır. Kutup Yıldızı ya da bilimsel adıyla Polaris, tarih boyunca insanların, seyir halindekilerin yön bulmasına katkıda bulundu. HBT de tıpkı bir kutup yıldızı gibi, bilimin ışığında, yön bulmamıza, yön duygumuzun gelişmesine katkıda bulunuyor.
HBT öncesinde, Cumhuriyet Bilim Teknik (CBT) 1987 yılında, Orhan Bursalı’nın yayın yönetmenliğinde, yayınlanmaya başlandı ve 2006 yılında Cumhuriyet Bilim ve Teknoloji adını aldı. CBT durup dinlenmeden, yaklaşık 29 yıl boyunca, bilim ve teknoloji okur yazarlığına önemli katkılar yaptı, özellikle Cumhuriyet okurlarının “omazsa olmaz” ı oldu. Dile kolay, genel olarak kitap, özel olarak da bilimsel yayın izleme alışkanlığının zayıf olduğu bir toplumda yaklaşık 29 yıl kesintisiz süren bir bilimsel dergiden söz ediyoruz. CBT, 1501. sayısının yayınlandığı gün çeşitli imkânsızlıklar nedeniyle yayını durdurmak zorunda kaldı. Bu başta Cumhuriyet okurları olmak üzere bilim ve teknolojiye ilgi duyan okurlar açısından dramatik bir ayrılıktı…
30 yıla yakın CBT’yi yaratan kadro bu kez zaman geçirmeden, HBT’nin çıkarılmasına karar verdi. Orhan Bursalı’nın öncülüğünde HBT 1 Nisan 2016 yılında ilk sayısını yayınladı. HBT’nin CBT’nin ardılı olduğu düşündüğünde aslında HBT beş yaşında bir çocuk değil, 34 yaşında bir delikanlıdır. İster beş yaşında bir çocuk olsun, isterse de 34 yaşında bir delikanlı HBT bir kutup yıldızıdır…
Türkiye gibi bilim ve teknoloji devrimlerini ıskalamış, geç sanayileşen bir ülkede bilim ve teknoloji alanında at oynatmak zordur. Güçlü bir bilim ve teknoloji geleneği olmayan bir toplumda bilim ve teknolojiye ilişkin bir dergiyi uzun yıllar yaşatmak, kalıcı olmak daha da zordur.… Peki, önce CBT sonra HBT’nin toplumca sevilmesinin ve yaşatılmasının sırrı nedir? HBT yazarlarının farklı yanıtlar vereceğini tahmin ediyorum. Ancak benim yanıtım samimiyetinde ve iğneyle kuyu kazarcasına bilim ve teknolojideki gelişmeleri yılmadan, bıkmadan topluma aktarmasında yatıyor…Başka türlüsü çok zor olurdu…Önce CBT’nin kurucusu, fikir babası, sonrasında CBT’nin ardılı olarak HBT’nin yaratılmasında Orhan Bursalı’nın katkılarını burada özellikle belirtmek gerekir. HBT Orhan Bursalı’nın danışmanlığında, Özlem Yüzak’ın yönetiminde yoluna başarı ile devam ediyor…
HBT’nin 5 yıllık genel bir içerik analizi yapıldığında bilim ve teknolojiye ait hemen hemen tüm olgulara yer verildiği görülecektir. Bu yönüyle HBT Türkiye’de yayınlanan bilim ve teknoloji içerikli yayınlar arasında farklı bir yere sahiptir. Şöyle de denebilir: HBT salt mekanik, bir mühendislik/teknoloji dergisi değildir. Bilim ve teknolojinin insanı etkileyen, hayatına dokunan her konuda çözümlemeler yapmakta, dünyadaki gelişmeleri aktarmakta, öneriler sunmaktadır. Bilim ve teknolojinin (B&T) içselleştirilmesi halinde, yönümüzü kaybetmeden, daha müreffeh, daha yaşanabilir bir toplumun kurulabileceğine inanmaktadır…
Bir kutup yıldızı gibi yön bulmamıza katkılarının artarak devam edeceğine inanarak, HBT’nin 5. yılını kutluyoruz.
Bayram Ali Eşiyok / [email protected]
Bu yazı HBT'nin 264. sayısında yayınlanmıştır.