2024 dünyanın birçok ülkesinde seçim yılı. Az buz değil 60 ülkede seçim var. Ama bu kez tüm seçimler dijital tehdit altında. Bu yüzden 2024’ün ilk Yapay Zeka seçim yılı olacağını söyleyebiliriz. YZ’nin neredeyse sonsuza yakın veri üretme becerisi ve ortak aklı saptırabilecek boyutta kişiselleştirilmiş içerik üretme kapasitesi en büyük tehlike. Bir silah olarak da düşünebilirsiniz. Bu silahların, ana akım siyasi partiler tarafından kampanyalarında taktiksel avantajlar kazanmak amacıyla kullanılması büyük olasılık.
Şimdiden partilerin YZ’yı oy oranlarının tahmininde kullandıkları görülüyor. Ayrıca bu sayede seçmenler gerçek zamanlı reklam bombardımanına tutuluyor. Yapay zekanın yaratmış olduğu bu tehlike dezenformasyonun dizginlenemez bir şekilde yayılmasına ve tek tek her bireye ulaşmasına yol açıyor. Ne yazık ki seçmenlerin çoğu bu saldırıya hazırlıksız yakalanacak. Ne yapılabilir? Ve yanıtı zor bir soru: Yapay zeka kontrol altına alınabilir mi? Reyhan Oksay hazırladı.
Tanol Türkoğlu da “Cehaletten Yıkıma’’ başlıklı yazısı bu bağlamda çok önemli. Türkoğlu “21. yüzyıl toplumu bireyi toplumun dışına ittikçe, maliyetleri optimize etmek için yapay iş gücüne bel bağladıkça, hayat da dünya da yapay zekanın eline geçecek! İnsanlık kendi özgür iradesiyle bu daveti yapıyor! Sonra yapay zekâ gelip de kontrolü ele aldığında kimse makineyi suçlamasın! İnsan kendisi için her şeyi kazanmak istiyor. Ama hamlesi herkesin her şeyini kaybetmesine neden oluyor!” diyor.
Lale Akarun’un yazısı “Cumhuriyetin ikinci yüzyılına girerken eğitim”. Akarun kendisinin de konuşmacılarından olduğu Bilim Akademisi’nin eğitim temalı konferansından küçük bir özet geçiyor. Doğan Kuban 2. Meşrutiyetten bugüne değişen ne? diye sorarken Ali Akurgal da liyakat konusunu ele almış ve rüyasında bir kabusu paylaşmış!
OKB erken ölüm olasılığını artırıyor
Yeni bir araştırma obsesif kompulsif bozukluk (OKB) tanısı konanların-doğal ya da doğal olmayan nedenlerle-yaşamlarını yitirme olasılıklarının %82 daha yüksek olduğunu gösteriyor. Rita Urgan derledi. Bilim Tarihi’nde bu hafta COVID-19 aşısının temelindeki mRNA teknolojisini geliştiren bir bilim kadınını okuyacaksınız: Katalin Karikó. Milyonların hayatını kurtardı ama geçmişi zorluklarla doluydu. Azmi ve kendine olan inancı, onun hikâyesini epey ilginç kılıyor.
Uzayla ilgili 3 önemli gelişme var: İlki Japonya’dan… Uzay kirliliğiyle mücadele için dünyanın ilk ahşap uydusunu ürettiler. Bir diğeri NASA’dan. Kızıl Gezegen yaşam simülasyonu: CHAPEA 2 kurdu. NASA, ileriki Mars görevlerinin zorluklarını simüle etmek için kurdukları yerleşkede bir yıl yaşayacak katılımcılar arıyor. Bir yıl sürecek bir uzay görevine hazırsanız başvurun! Üçüncü haber ise ilk kez uzaydaki bir uydudan enerji alınmaya başlanması. Batuhan Sarıcan’dan…
Ağız sağlığı için en iyi çözüm: Yeşil beslenme
Araştırmalar yeşil yapraklı sebzelerde bulunan nitrat adlı bir molekülün çok daha az yan etkileri olduğunu ve ağız sağlığına ciddi yararlar sağladığını ortaya koyuyor. Bilim ve Beslenme’de.
İnsanda farklı hızlarda, yüksek verimlilikte yürüyebilmenin nöral kodu çözüldü mü? Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Dr. Betilay Topkara Arslan yazdı.
