COVID-19 ülkemizde ve tabii Avrupa’nın pek çok ülkesinde ikinci yükselişe çoktan geçti. Bilim dünyası harıl harıl aşı ve tedavi üzerine çalışırken vaka ve ölüm sayıları da dünyada ve bizde artıyor. Bazılarımız bu hastalığı çok ağır geçirirken, bazıları çok hafi f atlatıyor. Hastalığın ilk günlerinde bu farkı yaratan en önemli unsurun bağışıklık sistemi tepkisi olduğu düşünülüyordu. Fakat artık görülüyor ki bağışıklık çok karmaşık bir sistem ve immünologlar dahi bağışıklığın tam olarak virüsle nasıl savaştığını çözmüş değil.
Pandemi önümüzdeki ay ve yıllarda nasıl bir gelişme gösterecek?
Aşılar işe yarayacak mı?
Aşılar uzun süre koruyucu olacak mı?
Tüm bu soruları yanıtlayabilmemiz için öncelikle bağışıklık sisteminin SARS-CoV-2 koronavirüsüne nasıl tepki verdiğini anlamak gerekiyor. Fakat bağışıklık sisteminin karmaşıklığı bu süreci güçleştiriyor.
Derya Unutmaz ile söyleşi
Biz de bağışıklık sistemini iyice bir masaya yatıralım dedik. Ezberleri bozacak bir immunite ve korona öyküsü çıktı. Reyhan Oksay ve Rita Urgan derledi. Ayrıca Orhan Bursalı, bağışıklık sistemi uzmanı, ABD’de Jackson Laboratuvarlarında Unutmaz Laboratuvarını yöneten Prof. Dr. Derya Unutmaz ile Türkiye’de korona virüsüne karşı aşı çalışmaları, dünyada aşıların eşit dağılımı ve ilaç şirketlerinin politikaları üzerine söyleşi yaptı. Unutmaz, ‘Türkiye’de 1 yıl içinde aşı geliştirilebilirse başarı olur’ diyor.
Tabii COVID-19 ile ilgili son gelişmeleri aktardığımız Koronavirüs dosyamız da sürüyor. Bu hafta obez ya da fazla kilolu kişilerin (gençler dahil) neden daha büyük risk altında olduklarının yanıtını bulacaksınız. Bir diğer önemli soru da hastalık sonrası kalpte hasar oluşup oluşmadığı ve bunun nedenleri...
Bu arada bağışıklık sisteminin zayıflığını gösteren 6 işaret, bazılarımız hastalığı neden hafif atlatıyor gibi önemli yazılarımızı da okuyacaksınız.
Yerli firmalarımızda hareketlenme
Müfit Akyos neoliberal politikaların nasıl sağlık sistemlerini tahrip ettiklerini anlattığı yazısında önemli bir gelişmeyi de duyuruyor, gereksinim duyulan maske ve koruyucu giysiler, ventilasyon cihazları, yoğun bakım donanımları vb. üretimleri yapan yerli firmalarımızda bir hareketlenme görüldü. Hatta ülkemizin bu alanda sahip olduğu akademik ve yenilikçi üretim kapasitesini ortaya koymak amacıyla açık kaynak bir portal oluşturuldu (COVID-19 TR Yetkinlik Haritası)...
Mustafa Çetiner de okulların açılmasının salgını nasıl etkileyeceği üzerine bir yazı serisini başlattı.
Kültür Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ayşın Çotuk’un yazısı bu pandeminin lejyoner hastalığı riskini de arttırması üzerine...
Doğan Kuban hoca ‘Osmanlı’yı bilmeden bugünü anlayamazsınız’ diyor Osmanlı’da iktidar oyunlarını anlattığı yazısında...
Reyhan Oksay’ın ağabeyi
Arkadaşımız Reyhan Oksay sevgili ağabeyini COVID-19’a kaptırdı. Hepimizin başı sağ olsun. Virüsü yendi ama iki kez septik şoku atlatamadı! Yoğun bakımlarda bir kısım ölümler septik şoktan! İfl ah olmaz bir radyo amatörü de olan Kamuran Topakoğlu’nun öyküsünü okuyacaksınız sayfalarımızda...
