Bu sayımızın kapağında bugünden patlayan enerji ve teknoloji savaşlarının sessiz ama stratejik belirleyicisi olan nadir metaller var. Elektrikli araçlardan savunma sanayine, uzay teknolojilerinden dijital dönüşüme kadar birçok alanda bu görünmeyen kaynaklar belirleyici bir rol üstleniyor. Orhan Bursalı’nın hazırladığı kapsamlı dosya, bu 17 elementlik grubun 21. yüzyılın yeni petrolü olarak neden bu kadar kritik olduğunu, küresel rekabetin nasıl merkezine yerleştiğini anlatıyor.
Yazıda ayrıca, Çin’in nasıl bilim, yüksek teknoloji eğitimine önem vererek, nadir metallerin işlenmesi konusunda insan yetiştirerek ve önem verecek, Batının yıllarca önüne geçtiğini okuyacaksınız.
Düşünme biçimini değiştiriyor
Bilim yalnızca laboratuvarda değil, düşünme biçimimizde de dönüşüm yaratıyor. Doğan Kuban’ın “Doğayı İzlemek ve Wu Wei” başlıklı yazısı, dünyayı anlamaya çalışmanın aslında bir yaşam biçimi olduğunu hatırlatıyor. Lale Akarun, akademik tartışma ortamlarını kampüs dışına taşıyarak yeni bir kamusal alan yaratan “Direnen Akademi”yi anlatıyor. Tanol Türkoğlu, makine öğrenmesi ve makine muhakemesi kavramları üzerinden yapay zekâya dair kritik bir tartışma açıyor: Teknoloji yalnızca araç değil, aynı zamanda bir ayna.
Doç. Dr. Cenk İndelen, “Petrol ve Su Stratejik Sıvılar. Peki, Kan?” başlıklı yazısında insan yaşamının en temel bileşenlerinden birini beklenmedik bir perspektifle ele alıyor. Ekonomi Nobelleri yıkıcı teknolojileri konu alan önemli çalışmalara gitti. Aynı sayfada geçen hafta yayınladığımız Barış Nobeli üzerine bir düzeltme yazımız var.
Grafik Bilgi sayfamızda Microsoft’un yeni analizinden yola çıkarak yapay zekânın en çok hangi meslekleri tehdit ettiğini inceliyoruz: tercümandan yazara, müşteri temsilcisinden satış uzmanına kadar pek çok iş yapay zekâ karşısında savunmasız durumda.
Nilgün Özbaşaran Dede’nin hazırladığı Araştırma Gündemi’nde önemli bilimsel gelişmeler var: Domuzdan insana karaciğer naklinde kaydedilen büyük ilerleme, hızla artan antibiyotik direnci ve homininlerin 400 bin yıl önce fil kemiklerinden alet yapmaları…
İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Doç. Dr. Seda Yılmaz Semerci, solunum sinsityal virüsüne (RSV) karşı geliştirilen yeni bağışıklık stratejilerini aktarıyor. Bu gelişmeler, tüm bebekleri korumaya yönelik bir dönüm noktasını temsil ediyor.
Küresel krizin anatomisi
İstanbul Kültür Üniversitesi’nden Nezihe Şengün’ün kaleme aldığı “2025 Yılında Kaynakların Tükenişi: Küresel Bir Krizin Anatomisi” başlıklı yazı, su, enerji, gıda ve maden kıtlığının artık ertelenemeyecek bir kriz olduğunu gösteriyor. Çevre sayfalarımızda ayrıca “Ağaçlar Sıcak Havalarda Kirli Hava Üretebilir mi?” başlıklı araştırma, ekolojik sistemlerin kırılganlığını gözler önüne seriyor.
Dil öğrenmenin yaşı olmadığını vurgulayan yazımızda, ileri yaşlarda da yeni bir dili öğrenmenin mümkün olduğunu gösteren yeni araştırmalara yer veriyoruz. “Daha İyi Odaklanmak İçin 9 Dakikalık Egzersiz” başlıklı içerik ise kısa ama etkili bir uygulamanın dikkat ve öğrenme kapasitesini nasıl artırabildiğini gösteriyor.
Beslenme Bilimi sayfalarımızda zencefilin anti-inflamatuvar ve metabolizma destekleyici etkilerinin bilimsel olarak kanıtlandığı yeni çalışmalar yer alıyor. Hayvanlar Dünyası’nda ise farklı kıtalardaki kuşların guguk kuşlarına karşı benzer alarm sesi çıkarmasının, dilin evrimine dair ipuçları taşıdığı anlatılıyor.
Mercan Bursalı, Meraklı Çocuk sayfalarında “Sanatı kim icat etti?” sorusunun peşine düşüyor. Bilgi Küpü’nde ise tereyağ yemeyi bir zamanlar “barbarlık” sayan tarihsel anlatılara uzanıyoruz.
Bilimin hem görünen hem görünmeyen yüzünü görünür kılmak, HBT’nin en temel amacı. Teknolojiden çevreye, evrimden beslenmeye, sağlıktan yapay zekâya uzanan bu zengin içerik, bilimin yaşamın her alanındaki yerini bir kez daha hatırlatıyor. HBT’yi izleyin ve destekleyin…
Bilimle, umutla, dayanışmayla…
Özlem Yüzak
Bir abonelik, bir genç, bir umut!
Laik, demokratik, çağdaş bir Türkiye’nin temelleri; eleştirel düşünen, bilimsel akılla donanmış gençlerin omuzlarında yükselir. Bugün bu gençlere bilgiye, bilime, dünyaya açılan bir pencere armağan edebilirsiniz.
Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (ÇYDD) bursiyerleri, Türkiye’nin dört bir yanından gelen, eğitimle geleceğini kurmaya çalışan gençlerdir. Onlara Herkese Bilim Teknoloji dijital dergi aboneliği hediye ederek, hem eğitim yolculuklarına katkı sağlayabilir hem de bilimle aydınlanan bir gelecek için bir adım atabilirsiniz. Hedef geçen yıl olduğu gibi bu yıl da 100 genç.
Kampanya kapsamında 1 yıllık dijital abonelik bedeli özel olarak 1.500 TL’ye indirildi.
Destek olmak için info@herkesebilimteknoloji.com adresine “Çağdaş gençlere dijital abonelik desteği” açıklamasıyla mesaj atmanız ve kaç öğrenciyi desteklemek istediğinizi belirtmeniz yeterli.
Bir abonelik, bir genç, bir umut.
Hesap bilgileri:
IBAN: TR97 0006 7010 0000 0046 9424 72
HBT Yayıncılık Tic. Ltd. Şti.
