Çin haber ajansları günlük COVID-19 vaka sayısının zirve yaptığını duyurdu. Ülkede büyük tepki çeken “sıfır-tolerans yaklaşımı” da artık halkta isyanlara yol açıyor. Ulusal Sağlık Komisyonu (USK) Çarşamba günü vaka sayısını 31.444 olarak duyurdu. Daha önceki en yüksek sayı 13 Nisan’da kaydedilen 29.317 idi. 13 Nisan’da Şanghay’da bu nedenle sokağa çıkma yasağı ilan edilmişti.
Sayılardaki bu artış birden fazla sayıda kentte görülüyor. Halktan gelen kısıtlamaları kaldırma taleplerine karşın yetkililer kesintisiz karantina, kitlesel test uygulamalarına devam etme kararı alıyor.
Bu arada az sayıda da olsa COVID nedeniyle yaşamını yitiren hastaların olması kısıtlara yeni gerekçeler oluşturuyor. Pekin’de 23 Kasım’da geçen hafta sonundan sonra COVID’e bağlı 4. can kaybının olması ve vaka sayısının 1.648’e ulaşması yetkililerin elini güçlendirdi. Can kayıplarının artması nedeniyle Pekin’deki büyük sergi merkezi bir gecede karantina merkezi ve hastane haline getirildi. Kısıtlamalar kapsamında okullar eğitime online olarak devam etme kararı aldı. Çok sayıda işyeri ve elçilikler evden çalışmaya başladılar. Lokantalar, cimnastik salonları ve berberler kapatıldı.
Nadir de olsa protestolar
Dünyanın önde gelen ekonomilerinden olan Çin hükümeti, Kasım ayının başlarında sıfır tolerans politikalarında gönülsüz de olsa gevşetme kararı almıştı. Bu bağlamda gereksiz test uygulamaları, yakın temaslıların ve uluslararası gelen yolcuların karantina altına alınması kararları kaldırılmıştı.
Bu kararları izleyen günlerde pek çok kentte toplu testlerden vazgeçildi ama vaka sayısı yeniden artınca kısıtlamalar yeniden eski haline getirildi.
Nadir de olsa bazı kentlerde başlayan protestolar, güvenlik güçlerinin orantısız güç kullanmasıya bastırıldı. Ancak geçen hafta Zhengzhou’da dünyanın en büyük iPhone şirketine bağlı montaj tesisi çalışanlarının karantinaya alınmaları üzerine başlattıkları ayaklanma polisle çatışmaya dönüştü.
Umut veren evrensel grip aşısı
Gribin 20 alt tipine karşı antikor tepkisi veren yeni bir mRNA aşısı geliştirildi. Aşı, fare ve gelinciklerde etkili. İnsanlar için de yararlı olduğu anlaşılırsa ilk evrensel grip aşısı olarak kullanılabilecek. Grip virüsleri sürekli olarak evrim geçirir. Dolayısıyla grip aşısı üreticileri için oynak bir hedef özelliği taşırlar. Halihazırdaki yıllık grip aşıları her yıl dolaşımda olan spesifik varyantlara karşı bağışıklık oluşturur. Kaldı ki bazen bilim insanları öngörülerinde yanılabilirler. Bu da o yıllarda aşının istenildiği kadar etkili olmaması anlamına gelir.
Bazı bilim insanları yıllık grip aşılarının yerine, tüm varyantlara karşı etkili olabilecek evrensel bir aşının geliştirilmesi için çaba harcıyor. Bugüne dek geliştirilen evrensel aşıların hiçbiri bugüne dek genel kullanım için onay alamadı. Şimdi Pennsylvania Üniversitesi’nden Scott Hensley ve ekibi, mRNA moleküllerine dayanan bir aşı geliştirdiler. Bu aşı influenza A ve B tiplerine yol açan bilinen 20 varyantın protein parçacıklarını kodluyor. Bu yaklaşım Pfizer/BioNTech COVID-19 aşısında da kullanılmıştı.
Fareler üzerinde yapılan deneylerde hayvanların bu 20 grip varyantına karşı özel antikor ürettikleri görüldü. Ve bu antikorlar dört ay boyunca stabil kaldı. Gelinciklerde de benzer sonuçlar alındı. mRNA aşılarının bir önemli özelliği de üretiminde yumurtalara ihtiyaç duymaması. Şimdi klinik deneylerden de aynı olumlu sonuçların alınması bekleniyor.
Reyhan Oksay
Kaynaklar
https://www.theguardian.com/world/2022/nov/24/china-imposes-new-lockdowns-as-local-covid-cases-hit-record-high
https://edition.cnn.com/2022/11/24/asia/china-covid-highest-daily-case-number-intl-hnk/index.html
https://www.newscientist.com/article/2348576-promising-universal-flu-vaccine-could-protect-against-20-strains/