Dilara Çolak, Kamusal Felsefe başlığı altında önemli bir konuyu gündeme getiriyor: Kitle iletişim araçlarını kullanarak kamusal alanda popüler konular üzerine gündelik bir dil ile yapılan felsefe; her popüler konu kötü olabilir mi?
Tanol Türkoğlu, Yapay Sezgi başlıklı yazısında, “Makinenin- robotun-yapay zekanın sezgisel gücü insanınkinden çok daha büyük olacak” derken, Üniversite ve Bilim sayfamızda Meltem Bilikmen beyin konusunda yeni bir gelişmeyi duyuruyor: “Beyin İçin Bir Tür ‘Google Earth’: Beynin fonksiyonlarının ve hastalıklarının keşfi... Bir grup araştırmacı beynin üç boyutlu atlasını çıkardı. Atlas, beynin farklı özellikleri ile ilgili veriler arasında bağlantı kuruyor. Atlasta yaklaşık 250 adet yapısal olarak birbirinden farklı bölge bulunuyor...”
Yaban hayatın üçte ikisi
WWF’in son raporu çarpıcı: Yaban hayatının üçte ikisi, insanlar yüzünden azaldı!
Bilim insanları, yabani yaşamın insan tahribatı nedeniyle ‘feci düşüşte’ olduğu konusunda uyarıyor: “Biyolojik çeşitlilik koruma çalışmaları tek başına yeterli değil, gıda üretim ve tüketim alışkanlıklarımız değişmezse daha çok canlı türü yok olacak.” Sayfalarımızda...
Organik kahvenin sanıldığı gibi daha sağlıklı olmadığı, renklerin dünyanın her yerinde benzer duygular uyandırdığı, dünyada fosfat kaynaklarının tıkanma noktasında olduğu...Araştırma gündemi bu ve diğer haberlerle yine dopdolu.
Akdeniz diyetinin demirbaşı olan ve görünüşü ile beyne benzeyen ceviz, vitamin ve mineral içeriği ile hafızayı, algıyı ve nöral bağlantıları geliştiriyor. Beynin yanı sıra, pek çok organ için de hastalıklara karşı da kalkan vazifesi görüyor. Beslenme sayfamızda!
Alkollü sürücüyü tanıyan araçlar
Bilim dünyası yapay zekanın da gücünü arkasına alarak ezber bozucu yeniliklere kapıları açıyorlar. İşte iki yeni gelişme: Bilim insanları alkollü ya da uyuşturucu etkisinde olanların trafiğe çıkmaları durumunda kendiliğinden duran arabaların çok yakında yaşamımızın bir parçası olabileceğini belirtiyorlar.
Bitkiler gizli mezarların ortaya çıkartılmasında önemli ipuçları verebiliyor: ABD’li adli tıp uzmanları, çürüyerek ayrışan insan kalıntılarının çevrelerindeki bitki örtüsü üzerinde herhangi bir iz bırakıp bırakmadığını anlamak amacıyla araştırmalar yapmaya başladılar.
Geçtiğimiz haftalarda 100 bilim insanı içinde yer alan 195 bilim insanımız ile ilgili bir dosya yayınlamıştık. Dosyayı hazırlayan Cengiz Zapçı gelen eleştirileri ve açıklamaları yanıtladı. Tartışma sayfamızda.
Murat Altaş’ın hazırladığı Hayvanlar Dünyasında bu hafta arıların beyinlerinin büyüklüğünün beslenmeleri ile ilişkili olduğu ve yeni bir kitlesel yokoluş tespit edildiği konusunda.
Keyifli okumalar hepinize..
***
Önümüzdeki hafta yeniden birlikteyiz. HBT’yi ancak elbirliği ile yaşatabileceğiz. Okuyarak, okutarak, satın alarak ve yayarak!
