Evrimsel başarımızın sırrı: Dostluk

Editör ne diyor?

Biz Homo Sapiens’lerin yaklaşık 300 bin yıllık bir tarihimiz var. Ve bu sürecin hayli uzun bir dilimini en az dört başka insan türü ile paylaştık... Geriye dönüp baktığımızda, neden galip geldiğimiz belli: En iyi avcı, en zeki, teknolojik açıdan en becerikli bizdik..

Tabii bu bizim kendimize anlattığımız öykü. Acaba doğru mu?

İşin sırrı, diğer insan türlerine kıyasla bizim türümüzün en arkadaş canlısı olması. Bunu bilim insanları evrimsel süreçte ‘bilişsel süper güç’ olarak da tanımlıyorlar. İşbirliğine dayalı iletişim en büyük gücümüz. Diğer insanlarla, hatta yabancılarla, birlikte çalışma konusunda uzmanız. Hiç tanışmadığımız biriyle ortak bir hedef hakkında iletişim kurabilir ve bunu başarmak için birlikte çalışabiliriz.


İnsan doğasına ilişkin yeni güçlü bir teoriye göre, arkadaşlık kurma yatkınlığı doğal seçilim ile bizi diğer primatların önüne geçirdi. Peki o zaman bunca şiddet niye? Özlem Yüzak yazdı...

Koranavirüste bakır dönemi

Koronavirüs dünyayı sarsmaya devam ederken dergimizde yeni gelişmeleri vermeyi sürdürüyoruz. Avrupa’da COVID-19’un enfekte ettiği hastaların ölme riski pandeminin ilk dönemlerine kıyasla azalıyor. Ancak bilim dünyası bunu nedenlerin tam olarak açıklayabilmiş değil. Bir diğer konu okullar açılırken çocukları ve öğretmenleri nasıl koruyacağımız? Reyhan Oksay derledi.

Covid-19 ile mücadelede bakır giderek öne çıkan bir metal. Dünyanın en büyük bakır üreticisi Şili’de bu konuda yapılan yeni girişimler özellikle de bakır nano parçacıklı maskeler.. Sayfalarımızda...

Kültür Üniversitesi’nden Dr. Gabriela Oana Olaru pandemi döneminde eğitimin sürdürülebilirliği için online eğitimde yapılması gerekenleri yazdı. Mustafa Çetiner de Güncel Tıp’ta herkesin merakla beklediği COVID- 19 aşısı ile ilgili dünyada ve Türkiye’deki son gelişmeleri değerlendirdi.

Doğan Kuban hoca ‘Sorgulamak kültürü’ başlıklı yazısında ‘günümüzde toplum yozlaşması, zaten gelişmemiş ve yaygın olmayan, son 10 yılda da kökü iyice kazılan entelektüel düşüncenin etkinliğini yitirmesinin bir sonucudur’ diyor.

Bilim ve teknoloji günümüzde küresel rekabetin en yoğun yaşandığı alanlar. ABD ve Çin ticaret savaşlarının tetikleyicisi bile diyebiliriz. Bu iki güç bu alanlardaki yatırımlarına yeniden hız verdiler. ABD 12 adet yapay zekâ ve kuantum bilişim araştırma merkezi kuracağını açıklarken, Çin’de Ar-Ge harcamalarını yine yüzde 10’dan fazla arttırdı. Murat Altaş derledi.

Elon Musk ve Neuralink

SpaceX, Tesla, Hyperloop ve başka birçok ufuk açıcı girişimden sonra Neuralink ile karşımıza çıkan Elon Musk, kendi ifadesi ile ‘’insanı yapay zeka ile birleştirmeye’’ hazırlanıyor. Neuralink bir beyin-bilgisayar arayüzü projesi, bir çeşit nörobiyonik uygulaması. Özlem Kayyım Yıldız neurolink ve etrafında alevlenen etik tartışmaları yazdı. Tanol Türkoğlu’nun ‘aşısız çip tak ‘ yazısı da yine aynı konuda.

Cem Say da ‘Kuantum bombasını patlatmadan denetlemek’ başlıklı yazısında fizikteki kuantum devrimi ve kubit adı verilen bilgiyasarları anlattı.

Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Meltem Bilikmen beyin araştırmalarında devrim niteliğindeki yeni modeli anlatmayı bu hafta da sürdürdü.

Müfit Akyos Politik Bilim’de pandemi yüzünden ara vermek zorunda kaldığımız HBT konferanslarının ana teması olan Merak konusunu yeniden gündeme getiriyor Hayal fantezi ve yaratıcılığın önemine dikkat çekerek....

“Gelecek mantarlarda”

Mantarlar olmazsa yaşam da mümkün değil, ama yalnızca %8’i biliniyor. Mantarlar üzerine yapılan araştırmalar, genelde arka planda kaldı. Ancak mikolog (mantar bilimci) Merlin Sheldrake bunu değiştirmeye çalışıyor: “Mantarlar her yerde ve gelecek mantarlarda” diyor ve mikolojinin neden yükselişte olduğunu ve niçin önemli olduğunu anlatıyor. Batuhan Sarıcan yazdı.

İnşaat sektöründe devrim niteliğindeki bir gelişme de var sayfalarımızda. 3D yazıcı ile topraktan yapılar üretildi. Rita Urgan’dan ...

Beslenme Psikolojisi neden önemli?

Bilim ve Beslenme sayfamızın bu haftaki konusu beslenme psikolojisi. Yani yediklerimizle nasıl hissettiğimiz arasındaki güçlü bağ ve nedenleri...

Fiziksel tıp ve rehabilitasyon sağlık alanında uygulanan birçok tedavini ayrılmaz bir parçası. Sağlıklı bir yaşamı yeniden sürdürebilmek için yaşamsal önem taşıyor. Prof. Dr. Bilge Aykurt son derece bilgilendirici önerilerde bulunuyor.

Körlüğe çare yolda

Şu son dönemlerde körlüğe çare arayışları konusunda ciddi gelişmeler var. Bunun nedeni göz ve beyin ilişkileri konusunda artan bilgimiz ve teknoloji gelişmeler. Yapay görme ve biyonik göz alanındaki yenilikleri Prof. Dr. Tülay Kansu yazdı. Ayrıca yeni bir gelişme de CRISPR tekniğinin bu alanda da uygulanabilecek olmasının yolunun açılması. Neandertaller konuşur muydu? Merak ediyorsanız size yeni bir kitap önerimiz var.

Ufo’lar mı? Nerde?

Ufolar yeniden bilimin gündemine girmeye başladı. Üstelik bu kez başka bir adı var: Tanımlanamayan Hava Fenomeni. Yazı ilginç.. Arkadaşımız Reyhan Oksay derledi.

Alzheimer’ın erkeklerde daha ağır seyretmesinin nedeni; İklim değişikliğine karşı direnç patates yetiştirilmesi; öğrenme yetisine sahip beyin organoidi üretilmesi; yapraklı ağaçların iğneli ağaçlara kıyasla soğutucu etkisini daha fazla olması... Nilgün Özbaşaran Dede’nin hazırladığı Araştırma Gündemi sayfalarımızda .

Hayvanlar Dünyası’nın bu haftaki konuğu ise Yeni Gine’nin şarkı söyleyen köpekleri. Mercan Bursalı derledi.

Önümüzdeki hafta yeni gelişmelerle yine yanınızda olacağız. Aydınlık bir Türkiye’yi birlikte inşa etmek için Herkese Bilim Teknoloji okuyun, okutun...