Kore ve Türkiye: Seçilmiş bilim ve teknoloji göstergeleri

Bayram Ali Eşiyok Y
Kore ve Türkiye: Seçilmiş bilim ve teknoloji göstergeleri

Yıl 1960: Türkiye’nin milli geliri yaklaşık 14 milyar dolar (tam olarak 13.995 milyon dolar), Kore’nin 4 milyar dolar (tam olarak 3.892 milyon dolar).

Yıl 2015: Türkiye’nin milli geliri 717.880 milyon dolar, Kore’nin 1.377.873 milyon dolar.

Bu bulgular bize şunu söylüyor: 1960 yılında Türkiye’nin milli geliri Kore’nin 3,6 katı iken, 2015 yılına gelindiğinde Kore’nin milli geliri Türkiye’nin yaklaşık 2 katına yükselmiş.


Peki neden? Bu sorunun yanıtı için tabloda gösterilen seçilmiş bilim ve teknoloji (B&T) göstergelerine göz atalım…

En önemlisi: Patent göstergeleri

Şüphesiz en temel B&T göstergelerinin başında Ar-Ge faaliyetlerinin bir çıktısı olarak da görülebilecek patent göstergesi geliyor. 2014 patent bulgularını inceleyelim. Kore’de 2014 yılında toplam patent başvurusu (yerli ve yabancı) 210.292 iken, Türkiye’de 5.097 olarak gerçekleşmiş. Türkiye’de toplam patent başvurusu Kore’nin ancak %2,42’si kadar. Bu patent sayısı ile Türkiye’den sanayi 4.0’ün ve giderek sanayi 5.0’in en temel bileşenini oluşturan inovasyon yapmasını, yüksek teknoloji üretmesini beklemek gerçekçi değil…

Yine en temel B&T göstergelerden birisini oluşturan Ar-Ge yoğunluğu (Ar-Ge/GSYH) göstergesine göre de Kore’nin mutlak üstünlüğü söz konusu. Kore 2013 yılında ulusal gelirinin %4,15’ini Ar-Ge faaliyetlerine ayırırken, Türkiye ancak %0,94’ünü ayırabilmiş. Her milyon kişiye karşılık gelen araştırmacı göstergesine göre Kore 6.457 araştırmacıya sahip iken, Türkiye’nin sahip olduğu araştırmacı sayısı sadece 1.169. Araştırma yapmayan bir ekonomiden bilim ve teknoloji çıkmaz...

Yüksek teknolojinin payı

İki ülkenin bilim ve teknolojide yakaladıkları aşamayı çözümlemek için genel olarak yüksek teknoloji ihracatının incelenmesi yanında, yüksek teknolojinin en temel bileşenini oluşturan BİT (bilgi ve iletişim teknolojilerinin) toplam ihracat içerisindeki payının da incelenmesi gerekir.

2014 yılında söz konusu oran Türkiye’de %1,5 oranında gerçekleşirken, Kore’de %19,8 oranında gerçekleşmiş. Aradaki fark kıyaslanmayacak kadar büyük. Her 100 kişiden internet kullanımı göstergesine göre, Türkiye’de her 100 kişiden 51 kişi internet kullanırken, Kore’de 84,3 kişi internet kullanmış. Gerçekçi olalım, bu tablodan bilgi toplumu çıkmaz…

Ülkelerin teknolojide sağladıkları başarımın arkasında bilimde, özellikle de temel bilimlerde ulaştıkları kapasite/yetkinlik yatıyor. Temel bilimlere yönelik yatırımlar teknolojik gelişmenin çekirdeğini oluşturuyor. 2013 yılı itibariyle Türkiye kaynaklı bilimsel ve teknik makale sayısı 30.402 adet, Kore kaynaklı makale sayısı ise neredeyse Türkiye’nin iki katı kadar (tam olarak 58.844) adet. Orhan Bursalı’dan ödünç alarak soralım: “Temel bilimlerini kapatan bir ülke” den bilim ve teknoloji üretmesini beklemek gerçekçi mi?

Kısaca, tüm B&T göstergelerine göre Kore’nin mutlak bir üstünlüğü söz konusu. Kore bu başarımı ile gelişmiş ülkelere yakınsamış, hatta birçok göstergeye göre de aşmış gözüküyor. Kore’nin aksine Türkiye’nin B&T karnesi son derece zayıf. Türkiye ekonomisi henüz bilim ve teknolojiyi ekonomiye içselleştirecek bir üretim yapısına kavuşamamış…Yarı-sanayileşmiş bir ekonomiye özgü sorunlarla boğuşuyor…

Bayram Ali Eşiyok / [email protected]

Bu yazı HBT'nin 67. sayısında yayınlanmıştır.

Bayram Ali Eşiyok