Einstein’ın Nazilerden kaçış serüveni. Yeni bir belgesel drama dünyanın en önde gelen bilim insanlarından biri sayılan Einstein’ın Nazilerden kaçış sürecinin tarihin akışını nasıl değiştirdiğini gözler önüne seriyor.
Geleceğe yön verecek dijital kuşak: Alfa Kuşağı… Kültür Üniversitesi’nden Meral Madenoğlu Kıvanç’ın yazısı.
İş Bankası’nın 100. yılında MEXT işbirliği ile önemli bir proje yaşama geçiriliyor: “100 KOBİ’nin İkiz Dönüşüm Yolculuğu”. KOBİ’lerin üretimde verimliliğinin artırılması, global arenada daha rekabetçi bir konuma gelmeleri, dijital ve yeşil dönüşüm yolculuklarının hızlandırılması amaçlanıyor. İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran “Bu projeden ilham alarak diğer KOBİ’lerin de 3 yıl içinde ikiz dönüşümlerini tamamlayacaklarını varsayarsak, bunun ülke ekonomisine 269 milyar dolara varan katkı potansiyeli var. Verimliliğimizi artırmadığımız, bu tarz dönüşümler yapmadığımız sürece gözümüz hep kurlarda olur. Bu kısır döngüyü kırmamız gerekiyor” diyor.
‘Tek reçetemiz eğitim’
Kadın hekimlerin 6 yıl önce kurduğu KAHEV 23. Vehbi Koç ödülünün sahibi oldu
Cumhuriyet kadınlarının dayanışmasının çok özel örneklerinden biri KAHEV. Kadın hekimlerin önce sosyal medyada başlattıkları eğitim bursları kısa sürede bir eğitim seferberliğine dönüşür ve farklı bir boyut kazanır. KAHEV topluma çok önemli mesajlar veriyor…
Musk’ın Neuralink beyin çipine eleştiriler var. Bazı araştırmacılar, özellikle engelli insanların cihazları kontrol etmesi için ortaya çıkan beyin implantı teknolojisiyle ilgili çekincelere sahip. Özellikle de sürecin şeffaf olmadığından dem vuruyorlar.
Uykuda geçen süre nasıl daha verimli hale getirilir?
Öğrenme ve yaratıcılık uyku sırasında nasıl geliştirilir? “Düş mühendisleri” insanların daha sağlıklı uyumalarına ve uykuda geçen süreden daha çok yararlanmalarına yardımcı olacak teknolojiler geliştirmeye çalışıyorlar. Ancak bunun karanlık bir yüzünün de olabileceği unutulmamalı.
Kadınlar erkeklerden neden daha çok üşür? Meraklı Büyükler’de. Tek böbrekle de yaşayabildiğimize göre, niye iki böbreğimiz var? O da Meraklı Çocuk’ta. Mercan Bursalı hazırladı.
Palyaço balıkları da basit matematik becerisine sahip: Hayvanlar aleminde sayma becerisinin daha fazla yemek kapma ya da topluluk içinde kendine güvenlik yer edinmeye yardımcı olduğu biliniyor. Palyaço balıkları ise kimlik belirlemek amacıyla sayı sayıyor olabilir. Hayvanlar Dünyası’nda.
Yeni Dünya’nın en eski megalit kompleksinin bulunması… Amazon bölgesinin 2050 yılında “devrilme noktasına” ulaşacağı… 2000 yıl önce insanların, hayvanlarla birlikte gömülmesi… Güney Koreli bilim insanlarının etten pirinç üretmeleri… Ve diğerleri… Nilgün Özbaşaran Dede’nin Araştırma Gündemi’nde…
Tayfun Akgül ve Ergun Akleman’ın çizgileri, Ender Aktulga’nın Düşün-Bul’u, Hakan Karabacak’ın Satranç’ı ve Ersin Tezcan’ın Bulmacası tabii…
***
Bu hafta yine birbirinden ilginç konularla sizinleyiz. Hepinize keyifli okumalar dilerken, HBT’nin zor zamanlardan geçtiğini belirtelim. Ne yapsak acaba diye düşünüyoruz. Destek destek destek! Dağıtım şirketinin de düzenli satılmayan noktalara HBT dağıtımını kestiğini hatırlatalım. Web sitemizde HBTnin nerelere dağıtıldığına ilişkin listeyi bulacaksınız. Lütfen oradan izleyiniz.
Sevgilerimizle.
